Khi thực hiện mô hình chính quyền địa phương hai cấp, chính quyền cấp xã sẽ đảm nhiệm thêm chức năng quản lý kinh tế, trong đó có quyền quản lý các dự án đầu tư công nhóm B và nhóm C với tổng mức đầu tư lên tới 4.600 tỷ đồng.
Nội dung trên được nêu trong dự thảo Nghị định sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 85/2025/NĐ-CP ngày 8/4/2025 của Chính phủ, quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật Đầu tư công.
Theo Bộ Tài chính, hiện nay chính quyền cấp xã có thẩm quyền xây dựng, phê duyệt và quản lý kế hoạch đầu tư công trung hạn cũng như hằng năm của địa phương mình.
Đồng thời, cấp xã cũng được quyền quyết định chủ trương đầu tư, phê duyệt các dự án nhóm B và C – với tổng mức đầu tư tối đa có thể lên tới 4.600 tỷ đồng.
Ngoài ra, cấp xã cũng có thể tiếp nhận và triển khai các dự án đầu tư công trước đây do cấp huyện phê duyệt nhưng chưa hoàn thành, trong trường hợp được cấp tỉnh phân cấp.
Phó Thủ tướng Hồ Đức Phớc đề nghị Bộ Tài chính nghiên cứu, tiếp thu ý kiến của các bộ ngành, địa phương, khẩn trương hoàn thiện dự thảo, phối hợp với các cơ quan liên quan trình xin ý kiến các thành viên Chính phủ trong ngày mai (16/9)
Phát biểu kết luận phiên họp với các bộ, ngành, địa phương về vấn đề này sáng ngày 15/9, Phó Thủ tướng Hồ Đức Phớc đề nghị cơ quan soạn thảo cần nghiên cứu kỹ các quy định hiện hành của pháp luật về đầu tư công, đồng thời bám sát thực tiễn tổ chức bộ máy và năng lực đội ngũ cán bộ tại cấp xã để thiết kế các quy định vừa chặt chẽ, đúng luật.
Dự thảo nghị định cần bổ sung quy định về cơ chế hỗ trợ kỹ thuật: trong trường hợp UBND cấp xã chưa đủ năng lực để tự thẩm định dự án, Chủ tịch UBND xã có thể đề xuất sở chuyên ngành đảm nhận việc thẩm định, trước khi Chủ tịch UBND xã ra quyết định đầu tư.
Liên quan đến kế hoạch vốn đầu tư công, Phó Thủ tướng đồng tình với quan điểm của các bộ, ngành, đồng thời yêu cầu cơ quan chủ trì soạn thảo hoàn thiện quy định theo hướng:
👉 Thủ tướng Chính phủ sẽ là người phê duyệt tổng mức vốn, danh mục và mức vốn phân bổ cụ thể cho từng dự án thuộc các bộ, ngành, địa phương sử dụng nguồn ngân sách Trung ương.
👉 Bộ Tài chính chỉ thông báo một lần về kế hoạch đầu tư công cùng thời điểm với dự toán ngân sách, đồng thời đóng vai trò giám sát, kiểm tra quá trình thực hiện.
Đối với việc điều chỉnh dự án đầu tư, các bộ, ngành, địa phương được phép phân bổ cho chủ đầu tư và điều chỉnh trong quá trình triển khai. Nếu phát sinh vướng mắc, phải kịp thời báo cáo cấp có thẩm quyền, nêu rõ lý do, đảm bảo công khai, minh bạch và tuân thủ đúng quy định pháp luật.
Đối với nguồn vốn của đơn vị sự nghiệp có thu, việc quyết định đầu tư thuộc thẩm quyền của chính đơn vị đó. Tuy nhiên, nếu sử dụng nguồn vốn ngân sách nhà nước cấp cho đơn vị sự nghiệp, thì cơ quan nhà nước có trách nhiệm quản lý.
Trong trường hợp dự án đầu tư công đi qua địa bàn hai tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương (ví dụ như một cây cầu bắc qua ranh giới hành chính), thì hai địa phương có trách nhiệm thống nhất phương án thực hiện. Nếu không đạt được sự đồng thuận, sẽ trình Thủ tướng Chính phủ xem xét, quyết định.
Về các khoản chi thường xuyên có tính chất đầu tư (tức “khoản đầu tư khác”), việc thực hiện sẽ tuân theo quy định của Luật Ngân sách Nhà nước và các văn bản hướng dẫn thi hành.
Nguyên tắc chung được Phó Thủ tướng tái khẳng định: cấp nào quản lý vốn, sử dụng vốn ngân sách cấp nào thì cấp đó làm chủ đầu tư và phải chịu trách nhiệm toàn diện về quá trình triển khai dự án. Cơ quan trung ương chỉ giữ vai trò quản lý nhà nước chứ không trực tiếp làm chủ đầu tư./.
