Ngày 11/3, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam (NHNN) bất ngờ sử dụng lại nghiệp vụ bán kỳ hạn sau hơn 4 tháng tạm ngưng.
Theo đó, cơ quan này đã phát hành gần 15.000 tỷ đồng tín phiếu, kỳ hạn 28 ngày, qua đó "hút" về lượng tiền tương ứng ra khỏi hệ thống. Lãi suất trúng thầu là 1,4%/năm, thấp hơn mức lãi suất bình quân liên ngân hàng kỳ hạn 1 tháng (ở mức 1%/năm) được NHNN áp dụng từ ngày 8/3.
Chia sẻ trên Facebook cá nhân, ông Huỳnh Minh Tuấn – nhà sáng lập FIDT – cho rằng, động thái hút tiền trở lại của NHNN cho thấy cơ quan này đang tỏ ra lo ngại về hoạt động đầu cơ trên thị trường crypto (tiền kỹ thuật số) và vàng – nguyên nhân chính khiến áp lực tỷ giá tăng cao.
Trong tuần vừa qua, cả crypto và vàng đều đã chạm đỉnh lịch sử, với xu hướng đầu cơ theo đà tăng mạnh. Ông Tuấn cho rằng, quy mô dòng tiền đầu cơ của Việt Nam trên hai thị trường này là rất lớn, điều này có thể tạo ra các biến động mạnh trên thị trường tài chính.
"Có thể nói, cú 'shock' áp lực tỷ giá lần này là khá đặc biệt đối với Việt Nam, vì Việt Nam đang đối mặt với nhiều yếu tố làm suy yếu tỷ giá như chính sách tiền tệ nới lỏng, lãi suất rẻ kỷ lục, cung tiền dư thừa, kinh tế thực yếu – hoạt động đầu cơ được ưu tiên, tỷ lệ tham gia thị trường crypto cao", ông Tuấn chia sẻ.
Ông Tuấn cho biết, mục đích của NHNN là bảo vệ kỳ vọng tỷ giá trung hạn (kỳ vọng tỷ giá ngân hàng của Việt Nam ở ngưỡng 24.800 – 25.000, với biên động dao động an toàn dưới 3%/năm). Hiện tại, áp lực tỷ giá từ thị trường tự do rất lớn. Tỷ giá tự do đã chạm mốc 25.700 đồng/USD, trong khi tỷ giá P2P (giao dịch ngang hàng) trên crypto cũng trên 25.800 đồng/USD.
Hai kịch bản hút tiền của NHNN
Dựa trên hành động hút tiền trong quý 3/2023 và thanh khoản dư thừa trên hệ thống ngân hàng hiện tại (khoảng 230.000 tỷ đồng), ông Tuấn đưa ra hai kịch bản hút tiền của NHNN trong giai đoạn này.
Ở kịch bản thứ nhất, nếu xu hướng đầu cơ vào thị trường crypto và vàng có dấu hiệu hạ nhiệt, ông Tuấn dự báo khối lượng phát hành tín phiếu của NHNN sẽ đạt khoảng 120.000 – 150.000 tỷ đồng, với tốc độ hút tiền khoảng 15.000 tỷ đồng/phiên.
Ở kịch bản thứ hai, trường hợp crypto và vàng bước vào xu hướng tăng trung hạn, liên tục tạo đỉnh, tỷ giá tự do phá đỉnh 26.000 đồng/USD hoặc cao hơn nữa, ông Tuấn cho rằng NHNN có thể hút về tối đa 180.000 – 200.000 tỷ đồng thông qua kênh tín phiếu.
Tác động đến thị trường chứng khoán ra sao?
Theo ông Tuấn, việc NHNN hút tiền trở lại có thể làm thu hẹp thanh khoản trên thị trường liên ngân hàng cũng như thị trường chứng khoán.
"Với việc thắt chặt lượng vốn dư thừa trên liên ngân hàng, có thể quan ngại lượng cầu mua của thị trường chứng khoán sẽ giảm phần nào, do các rủi ro về thanh khoản ngắn hạn và tâm lý nhà đầu tư trong quản trị rủi ro", ông Tuấn nhận định.
Ngoài ra, ông Tuấn cho rằng việc hút tiền của NHNN không gây ảnh hưởng đến cấu trúc lãi suất tiền gửi – cho vay của hệ thống ngân hàng, khi tăng trưởng tín dụng vẫn chưa khởi sắc đáng kể.
Tuy nhiên, nhà sáng lập FIDT nhận định rủi ro tăng đầu cơ của crypto và vàng là rủi ro cục bộ cho Việt Nam trong ngắn hạn. Sau giai đoạn này, nhà đầu tư có thể chờ đợi vào xu hướng mới tốt hơn của thị trường./.
