Việc Volkswagen lần đầu tiên trong lịch sử phải xem xét đóng cửa nhà máy tại Đức chỉ là phần nổi của tảng băng chìm trong cuộc khủng hoảng toàn ngành kinh tế xe hơi tại Châu Âu.
Tuy nhiên đây chỉ là phần nổi của tảng băng chìm khi ngành ô tô Châu Âu với 14 triệu lao động và 7% GDP đang đối mặt với thách thức lớn chưa từng có đến từ "cơn bão" xe điện giá rẻ Trung Quốc.
Sa thải, đóng cửa, dịch chuyển sản xuất
Vốn là hãng sản xuất ô tô lớn thứ 2 thế giới nhưng Volkswagen đã liên tục cảnh báo về lợi nhuận quý III/2024 sẽ không được như kỳ vọng, thậm chí còn nhắc đến viễn cảnh đóng cửa nhà máy ở quê hương Đức, vốn là điều không tưởng tượng được.
Theo FT, thực tế là Volkswagen không phải hãng sản xuất ô tô duy nhất ở Châu Âu đang cân nhắc sa thải lao động diện rộng.
Hãng Stellantis, sở hữu Opel, Fiat và Peugeot tại châu Âu cũng đang phải chịu áp lực rất lớn từ các chính trị gia và công đoàn Italy khi xem xét có nên duy trì hoạt động của nhà máy Fiat lâu đời nhất của họ tại Turin trong bối cảnh doanh số bán hàng đang sụt giảm.
Bên cạnh đó, cổ phiếu của các hãng sản xuất xe sang có lịch sử lâu đời như Mercedes-Benz hay BMW cũng liên tục ghi nhận các diễn biến kém tích cực trong những tháng gần đây.
Trong khi đó, nhiều nhà máy ô tô tại Pháp đã dịch chuyển đến những nơi có chi phí thấp hơn như Morocco và Thổ Nhĩ Kỳ, qua đó khiến hàng trăm công nhân xuống đường biểu tình bên ngoài Triển lãm ô tô Paris đầu tháng 10/2024.
Tờ FT nhận định ngành công nghiệp ô tô Châu Âu đang đối mặt với một cơn bão chưa từng có. Nhu cầu xe hơi giảm cả trong và ngoài nước còn tiến trình chuyển đổi từ xe xăng sang ô tô điện thì lại có quá nhiều rủi ro với sự cạnh tranh gay gắt của Trung Quốc.
Thậm chí thị trường béo bở Trung Quốc từng đóng góp doanh số cho ngành ô tô Châu Âu hiện cũng trở nên ảm đạm trước sự cạnh tranh của các hãng xe điện địa phương giá rẻ.
Hướng đi nào cho ngành công nghiệp xe hơi của "lục địa già"?
Mặc dù Liên minh Châu Âu (EU) đã học theo Mỹ về vấn đề áp thuế đặc biệt lên xe Trung Quốc nhập khẩu nhưng giám đốc điều hành Carlos Tavares của Stellantis và CEO Oliver Zipse của BMW đều cho rằng chủ nghĩa bảo hộ sẽ chỉ khiến ô tô trở nên đắt đỏ hơn đối với người tiêu dùng và đẩy nhanh quá trình đóng cửa các nhà máy ở Châu Âu.
Nhiều nhà sản xuất xe hơi đã hối thúc chính phủ triển khai cơ sở hạ tầng trạm sạc và khôi phục chương trình ưu đãi xe điện, nhưng những động thái này chẳng thể giúp ích cho việc xuất khẩu xe hơi đang giảm tốc.
Điều trớ trêu là chính các hãng xe Châu Âu đang phải phụ thuộc vào chuỗi cung ứng xe điện của Trung Quốc để học hỏi cách làm sản phẩm chất lượng cao với chi phí thấp.
Trong khi đó, quốc gia tỷ dân đã vượt Nhật Bản để trở thành nước xuất khẩu ô tô mới lớn nhất thế giới nhằm đa dạng hóa khỏi thị trường nội địa đang quá cạnh tranh.
Các hãng xe điện Trung Quốc như BYD, Nio, MG-owner SAIC, Great Wall và Chery đang chế tạo những chiếc xe điện tiên tiến hơn với chi phí thấp hơn 30% so với các nhà sản xuất ô tô châu Âu. Tại các phòng trưng bày của Trung Quốc, giá xe điện đang gần bằng giá xe xăng.
Hậu quả là doanh số của hàng loạt thương hiệu ô tô nước ngoài sụt giảm. Lưu ý rằng, Trung Quốc là thị trường lớn nhất và sinh lợi nhất cho các thương hiệu như Volkswagen, Mercedes-Benz và BMW.
Người đứng đầu Hiệp hội công nghiệp xe hơi Italy (IAIA), ông Roberto Vavassori cảnh báo Trung Quốc vừa là mối đe dọa nhưng cũng là các khách hàng lớn nhất cho các doanh nghiệp cung ứng ngành xe hơi tại Châu Âu.
"Bạn có muốn tham gia cuộc đua xe điện hay không? Nếu không tham gia thì chỉ có suy tàn và biến mất mà thôi", ông Vavassori nhận định.
Thế nhưng nếu tham gia cuộc đua thì liệu ngành xe hơi Châu Âu có hướng đi nào khả thi khi?
Nguồn tham khảo: Nhịp sống thị trường