Năm 2023 trôi qua với nhiều biến động nhưng đã chứng kiến sự cải thiện đáng kể trong kết quả kinh doanh của các công ty chứng khoán.
Trong bối cảnh tăng trưởng kinh tế Việt Nam tốt và thị trường chứng khoán có nhiều kỳ vọng lớn, các doanh nghiệp đã nắm bắt cơ hội để mở rộng các mảng kinh doanh, tăng vốn và đạt được lợi nhuận ấn tượng.
Đầu tư công nghệ, đẩy mạnh bán lẻ - hai xu hướng lớn đang được các công ty chứng khoán dồn lực đầu tư để đón cơn 'sóng thần' chứng khoán năm 2024, theo báo cáo của CTCP Chứng khoán VNDirect (VND).
Thay đổi mô hình kinh doanh
VND, CTCP Chứng khoán MB (MBS) và CTCP Chứng khoán VPS (VPS) nổi lên với mô hình bán lẻ. Trong khi, những công ty như CTCP chứng khoán Hồ Chí Minh (HCM) và CTCP Chứng khoán Vietcap (VCI) mạnh hơn ở danh mục khách hàng doanh nghiệp.
CTCP Chứng khoán SSI (SSI) lại có mô hình kinh doanh cân bằng nhưng vẫn thiên về mảng bán lẻ.
Dịch vụ môi giới trong lịch sử đã đóng góp đáng kể vào cơ cấu lợi nhuận và doanh thu của ngành. Tuy nhiên tiến bộ công nghệ giúp việc mở tài khoản dễ dàng hơn, đẩy nhanh tốc độ thâm nhập.
Các công ty tập trung vào khách hàng cá nhân đang giảm chi phí giao dịch, chuyển sang giao dịch miễn phí hoàn toàn và thay vào đó, tạo ra lợi nhuận từ những sản phẩm khác như cho vay ký quỹ, quản lý tài sản hoặc tư vấn đầu tư.
Tăng vốn để cho vay margin
Lãi từ cho vay ký quỹ (margin) là khoản thu đáng kể trong hoạt động của đa phần công ty chứng khoán. Hoạt động cho vay ký quỹ của các công ty chứng khoán sẽ được hưởng lợi đầu tiên trong môi trường lãi suất thấp được duy trì, khi mô hình kinh doanh phụ thuộc nhiều hơn vào sự chênh lệch giữa lãi suất cho vay ký quỹ và chi phí vốn.
Thanh khoản hồi phục từ đầu năm 2024 sẽ có lợi rất lớn cho mảng vay ký quỹ khi số lượng nhà đầu tư cũng như nhu cầu sử dụng đòn bẩy tăng trở lại.
Thời gian gần đây, rất nhiều công ty chứng khoán đã có kế hoạch tăng vốn từ vài trăm tới nghìn tỷ đồng để mở rộng đầu tư, cho vay ký quỹ điển hình như SSI, VND, VIX, VCI, HCM… Vốn điều lệ là căn cứ để các công ty chứng khoán cấp margin cho khách hàng.
Theo quy định, các công ty chứng khoán không được cho vay ký quỹ vượt quá hai lần vốn chủ sở hữu tại cùng thời điểm, do đó việc tăng vốn là điều tất yếu.
Mảng môi giới: Hướng tới chiến lược thị trường đại chúng
Cũng theo công ty cổ phần chứng khoán Vndirect, mảng môi giới dự kiến sẽ tiếp tục đà tăng trưởng trong năm 2024, phù hợp với sự phục hồi chung của ngành. Tuy nhiên, doanh thu từ hoạt động môi giới đang có xu hướng thu hẹp.
Xét về tầm quan trọng, mảng môi giới không chỉ mang tính chất đóng góp lợi nhuận mà còn là khía cạnh chiến lược định hướng thị trường đại chúng cho các công ty trong ngành. Các doanh nghiệp sẽ tận dụng mảng môi giới của mình để thu hút lượng lớn khách hàng giao dịch, từ đó bán chéo các sản phẩm như cho vay ký quỹ, dịch vụ lưu ký, tư vấn đầu tư hay quản lý tài sản.
Tăng cường đầu tư “vũ khí công nghệ”
Trong bối cảnh thị trường chứng khoán ngày càng cạnh tranh và phức tạp, việc sử dụng công nghệ để nâng cao hiệu suất và cung cấp dịch vụ tốt hơn cho khách hàng trở nên cực kỳ quan trọng. Đồng thời áp dụng các công nghệ tiên tiến cũng giúp hội nhập quốc tế dễ dàng hơn, đây một xu hướng tất yếu và đáng chú ý trong thời đại công nghệ số hiện nay.
Bắt đầu từ xu hướng mở tài khoản định danh e-KYC số hóa 100% là nền tảng giúp các công ty chứng khoán tiến đến các dịch vụ số hóa. Bước chuyển e-KYC tạo ra cách thức vận hành mới khi việc mở tài khoản không cần phải trực tiếp đến quầy, cả công ty chứng khoán và nhà đầu tư hoàn toàn nắm quyền chủ động, tiết kiệm về thời gian và chi phí.
Mới đây, CTCP Chứng khoán DNSE đã ra mắt công nghệ AI Broker (Môi giới ảo), theo đó sẽ sử dụng công nghệ máy học (machine learning) và trí tuệ nhân tạo (AI) để lọc, tổng hợp các thông tin về cổ phiếu cũng như doanh nghiệp và gửi thông báo cá nhân hóa theo đúng nhu cầu của nhà đầu tư.
Tính năng Copy trade ngày càng lan rộng. Thuật ngữ phổ biến đối với cộng đồng nhà đầu tư trên thế giới và gần đây dần “phủ sóng” tại thị trường Việt Nam, trước tiên ở nhóm đầu tư tài sản số, sau đó là sản phẩm cổ phiếu.
Hoạt động copy trade là hành vi sao chép giao dịch của một nhà đầu tư (được xem là chuyên nghiệp - pro trader/master, hoặc các cá nhân có sức ảnh hưởng - KOL) trên thị trường, từ đó thiết lập danh mục đầu tư và có hoạt động mua - bán tương tự nhà đầu tư này. Các công ty chứng khoán đi đầu trong hoạt động này có thể kể đến CTCP Chứng khoán Kỹ thương (TCBS), MBS.
Ngoài ra, nhiều công ty chứng khoán khác cũng có xu hướng sử dụng “machine learning” trong việc tổng hợp và đánh giá dữ liệu bằng thuật toán để cung cấp cho nhà đầu tư hệ thống giao dịch trực tuyến thông minh, dễ sử dụng, thậm chí kết hợp với bộ chỉ số đánh giá sức khỏe doanh nghiệp nhạy bén hơn./.
