"VN-Index mất mốc 1.200 điểm" có lẽ là tiêu đề được lặp đi lặp lại trên truyền thông sau phiên giao dịch ngày 17/4. Kết phiên giao dịch, chỉ số chính của thị trường chứng khoán Việt Nam giảm 22,67 điểm, đóng cửa ở mức 1.193,01 điểm.
Nhìn lại biểu đồ giá của VN-Index, kể từ khi chạm vùng 1.200 điểm vào năm 2007, chỉ số đã 'ngụp lặn' hơn một thập kỷ trước khi chính thức vượt 1.200 điểm vào tháng 4/2018. Từ đó đến nay, chỉ số đã có 8 lần đảo qua, đảo lại mốc điểm này.
Đáng chú ý, khoảng thời gian VN-Index ở trên 1.200 điểm thường rất ngắn ngủi. Lần 'bám trụ' lâu nhất của chỉ số kéo dài khoảng 13 tháng, từ tháng 4/2021 đến giữa tháng 5/2022. Còn lại, đa phần VN-Index chỉ có vài tuần neo trên mốc này.
Ngược lại, VN-Index thường nằm khá lâu dưới mốc 1.200 điểm. Khoảng thời gian thường kéo dài nhiều tháng, thậm chí là nhiều năm, kể đến như giai đoạn từ tháng 4/2018 đến tháng 4/2021, tức là mất hơn 3 năm VN-Index mới quay lại mốc điểm này.
Cần phải nhấn mạnh rằng, cùng một mốc điểm của VN-Index nhưng quy mô vốn hoá của thị trường đã tăng trưởng vượt bậc sau nhiều năm.
Dù vậy, yếu tố bền vững lại là dấu hỏi lớn khi chứng khoán Việt Nam ngày càng lệch pha rõ rệt với tăng trưởng kinh tế và nền tảng cơ bản của doanh nghiệp. Điều này một phần xuất phát từ tính đầu cơ cao của thị trường theo các chu kỳ bơm, hút tiền.
Sau lần điều chỉnh từ mốc 1.200 điểm đầu tiên đạt được vào tháng 4/2018, thị trường gần như đi ngang trong suốt năm 2019. Tới khi Covid-19 xuất hiện, thị trường chứng khoán cũng 'cảm cúm', 'lao dốc' nhiều tháng sau đó.
Thời điểm đó, hầu hết các ngân hàng trung ương trên thế giới đều thực hiện nới lỏng chính sách tiền tệ, tích cực 'bơm tiền' để hỗ trợ nền kinh tế. Đến tháng 3/2020, VN-Index chính thức tạo đáy quanh vùng 650 điểm. Và từ đây, kỷ nguyên 'tiền rẻ' bắt đầu.
Giai đoạn 2021 đến nửa đầu năm 2022 gắn liền với những kỷ lục chưa từng có của thị trường chứng khoán Việt Nam. Chỉ số VN-Index lần lượt thiết lập những kỷ lục mới, từ 1.300 điểm, 1.400 điểm rồi 1.500 điểm.
Tuy nhiên, khi nền kinh tế bắt đầu hồi phục, chính sách tiền tệ dần thay đổi theo hướng thắt chặt, môi trường 'tiền rẻ' không còn khiến thanh khoản tụt áp nhanh chóng, chứng khoán cũng trượt dốc.
Là vùng kháng cự mạnh trong suốt hơn 1 thập kỷ, vùng giá 1.200 điểm thời điểm đó cũng được kỳ vọng trở thành hỗ trợ mạnh của VN-Index trong đợt điều chỉnh. Tuy nhiên, chỉ số sàn HOSE lần lượt đánh mất các mốc hỗ trợ, kết thúc đợt điều chỉnh ở vùng 873 điểm vào tháng 11/2022.
Từ khi tạo đáy đến nay, VN-Index đã nhiều lần chinh phục lại mốc 1.200 điểm. Tuy nhiên, câu chuyện chứng khoán Việt Nam thiếu hàng hóa mới chất lượng chưa thể giúp thị trường tăng trưởng một cách bền vững.
Tại các thị trường phát triển như Mỹ, cơ cấu của thị trường chứng khoán tương đối cân bằng, với các nhóm ngành như công nghệ, chăm sóc sức khoẻ, năng lượng,… phân bổ đồng đều, chiếm tỷ trọng cao.
Trong khi đó, thị trường chứng khoán Việt Nam lại ghi nhận sự áp đảo của nhóm tài chính (ngân hàng, chứng khoán, bảo hiểm và công ty tài chính), bất động sản với tổng tỷ trọng lên đến hơn 60%. Điều này khiến chứng khoán Việt Nam khó thu hút được dòng tiền dài hạn, đặc biệt là từ khối ngoại. Thay vào đó, giao dịch ngắn hạn, lướt sóng trở nên phổ biến./.
