Báo cáo mới từ Tiger Research mang đến những góc nhìn mới về stablecoin - hạ tầng tài chính số ẩn mình trong thị trường Việt Nam. Dưới đây là một số nội dung chi tiết:
Stablecoin - 'đường ray tài chính độc lập' tại Việt Nam?
Việt Nam luôn nằm trong nhóm đầu về mức độ chấp nhận tiền mã hóa toàn cầu. Thế nhưng, stablecoin - loại tiền số được neo theo vàng/USD - lại đang phát triển trong vùng xám pháp lý.
Người Việt đang tích cực giao dịch stablecoin qua nhiều phương pháp khác nhau: từ dịch vụ ký quỹ (escrow) trên Binance P2P, tới các kênh OTC trên Telegram, Zalo, hay ví không lưu ký để trao đổi trực tiếp.
"Với nhà đầu tư Việt, stablecoin không đơn thuần là công cụ trao đổi giữa crypto và tiền pháp định. Họ giữ USDT sau mỗi giao dịch thay vì rút về VND, dùng như một khoản dự trữ để tái đầu tư hoặc như một 'tài sản an toàn số' giữa lúc thị trường biến động", nhóm nghiên cứu đánh giá.
Premium (chênh lệch giá) USDT tại thị trường Việt Nam dao động trong giai đoạn 2020-2025 (Nguồn: Tiger Research)
Khi crypto biến động, giá USDT trên sàn Binance P2P từng vọt lên 25.000–27.000 VND, cao hơn tới 5% so với tỷ giá chính thức. Khoảng chênh lệch này cho thấy, người dùng không chỉ xem stablecoin là công cụ giao dịch, mà là tài sản lưu trữ giá trị độc lập, tách biệt khỏi thị trường tiền mã hóa.
Theo Tiger Research, hiện tượng này thể hiện xu hướng nhất quán. Từ năm 2020 đến 2025 (ngoại trừ các cú sập lớn như FTX hay Terra-Luna), USDT tại Việt Nam luôn duy trì mức chênh lệch cao hơn tỷ giá chính thức.
Riêng trong năm 2024, mức chênh lệch trung bình là 3,35%. Người dùng sẵn sàng trả chi phí cao hơn để quản lý rủi ro tỷ giá và biến động thị trường thông qua stablecoin.
Việt Nam lọt top 5 các quốc gia nhận kiều hối qua stablecoin (Nguồn: Tiger Research)
Stablecoin đang tích cực đóng vai trò là công cụ thanh toán và chuyển tiền ngang hàng (P2P). Dĩ nhiên, việc sử dụng tiền điện tử làm công cụ thanh toán vẫn là bất hợp pháp tại Việt Nam.
Người dùng vẫn thực hiện các giao dịch bên ngoài hệ thống chính thức thông qua chuyển khoản ví cá nhân và các kênh OTC không chính thức.
Với 7,8% tổng lượng kiều hối vào Việt Nam - con số thuộc top 5 toàn cầu - được thực hiện qua stablecoin, chúng mang lại giải pháp nhanh hơn, rẻ hơn so với SWIFT hay Western Union, vốn tính phí 5-7% và mất vài ngày xử lý.
Ví dụ về thanh toán P2P qua USDT, từ nhóm người dùng Shopify Việt Nam (Nguồn: Facebook)
Những lợi thế trên khiến stablecoin trở thành một giải pháp chuyển tiền thay thế hiệu quả cho người lao động và người làm nghề tự do ở nước ngoài. Các nhà điều hành thương mại điện tử, doanh nghiệp dropshipping cũng thường thanh toán bằng USDT thông qua Telegram hoặc các nền tảng xã hội.
Gỡ bỏ 'vùng xám pháp lý'
Hệ sinh thái sôi động này đang hoạt động trong một vùng xám pháp lý. Chính phủ đã bắt đầu nhận diện tầm quan trọng của ngành công nghiệp tài sản số và đang chuẩn bị khuôn khổ pháp lý, sandbox thử nghiệm. "Tuy vậy, stablecoin - loại tài sản có mức sử dụng thực tế cao nhất - vẫn chưa được đưa vào bàn nghị sự một cách cụ thể", báo cáo nhận định.
Bởi vậy, Việt Nam cần 'gỡ rối' giữa tư duy quản lý truyền thống và làn sóng tài sản số, nhiều nước láng giềng Đông Nam Á đã âm thầm vượt lên bằng các chiến lược điều chỉnh linh hoạt, phản ánh đúng nhu cầu thị trường.
Khung pháp lý về Stablecoin tại thị trường Đông Nam Á (Nguồn: DFF tổng hợp)
🔹 Singapore là hình mẫu của cách tiếp cận thể chế bài bản. Năm 2023, Cơ quan tiền tệ Singapore (MAS) đưa ra khung quản lý stablecoin với loạt yêu cầu rõ ràng: Dự trữ 1:1, công khai giá trị hàng ngày và đảm bảo quyền đổi ngang mệnh giá. Chỉ những tổ chức được cấp phép mới được phát hành stablecoin - điều này tạo nên niềm tin cao cho thị trường tài sản số.
🔹 Thái Lan chọn hướng đi hai chiều (dual-track): Vừa cho phép giao dịch USDT, USDC trên các sàn được cấp phép từ tháng 3/2025, vừa thử nghiệm stablecoin nội địa neo theo đồng baht, được đảm bảo bằng trái phiếu chính phủ. Đây là cách để không “đóng cửa” với stablecoin nước ngoài, đồng thời thử nghiệm 'công cụ bản địa'.
🔹 Philippines thì thực tế hơn cả, Ngân hàng Trung ương và Ủy ban Chứng khoán nước này chủ trương "triển khai trước, điều chỉnh sau", thông qua các sandbox và dự án thử nghiệm như PHPC - một stablecoin phục vụ chuyển tiền. Họ ưu tiên giải quyết nhu cầu thực tế (như kiều hối) thay vì ngồi soạn luật trước khi hành động.
Các quốc gia này đều có điểm chung: Không đối đầu với xu hướng, mà tìm cách quản lý dựa trên thực tiễn sử dụng. Trong khi đó, Việt Nam vẫn chưa có định hướng riêng cho stablecoin, tạo khoảng trống lớn giữa thị trường và chính sách - điều có thể dẫn đến rủi ro mất kiểm soát trong dài hạn nếu không được can thiệp kịp thời.
Khung pháp lý cho stablecoin tại Việt Nam
Người dùng Việt - đặc biệt là giới trẻ, freelancer, dân đầu tư nhỏ lẻ - đã và đang giao dịch, lưu trữ, thanh toán bằng stablecoin mỗi ngày. Do vậy, Việt Nam nên thiết kế chính sách "từ dưới lên", dựa trên thói quen thị trường đã hình thành, và từng bước tích hợp vào hệ thống chính thức bằng các giải pháp cụ thể:
✅ Cấp phép, chứng nhận môi giới OTC, kết hợp yêu cầu KYC tối thiểu để tăng minh bạch và quản lý hệ thống P2P đang hoạt động ngầm.
✅ Thử nghiệm stablecoin neo VND, ứng dụng trong các lĩnh vực có rủi ro thấp như: thương mại điện tử, chuyển tiền kiều hối, trả công lao động tự do (freelance).
✅ Xây dựng giải pháp stablecoin nội địa “thân thiện với người dùng”, cạnh tranh lành mạnh với stablecoin đô-la đang thống trị.
Nếu thực hiện đúng, Việt Nam hoàn toàn có thể vừa ổn định được hệ thống tài chính, vừa không bỏ lỡ cuộc chơi stablecoin – một cuộc chơi mà nhiều quốc gia đang tham gia quyết liệt./.
