Theo số liệu của Tổng cục Thống kê, chỉ số giá tiêu dùng (CPI) tháng 4/2024 tăng 0,07% so với tháng trước (MoM). Nguyên nhân chủ yếu do giá xăng dầu được điều chỉnh tăng theo giá nhiên liệu thế giới.
Nếu so với cùng kỳ năm trước (YoY), CPI tháng 4/2024 đã tăng tới 4,4%. Bình quân 4 tháng đầu năm 2024, CPI tăng 3,93% so với bình quân cùng kỳ năm trước.
Chia sẻ trên Facebook cá nhân, PGS.TS Phạm Thế Anh cho rằng nếu dùng con số so với cùng kỳ năm trước (YoY), cụ thể ở đây là 4,4%, có thể kết luận rằng giá cả đang tăng nhanh hơn và Ngân hàng Nhà nước (NHNN) sắp phải thắt chặt tiền tệ vì lạm phát.
Tuy nhiên, theo ông Thế Anh, đây là con số lạc hậu (backward looking) bởi nó so sánh giá cả hiện tại với một năm trước. Còn những ngân hàng trung ương (NHTW) hiện đại sẽ không nhìn vào con số này mà dựa nhiều hơn vào thông tin phản ánh tương lai (forward looking) để đưa ra quyết định chính sách.
Cụ thể, vị chuyên gia này cho rằng, tốc độ tăng CPI so với tháng trước (MoM) hoặc so với tháng 12/2023 (Ytd) sẽ phản ánh tin cậy hơn về giá cả. Cụ thể, CPI tháng 4/2024 chỉ tăng 0,07% so với tháng trước. Đây là "một mức tăng rất thấp", theo ông Thế Anh. Nếu quy đổi theo năm thì con số này chỉ tương đương 0,88%/năm.
Tương tự, nếu so với tháng 12/2023, CPI tháng 4 quy đổi theo năm (annualized) sẽ ở mức 3,61%/năm (chưa loại bỏ yếu tố mùa vụ của những tháng Tết).
Theo vị chuyên gia này, CPI tháng 4/2024 tưang vọt với cùng kỳ năm trước chủ yếu là do giá cả tháng 4 năm ngoái giảm mạnh - một hiện tượng khá bất thường. CPI (mom) hai tháng gần đây đã giảm hoặc tăng rất thấp.
Tuy nhiên, phần lớn sự gia tăng giá cả từ đầu năm đến nay là do giá nhiên liệu, giá vàng trang sức, giá nhà ở, và giá một số mặt hàng liên quan đến bệnh dịch. "Tức là lạm phát chủ yếu do chi phí đẩy trong khi sức cầu còn yếu, sự hồi phục của nền kinh tế còn khá mong manh", ông Thế Anh viết.
"Nếu dữ liệu CPI được công bố là đáng tin cậy, bất kì hành động thắt chặt nào, nếu có, của SBV trong thời gian tới thì nó chủ yếu đến từ việc theo đuổi mục tiêu tỉ giá chứ không phải do sức ép lạm phát", vị chuyên gia nêu quan điểm./.
