Từ năm 2026, người dân chỉ phải nộp 30% phần chênh lệch khi chuyển đất nông nghiệp sang đất ở trong hạn mức, thay vì phải nộp toàn bộ 100% như hiện nay.
Quy định trên được nêu tại Nghị quyết về một số cơ chế tháo gỡ khó khăn khi thực hiện Luật Đất đai, được Quốc hội thông qua ngày 11/12.
Cụ thể, khi khi chuyển đổi từ đất nông nghiệp sang đất thổ cư, người dân chỉ phải nộp 30% phần chênh lệch giữa giá đất ở và đất nông nghiệp đối với diện tích trong hạn mức, phần vượt nhưng không quá một lần hạn mức nộp 50% chênh lệch.
Riêng diện tích vượt quá một lần hạn mức vẫn phải nộp toàn bộ chênh lệch như hiện hành. Chính sách ưu đãi này chỉ áp dụng một lần cho mỗi hộ gia đình, cá nhân; các lần chuyển đổi sau sẽ phải nộp đầy đủ theo quy định.
Những trường hợp đã chuyển mục đích sử dụng đất từ ngày 1/8/2024 (thời điểm Luật Đất đai 2024 có hiệu lực) đến trước ngày 1/1/2026 (thời điểm Nghị quyết có hiệu lực) sẽ được cơ quan thuế tính lại tiền sử dụng đất. Nếu mức tính lại thấp hơn số đã nộp, phần chênh lệch sẽ được khấu trừ vào nghĩa vụ tài chính khác hoặc hoàn trả cho người dân.
Quy định mới được kỳ vọng giảm đáng kể gánh nặng tài chính, hỗ trợ nhu cầu đất ở và an sinh xã hội. Trước đó, khi Luật Đất đai 2024 bãi bỏ cơ chế giảm tỷ lệ 30–50%, người dân phải nộp toàn bộ chênh lệch giữa giá đất ở và đất nông nghiệp, khiến chi phí chuyển đổi tăng cao dù nhiều thửa đất đã có nhà ở từ lâu.
Nghị quyết cũng nới lỏng điều kiện tách và hợp thửa đất. Với tách thửa, thửa đất chỉ cần có lối đi kết nối với đường giao thông công cộng, bao gồm cả trường hợp được chủ đất liền kề cho đi qua.
Với hợp thửa, các thửa đất không cùng mục đích sử dụng, thời hạn hay hình thức trả tiền thuê đất vẫn có thể hợp nhất. Quy định mới giúp thủ tục linh hoạt hơn, giảm chi phí và phù hợp thực tiễn sử dụng đất của người dân./.
