Ông Trump cảnh báo loạt thỏa thuận thương mại của Mỹ có thể bị hủy

Phát biểu tại Nhà Trắng ngày 3/9, Tổng thống Mỹ Donald Trump cho biết sẽ đề nghị Tòa án Tối cao lật lại phán quyết của Tòa Phúc thẩm Liên bang khu vực Washington, trong đó tuyên bố phần lớn sắc thuế nhập khẩu do ông ban hành là bất hợp pháp. Ông cảnh báo, nếu Tòa Tối cao giữ nguyên phán quyết này, nhiều thỏa thuận thương mại mà Mỹ đã ký có thể bị vô hiệu hóa.

“Chúng ta đã đạt thỏa thuận với Liên minh châu Âu (EU), rằng họ sẽ rót vào Mỹ gần 1.000 tỷ USD. Họ vui vẻ với việc đó. Tất cả các thỏa thuận đã xong xuôi. Nhưng tôi đoán chúng ta có thể phải rút lại chúng”, ông Trump nói.

Đến nay, Mỹ đã công bố thỏa thuận thương mại với nhiều đối tác như EU, Nhật Bản, Hàn Quốc, Trung Quốc, Anh, Việt Nam, Indonesia.

Đây là lần đầu tiên ông Trump đề cập công khai khả năng rút lại các thỏa thuận thương mại, trong trường hợp Tòa Tối cao giữ nguyên phán quyết của Tòa Phúc thẩm.

Ông cảnh báo rằng nếu phải bãi bỏ các mức thuế nhập khẩu đã áp trước đây, chi phí sẽ rất lớn, dù các chuyên gia thương mại lưu ý các khoản thuế này chủ yếu do doanh nghiệp nhập khẩu tại Mỹ chi trả, chứ không phải các nhà sản xuất nước ngoài. Một số nhà kinh tế cũng cảnh báo rằng việc duy trì thuế nhập khẩu có thể thúc đẩy lạm phát nội địa.

“Đất nước chúng ta có cơ hội để giàu lên một cách không tưởng. Nhưng cũng có thể lại nghèo đi. Nếu chúng tôi không thắng vụ kiện này, nước Mỹ sẽ chịu thiệt hại rất lớn”, ông Trump nhấn mạnh.

Tuần trước, Tòa Phúc thẩm liên bang phán quyết rằng việc ông Trump viện dẫn Đạo luật Quyền Kinh tế Khẩn cấp (IEEPA) để áp thuế đối ứng lên nhiều đối tác thương mại – bao gồm Trung Quốc, Canada và Mexico – là không phù hợp, khiến sắc thuế này bị tuyên là bất hợp pháp. Tuy nhiên, phán quyết không ảnh hưởng đến các mức thuế đánh lên nhôm, thép và xe hơi, do được áp theo các đạo luật khác.

Giới chuyên gia nhận định, các tuyên bố mới nhất của ông Trump có thể nhằm gây sức ép và thuyết phục Tòa án Tối cao rằng việc gỡ bỏ thuế nhập khẩu sẽ tạo ra cú sốc lớn cho nền kinh tế Mỹ.

Tuy nhiên, Ryan Majerus – cựu quan chức thương mại cấp cao – lưu ý rằng nhiều thỏa thuận thương mại với EU và các đối tác khác chỉ là các khung thỏa thuận linh hoạt, chưa đạt đến mức độ ràng buộc như một hiệp định toàn diện.

“Thông báo của Tổng thống hôm nay phản ánh nỗ lực tối đa hóa đòn bẩy của Mỹ”, ông Majerus đánh giá.

Các chuyên gia pháp lý cũng chỉ ra rằng việc đa số thẩm phán tại Tòa Tối cao hiện do Đảng Cộng hòa bổ nhiệm có thể là lợi thế cho ông Trump trong việc giữ lại một phần chính sách thuế quan. Dù vậy, họ nhấn mạnh rằng dự đoán phán quyết của Tòa là rất khó, do đây là một vụ việc chưa từng có tiền lệ./.