Giá cả tăng, tiết kiệm giảm, người tiêu dùng bị siết chặt từ nhiều phía.
Báo cáo PCE mới nhất nói gì về nền kinh tế Mỹ?
Hãy bắt đầu với khái niệm PCE – chỉ số giá chi tiêu tiêu dùng cá nhân.
1. PCE là gì và vì sao nó quan trọng hơn CPI?
PCE đo lường số tiền thực tế người Mỹ chi tiêu cho hàng hóa & dịch vụ, có điều chỉnh hành vi tiêu dùng.
Ví dụ: nếu giá thịt bò tăng, người dân chuyển sang ăn thịt gà – PCE sẽ phản ánh điều đó.
→ Vì vậy, PCE cho thấy chi phí sống thực sự tốt hơn CPI.
Có 2 loại PCE:
PCE tổng thể (Headline): gồm cả thực phẩm, năng lượng, tiền thuê nhà, xăng dầu…
PCE lõi (Core): loại trừ thực phẩm và năng lượng – hai yếu tố biến động mạnh, phản ánh xu hướng lạm phát dài hạn.
Cục Dự trữ Liên bang (Fed) quan tâm nhiều nhất đến Core PCE.
Dữ liệu tháng 6:
Core PCE tăng 0.3% so với tháng trước, 2.8% so với cùng kỳ → nóng hơn dự báo (2.7%), cao nhất kể từ tháng 2.
Headline PCE cũng tăng mạnh:→ +0.3% MoM, +2.6% YoY.
→ Tức lạm phát đang tăng ở cả cấp độ tổng thể lẫn cốt lõi.
2. Lạm phát đến từ đâu?
4 lĩnh vực chiếm phần lớn mức tăng chi tiêu:
Nhà ở & tiện ích: +16.3 tỷ USD
Y tế: +17.5 tỷ USD.
Năng lượng: +11.5 tỷ USD.
Dịch vụ tài chính: +9.4 tỷ USD.
Trong khi đó, nhiều nhóm hàng hóa lại giảm chi tiêu:
Ô tô: -6.1 tỷ USD.
Dịch vụ giải trí: -4.9 tỷ USD.
Tổ chức phi lợi nhuận: -3.9 tỷ USD.
Giao thông: -2.8 tỷ USD.
Ăn uống: giảm nhẹ.
Không phải người dân chi tiêu nhiều hơn, mà là buộc phải chi nhiều hơn cho các nhu cầu thiết yếu. Đây gọi là cầu không co giãn (inelastic demand) – không thể ngừng trả tiền thuê nhà hay viện phí.
3. Lạm phát hàng hóa quay trở lại – vì thuế quan
Trong suốt năm qua, lạm phát chủ yếu đến từ dịch vụ. Nhưng tháng 6, giá hàng hóa lâu bền (durables: đồ điện tử, nội thất…) tăng 0.5% MoM – cao nhất gần 2 năm.
Lý do: Thuế quan mới từ chính sách thương mại 2025 của ông Trump bắt đầu ảnh hưởng → Giá linh kiện, pin, thiết bị từ Trung Quốc tăng → doanh nghiệp chuyển chi phí sang người tiêu dùng → lạm phát chi phí đẩy (cost-push inflation).
Giá tăng dù nhu cầu yếu – người tiêu dùng vẫn phải mua ít hơn với giá cao hơn.
4. Người Mỹ chi tiêu vào đâu?
Hàng hóa lâu bền (durables): Chi tiêu giảm, giá tăng → chịu áp lực chi phí.
Hàng hóa thiết yếu (non-durables): Tăng nhẹ (thực phẩm, nhiên liệu, đồ sinh hoạt).
Dịch vụ: Tăng nhẹ, chủ yếu trong y tế và tài chính.
→ Tóm gọn: hàng ít đi, hóa đơn nhiều lên.
5. Y tế – “thủ phạm” lớn nhất của lạm phát tháng 6
Chi tiêu y tế tăng 17.5 tỷ USD.
Chiếm hơn 20% tổng tăng trưởng PCE tháng 6→ Đây là loại chi phí cấu trúc mà cả người dân lẫn Fed đều không thể né tránh.
6. Lương tăng, nhưng không đủ để bù trượt giá
Thu nhập cá nhân: +0.3% MoM.
Thu nhập khả dụng sau thuế: +0.3%.
Thu nhập thực (đã trừ lạm phát): Không tăng→ Tiền lương tăng danh nghĩa nhưng không cải thiện thực tế vì giá cả leo thang.
Lương theo nhóm:
Khu vực tư nhân: +4.7% YoY.
Khu vực công: +5.5% YoY.
Tăng ổn, nhưng sức mua thực tế vẫn yếu.
7. Người tiêu dùng phản ứng ra sao?
Chi tiêu danh nghĩa: +0.3%
Chi tiêu thực tế (đã trừ lạm phát): +0.1%
→ Quá yếu cho tháng 6 – thường là mùa cao điểm tiêu dùng (du lịch, đám cưới…).
8. Tiết kiệm cạn dần
Tỷ lệ tiết kiệm: Giữ ở mức thấp 4.5%.
Tổng số tiền tiết kiệm: Giảm 8.5 tỷ USD.
Hiện mức tiết kiệm của người Mỹ gần chạm đáy sau đại dịch:
Trước đại dịch: ~8–9%.
Hiện tại: 4.5%.
→ Người dân tiết kiệm chỉ bằng một nửa so với trước đây, chỉ để đủ sống.
9. Một điểm sáng: lạm phát "siêu lõi" (supercore)
Supercore = dịch vụ không bao gồm nhà ở & năng lượng – phần dính dai nhất của lạm phát.
Tháng 6, supercore giảm còn +3.18% YoY – thấp nhất trong hơn 2 năm.
→ Tín hiệu tích cực, nhưng chưa đủ để Fed nới lỏng.
Tổng kết: Lạm phát trở lại, mang tính chất chi phí đẩy chứ không phải do cầu bùng nổ. Người dân không tiêu nhiều hơn, chỉ bị buộc phải chi nhiều hơn cho nhu cầu cơ bản. Tiết kiệm giảm, thu nhập thực chững lại, lạm phát phân bố không đều – tạo ra bức tranh khó chịu cho người tiêu dùng và cho Fed./.
Nguồn: Cafe Capital
