Trong bối cảnh phát triển mạnh mẽ của công nghệ blockchain, việc sử dụng thuật ngữ chính xác khi truyền thông và xây dựng chính sách là vô cùng quan trọng.
Tại Việt Nam, một trong những nhầm lẫn phổ biến nhất là gọi crypto là “tiền ảo”, trong khi thuật ngữ này không phản ánh đúng bản chất và có thể gây hiểu lầm về tính pháp lý của loại tài sản này.
Đặc biệt, với sự ra đời của Luật Công nghiệp Công nghệ số, dự kiến được thông qua vào cuối tháng 5/2025, thuật ngữ “tài sản số”, “tài sản mã hóa” và “tài sản ảo” đã được xác lập chính thức. Điều này đồng nghĩa với việc crypto tại Việt Nam được công nhận là một loại tài sản, thay vì bị nhầm lẫn với khái niệm “tiền ảo” trước đây.
1. Crypto không phải “tiền” theo quy định của Việt Nam
Theo Luật Ngân hàng Nhà nước Việt Nam 2010, tiền tại Việt Nam bao gồm:
✅ Đồng Việt Nam (VND)
✅ Ngoại tệ hợp pháp
✅ Phương tiện thanh toán được Ngân hàng Nhà nước chấp thuận
Crypto không thuộc bất kỳ danh mục nào ở trên và không được công nhận là một loại tiền tệ hay phương tiện thanh toán hợp pháp tại Việt Nam. Do đó, việc gọi crypto là “tiền ảo” có thể gây hiểu lầm rằng nó có vai trò tương tự như tiền pháp định, trong khi thực tế không phải như vậy.
2. Luật Công nghiệp Công nghệ số 2025 xác lập crypto là “tài sản”
Một bước tiến quan trọng là Luật Công nghiệp Công nghệ số, dự kiến được thông qua vào tháng 5/2025, đã chính thức xác lập crypto thuộc nhóm tài sản số/tài sản mã hóa/tài sản ảo. Điều này có ba ý nghĩa quan trọng:
Crypto được công nhận là tài sản hợp pháp tại Việt Nam, thay vì chỉ là một công nghệ hay công cụ giao dịch không rõ ràng về mặt pháp lý.Crypto
Cơ sở cho việc xây dựng khung pháp lý về quản lý, thuế, giao dịch và bảo vệ quyền lợi nhà đầu tư.
Loại bỏ cách gọi sai lệch “tiền ảo”, tránh nhầm lẫn với tiền điện tử trong game hoặc mô hình tài chính phi chính thống.
Việc luật hóa crypto dưới dạng tài sản cũng phù hợp với xu hướng pháp lý quốc tế. Nhiều quốc gia như Mỹ, EU, Nhật Bản, Singapore đều đã phân loại crypto là tài sản kỹ thuật số hoặc tài sản mã hóa thay vì tiền pháp định.
3. “Tiền ảo” là thuật ngữ gây hiểu lầm
Thuật ngữ “tiền ảo” ban đầu được dùng để chỉ các đơn vị tiền trong game online (như vàng trong World of Warcraft, kim cương trong Free Fire). Crypto, dù có thể đóng vai trò như một phương tiện giao dịch, nhưng nó không phải tiền ảo theo cách hiểu đó.
Ở Việt Nam, khi truyền thông sử dụng từ “tiền ảo”, nhiều người sẽ nghĩ đến một thứ không có giá trị thực, không thể giao dịch ngoài môi trường game, hoặc mang tính chất lừa đảo. Điều này tạo ra rào cản lớn trong việc tiếp cận đúng đắn với công nghệ blockchain và crypto.
4. Nên sử dụng thuật ngữ nào cho chính xác?
✅ Tài sản số (Digital Asset): Phù hợp nhất để mô tả toàn bộ hệ sinh thái blockchain, bao gồm crypto, NFT, dữ liệu số có giá trị trên nền tảng số.
✅ Tài sản mã hóa (Crypto Asset): Được nhiều tổ chức quốc tế như IMF, OECD, BIS sử dụng để mô tả crypto, nhấn mạnh vào yếu tố công nghệ blockchain và mã hóa.
✅ Tài sản ảo (Virtual Asset): Là thuật ngữ được FATF (Lực lượng đặc nhiệm tài chính toàn cầu) sử dụng để mô tả crypto trong các quy định về chống rửa tiền (AML).
✅ Tiền mã hóa (Cryptocurrency): chỉ đề cập luật pháp quốc tế và hoàn toàn đúng khi nói tới các vấn đề quốc tế. Có thể sử dụng trong ngữ cảnh quốc tế, nhưng cần thận trọng khi áp dụng tại Việt Nam do liên quan đến khái niệm “tiền”.
❌ Không nên sử dụng: Tiền ảo
Gây hiểu lầm với tiền trong game hoặc các mô hình tài chính phi chính thống.
5. Crypto trên thế giới có được gọi là “tiền” không?
Tại nhiều quốc gia, thuật ngữ “cryptocurrency” (tiền mã hóa) hoặc “digital currency” (tiền số) được sử dụng phổ biến, nhưng vẫn có những khác biệt về cách phân loại:
- Mỹ: SEC (Ủy ban Chứng khoán Mỹ) coi crypto là tài sản số, còn CFTC (Ủy ban Giao dịch Hàng hóa Tương lai) coi Bitcoin là hàng hóa số.
- EU: Định nghĩa crypto là “crypto-assets” trong khung pháp lý MiCA (Markets in Crypto-Assets Regulation).
- Nhật Bản: Gọi crypto là tài sản mã hóa (仮想通貨 - Virtual Currency) nhưng không coi là tiền pháp định.
- Singapore: Định nghĩa crypto là “digital payment token” trong Đạo luật Dịch vụ Thanh toán (PSA).
Như vậy, mặc dù một số nước vẫn gọi crypto là “tiền mã hóa”, nhưng hầu hết đều coi nó là một dạng tài sản số hơn là tiền tệ thực sự.
Kết luận: Crypto tại Việt Nam được xác lập là tài sản, không phải tiền
Với sự ra đời của Luật Công nghiệp Công nghệ số 2025, crypto tại Việt Nam chính thức được xác lập là một loại tài sản, chứ không phải tiền. Vì vậy, khi truyền thông và trao đổi về crypto, chúng ta nên sử dụng các thuật ngữ chính xác như:
✅ Tài sản số
✅ Tài sản mã hóa
✅ Tài sản ảo
Và không nên dùng thuật ngữ “tiền ảo” để tránh hiểu lầm.
Việc chọn đúng thuật ngữ không chỉ giúp cộng đồng hiểu rõ hơn về crypto, mà còn đóng vai trò quan trọng trong việc xây dựng khung pháp lý chính xác và minh bạch cho ngành công nghiệp blockchain tại Việt Nam. Tôi rất momg, khi nói về crypto, chúng ta luôn xác định đó là một loại tài sản – không phải tiền tại Việt Nam./.
Nguồn: Phan Đức Trung
