Đường lớn đã mở, tiền mới sẽ đổ!

Rạng sang ngày 8/10/2025 (giờ Việt Nam), FTSE Russell chính thức công bố nâng hạng thị trường chứng khoán Việt Nam từ "Frontier" lên "Secondary Emerging" – đánh dấu bước ngoặt quan trọng sau hơn bảy năm cải cách liên tục.

Quyết định này không chỉ là sự ghi nhận nỗ lực của Chính phủ và cơ quan quản lý mà còn là “tín hiệu khởi động” cho dòng vốn quốc tế, đặc biệt là dòng vốn chủ động, có thể vào thị trường ngay, trước khi hiệu lực nâng hạng chính thức được bắt đầu.

Việt Nam được FTSE Russell đưa vào "Watch List" từ năm 2018. Trong giai đoạn này, các tiêu chí như chu kỳ thanh toán, tính minh bạch và khả năng thanh toán không cần pre-funding là rào cản lớn. Bước ngoặt đến vào tháng 11 năm 2024, khi mô hình Non-Prefunding (NPF) chính thức đi vào hoạt động, cho phép các công ty chứng khoán trong nước cấp vốn tạm thời cho nhà đầu tư nước ngoài.

Cùng với cải thiện cơ chế xử lý giao dịch thất bại và tăng cường kết nối hạ tầng thanh toán, Việt Nam đã đáp ứng toàn bộ tiêu chí để được xếp vào nhóm "Secondary Emerging".

Dù vậy, FTSE Russell vẫn đưa vào một bước đánh giá tạm thời (interim review) vào tháng 3 năm 2026, thực chất đây là một quy trình xác nhận theo thông lệ tiêu chuẩn của Anh, chứ không phải một “bài kiểm tra lại”. 

Nói nôm na, đây giống như việc được “xác nhận thăng chức”, tức là quyết định nâng hạng đã được thông qua, chỉ còn cần một bước rà soát cuối cùng để đảm bảo mọi chi tiết cụ thể được tiến hành chính xác. Nếu không có sự cố bất thường, việc nâng hạng sẽ chính thức có hiệu lực từ 21/9/ 2026, quy trình được thực hiện theo nhiều giai đoạn để hạn chế biến động.

Khi so với các quốc gia từng trải qua quá trình tương tự, như Saudi Arabia (2019), Kuwait (2020) hay Romania (2020), tiến trình của Việt Nam là hoàn toàn tương đồng. Các thị trường này đều trải qua giai đoạn 6–12 tháng từ lúc công bố đến khi hiệu lực, tương tự Việt Nam (11 tháng). Điều đó cho thấy Việt Nam đang đi theo “lộ trình chuẩn” chứ không phải ngoại lệ.

Về dòng vốn đầu tư, theo HSBC việc nâng hạng có thể kéo theo tổng dòng vốn khoảng 3,4 tỷ USD, trong đó 1,5 tỷ USD là dòng thụ động (passive) từ các quỹ ETF, và 1,9 tỷ USD là chủ động (active). FTSE Russell ước tính cao hơn, ở mức 5–6 tỷ USD, phản ánh quy mô vốn lớn hơn nhờ vị thế Việt Nam trong khu vực. World Bank thậm chí cho rằng dòng vốn ngắn hạn có thể lên tới 5 tỷ USD, với 2–3 tỷ USD đến từ các quỹ chủ động.

Khác với vốn thụ động, vốn chỉ dịch chuyển khi chỉ số FTSE Emerging được cơ cấu vào tháng 9/2026, dòng vốn chủ động có thể đổ vào ngay từ quý 4/2025, khi các quỹ đầu tư chủ động bắt đầu “đặt cược sớm” vào tiềm năng tăng trưởng. Những quỹ này thường săn tìm cơ hội trước, tập trung vào nhóm cổ phiếu có thanh khoản cao và tiềm năng cải cách sâu, đặc biệt trong các lĩnh vực ngân hàng, bất động sản và chứng khoán.

Nhìn tổng thể, quyết định nâng hạng của FTSE Russell không chỉ là sự công nhận, mà là “giấy thông hành” để Việt Nam bước vào bản đồ đầu tư toàn cầu.

Nó kích hoạt dòng vốn chủ động ngay lập tức, tạo hiệu ứng tâm lý tích cực và đặt nền tảng cho sự hội nhập sâu hơn. Khi cơ chế interim hoàn tất và thị trường vận hành trơn tru, Việt Nam sẽ chính thức thoát khỏi “vùng trũng” Frontier để trở thành một điểm đến của dòng vốn ở châu Á.