NIM là viết tắt của Net Interest Margin, hay biên lãi ròng. NIM là một trong số những chỉ số quan trọng khi tìm hiểu đầu tư một cổ phiếu ngành ngân hàng.
NIM là gì?
Trong lĩnh vực tài chính ngân hàng, NIM (Net Interest Margin) là chỉ số thể hiện tỷ lệ phần trăm chênh lệch giữa thu nhập từ lãi và chi phí lãi của một nhà băng. Đây là một trong những chỉ tiêu đo lường khả năng quản lý hiệu quả các chi phí đồng thời đa dạng hóa và gia tăng các nguồn thu.
NIM được xác định theo công thức sau:
NIM = Thu nhập lãi thuần/ Tài sản có sinh lãi bình quân x 100 (%)
Trong đó:
Thu nhập lãi thuần = Thu nhập từ lãi và thu nhập tương tự – Chi phí lãi và chi phí tương tự
Thu nhập từ lãi là tổng thu nhập từ các khoản cho vay, đầu tư chứng khoán, tiền gửi tại NHNN, thu nhập từ hoạt động cho vay các tổ chức tín dụng và thu khác từ hoạt động tín dụng.
Chi phí từ lãi là các khoản chi phí mà ngân hàng trả cho khách hàng gửi tiền tại ngân hàng, chi phí huy động vốn bên ngoài và các khoản phát sinh tương tự.
Tổng tài sản có sinh lãi bình quân là trung bình của tất cả tài sản có của ngân hàng tạo ra thu nhập lãi trong khoản thời gian nhất định, gồm: Cho vay khách hàng (không bao gồm dự phòng rủi ro); Tiền gửi tại NHNN; Tiền gửi tại các TCTD khác (không bao gồm dự phòng rủi ro); Chứng khoán đầu tư (không bao gồm dự phòng giảm giá); Mua nợ (không bao gồm dự phòng rủi ro).
Ví dụ:
Theo BCTC của Techcombank tại kỳ kế toán kết thúc ngày 31/12/2023.
Ta xác định được:
Thu nhập lãi thuần = 27.691,1 (tỷ đồng)
Tổng tài sản sinh lời bình quân = { (27.140,5 + 104.072,3 + 4.432,7 + 143,6 + 512.513,6 + 104.993,9 + 84,3) + (11.475,5 + 82.873,7 + 961 + 415.752,2 + 110,2 + 103.651,9) } / 2= 684.103 (tỷ đồng)
Vậy có hệ số NIM = (27.691,1/684.103) x 100% = 4,04 %
NIM có vai trò như thế nào ?
NIM là chỉ số tỷ lệ chênh lệch giữa thu nhập từ lãi thuần với số tiền lãi mà ngân hàng đang phải trả cho các khoản tiềng gửi của khác hàng. Chỉ số NIM càng cao chứng tỏ ngân hàng đó có khả năng quản lý và phát triển tốt các nguồn thu, tài sản sinh lời và đồng thời kiểm soát tốt các chi phí phải trả. Qua đó đánh giá được tiềm năng và khả năng sinh lời trong tương lai.
Đối chiếu chỉ số này qua từng giai đoạn cũng cho thấy ngân hàng đó có khả năng tạo ra và duy trì một nguồn nguồn lợi nhuận ổn định hay không.
Các nhà quản lý ngân hàng thường cố gắng duy trì NIM ở mức cao bằng các cách như thay đổi lãi suất cho vay, lãi suất huy động hay thay đổi chiến lược trong kinh doanh.
Tuy nhiên, NIM quá cao cũng chưa hẳn là điều tốt, nó chứng tỏ ngân hàng đó đang cho vay nhiều hơn, đồng thời phải chấp nhận khả năng phát sinh nợ xấu cao hơn dẫn đến rủi ro tài chính.
Ngoài ra, các ngân hàng cũng có những quy mô, mô hình kinh doanh cũng như công cụ tài chính riêng biệt, nên việc NIM cao cũng chỉ phần nào thể hiện khả năng thích ứng linh hoạt của các ngân hàng trong việc điều tiết hoạt động kinh doanh./.
