Khó khăn toàn diện
Chủ tịch Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) Phạm Tấn Công cho biết năm vừa qua, doanh nghiệp bất động sản đối mặt với những khó khăn lớn về nguồn vốn, về lãi suất cho vay, tỷ giá ngoại tệ và thủ tục đầu tư, pháp lý của dự án.
“Có thể nói 2022 là một năm khó khăn toàn diện của ngành bất động sản. Các khó khăn này đang ảnh hưởng rất tiêu cực đến hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp bất động sản và nguy cơ gây tác động domino đến nhiều ngành, nhiều doanh nghiệp trong nền kinh tế”, ông Công nhấn mạnh.
Ông Công chỉ ra nguyên nhân của tình trạng khó khăn này, trong đó có cả nguyên nhân khách quan và chủ quan từ phía doanh nghiệp.
“Về khách quan, tình hình kinh tế thế giới với các thị trường vốn, tài chính đều xấu đi. Thế giới kết thúc thời kỳ vốn giá rẻ, bước vào thời kỳ lạm phát và lãi suất cao. Mỹ tiếp tục tăng lãi suất cơ bản liên tục, tác động tới thị trường toàn cầu. Dòng vốn vào bất động sản cao, kết thúc thời kỳ bất động tăng giá cao”, Chủ tịch VCCI nhấn mạnh.
Tại Việt Nam, dòng vốn cho bất động sản suy giảm đột ngột, tín dụng hết room. Các doanh nghiệp bất động sản vừa là nguyên nhân vừa là nạn nhân của những khó khăn này.
Bên cạnh đó, chứng khoán cũng giảm sâu, nhiều doanh nghiệp bán giải chấp khiến dòng vốn đầu tư ngày càng khó khăn. Tất cả những điều này tạo ra bối cảnh hết sức khó khăn cho ngành bất động sản.
Về nguyên nhân chủ quan, Chủ tịch VCCI cũng thẳng thắn: “Chúng ta cũng có lỗi”.
“Các doanh nghiệp đã sử dụng vốn đúng, khoa học hay chưa?” Chủ tịch VCCI đặt vấn đề.
Ông Công cho rằng những cơn sóng gió lần này chính là lúc để doanh nghiệp rút ra bài học về sử dụng và huy động vốn, rút kinh nghiệm để phát triển bền vững hơn.
“Khi vốn huy động xã hội không được đổ vào tạo sản phẩm cho thị trường bất động sản, mà một tỷ lệ lớn đổ vào đầu cơ, mở rộng quỹ đất thâu tóm dự án quỹ đất khiến dòng tiền tương lai bị chặn đứng. Doanh nghiệp trông chờ vào tăng giá đất đai là khiếm khuyết lớn, là bài học chúng ta cần rút ra. Chúng ta huy động vốn để tạo ra sản phẩm bất động sản, không phải là thâu tóm đất đai”, Chủ tịch VCCI nhấn mạnh.
Một vấn đề khác cũng được Chủ tịch VCCI đề cập là sản phẩm bất động sản hiện này đã phù hợp nhu cầu chưa, hay mới tập trung phục vụ nhu cầu đầu cơ. Đó là điểm yếu chí mạng của thị trường bất động sản.
Doanh nghiệp tự định lại hướng đi
Từ những thực tế trên, ông Công yêu cầu doanh nghiệp cần khách quan nhìn nhận, có tầm nhìn phát triển bền vững, bởi thời kỳ vàng son của vốn rẻ cũng đã kết thúc theo Covid-19.
Theo ông, trong giai đoạn khó khăn hiện nay các doanh nghiệp bất động sản cần cơ cấu, kiểm soát lại rủi ro dòng tiền, lãi suất, tỷ giá. Doanh nghiệp cần có phương án xử lý việc đáo hạn trái phiếu doanh nghiệp trong hai năm tới. Bên cạnh đó, doanh nghiệp bất động sản cần chuyển đổi số để kịp thời đón đầu xu hướng mới.
Ông Công cho rằng doanh nghiệp bất động sản cần phải hướng tới minh bạch, chuyên nghiệp, nhất từ khâu huy động vốn hồ sơ tín dụng, hồ sơ phát hành chứng khoán, thực hiện các cam kết...
Bên cạnh đó, việc huy động vốn phải gắn với mục đích sử dụng cụ thể, quan tâm quản lý rủi ro tài chính về dòng tiền, lãi suất, tỷ giá. Các doanh nghiệp cũng cần có thêm các chính sách, tính toán lại giá bán sao cho phù hợp.
Về phía cơ quan quản lý, ông Công khuyến nghị Nhà nước cũng cần cân nhắc hỗ trợ một nguồn lực nhất định giúp thị trường có trợ lực vượt qua giai đoạn khó khăn.
Đó có thể là một nguồn vốn nhất định cho vay hoặc hỗ trợ lãi suất cho người lao động chưa có nhà được vay để mua căn hộ, hoặc nhà ở theo tiêu chuẩn trung cấp trở xuống. Điều này sẽ tạo dòng tiền mới cho thị trường, vừa kết hợp người dân mua nhà để ở theo tinh thần tự chọn lựa căn nhà phù hợp.
Trong tháng 11 năm nay, Tổ công tác của Thủ tướng Chính phủ được thành lập để rà soát, đôn đốc, hướng dẫn tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trong triển khai thực hiện dự án bất động sản cho các địa phương, doanh nghiệp.
Việc làm này, theo ông Công, đã kịp thời giúp ổn định phần nào tâm lý, niềm tin cho thị trường, cho cho các nhà đầu tư cũng như cho các doanh nghiệp phát triển bất động sản.
