Bloomberg dẫn nguồn tin cho biết Bộ Tài chính và Ngân hàng Trung ương Nga đang chuẩn bị một báo cáo đề xuất thay thế SWIFT (Society for Worldwide Interbank Financial Telecommunication) - một hệ thống thông tin và thanh toán quốc tế phổ biến nhưng chủ yếu sử dụng đồng USD và EUR.
Đề xuất này dự kiến sẽ được Tổng thống Nga Putin công bố tại hội nghị thượng đỉnh thường niên của các nhà lãnh đạo BRICS ở Kazan, diễn ra vào các ngày 22-24/10.
Theo đó, Nga sẽ đề xuất tạo ra một mạng lưới các ngân hàng trung ương và ngân hàng thương mại có thể thực hiện các giao dịch Peer-To-Peer bằng nội tệ của các nước thành viên, cũng như thiết lập liên kết trực tiếp giữa các ngân hàng trung ương.
“Trong số các đề xuất, Nga đang đề xuất sử dụng công nghệ sổ cái phân tán (DLT) hoặc một nền tảng đa quốc gia mới để cho phép thanh toán bằng mã thông báo”, Bloomberg cho hay.
Bên cạnh Nga, nhóm BRICS còn có sự tham gia của Brazil, Ấn Độ, Trung Quốc và Nam Phi. Hồi tháng 1/2024, khối này còn kết nạp thêm Iran, Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất (UAE), Arab Saudi, Ethiopia và Ai Cập… thành BRICS+.
SPFS
Thực ra, Ngân hàng Trung ương Nga từ lâu đã phát triển một hệ thống riêng, tương tự như SWIFT, gọi là Hệ thống chuyển thông điệp tài chính (System for Transfer of Financial Messages - viết tắt: SPFS).
Giao dịch đầu tiên trên mạng lưới SPFS được thực hiện vào tháng 12/2017. Tuy nhiên, tầm ảnh hưởng của SPFS vẫn được tin rằng còn khá khiêm tốn.
Tính đến cuối năm 2020, hệ thống này mới chỉ có 400 định chế tài chính từ 23 quốc gia tham gia, trong khi SWIFT có sự kết nối với hơn 11.000 định chế tài chính ở hơn 200 quốc gia và vùng lãnh thổ trên thế giới.
Nga cũng tìm cách mở rộng sự kết nối của SPFS đối với hệ thống thanh toán toàn cầu.
Theo tờ The Economic Times, năm 2019, trước thềm hội nghị thượng đỉnh BRICS, Nga, Ấn Độ và Trung Quốc đã thực hiện nghiên cứu giải pháp thay thế cho cơ chế thanh toán SWIFT.
Cụ thể, hệ thống SPFS của Nga sẽ được kết nối với hệ thống thanh toán liên ngân hàng xuyên biên giới CIPS (Cross-Border Inter-Bank Payments System) của Trung Quốc. Mặc dù Ấn Độ chưa có hệ thống nhắn tin tài chính trong nước, nhưng nước này có kế hoạch liên kết nền tảng của NHTW Nga với một dịch vụ đang được phát triển, nguồn tin nói với The Economic Times.
Trên tờ Deccan Herald, ông Megha Pardhi – nhà phân tích của Chương trình nghiên cứu Trung Quốc tại viện Takshashila, từng cho rằng việc bị loại khỏi SWIFT có thể khiến Bắc Kinh và Matxcơva đẩy nhanh việc phát triển các hệ thống thanh toán riêng.
Mặc dù SPFS và CIPS đều đang trong giai đoạn phát triển và chưa được chấp nhận rộng rãi như SWIFT, “nhưng điều đó cho thấy Matxcơva và Bắc Kinh thừa nhận sự cần thiết phải hợp tác với nhau trong bối cảnh có thể bị loại ra khỏi hệ thống tài chính quốc tế”.
Các nỗ lực của Bắc Kinh trong việc thúc đẩy đồng Nhân dân tệ kỹ thuật số (e-CNY) cũng được cho là nhằm tăng cường khả năng tạo thuận lợi cho các hoạt động thanh toán xuyên biên giới. Loại tiền này đã được thử nghiệm ở khoảng 10 khu vực của Trung Quốc và được triển khai ở Thế vận hội mùa Đông 2022 (Olympic Bắc Kinh 2022).
Lưu ý rằng, tính đến năm 2020, khoảng 17,5% thương mại giữa Trung Quốc và Nga đã được thanh toán bằng đồng Nhân dân tệ (CNY), gia tăng đáng kể so với năm 2014.
Đáng chú ý, Gazprom Neft – nhà sản xuất dầu khí lớn thứ 3 của Nga, đã chuyển sang đồng CNY để giải quyết việc cung cấp nguyên liệu ở Trung Quốc. Đây là công ty Nga đầu tiên chuyển sang hình thức thanh toán dựa trên đồng CNY.
Ở chiều hướng ngược lại, các công ty tư nhân Trung Quốc cũng đang làm việc với các công ty Nga để xây dựng một hệ thống thanh toán kỹ thuật số. Alipay – công ty con của Alibaba, được cho là đã hợp tác với gã khổng lồ internet VK của Nga để cung cấp dịch vụ thanh toán kỹ thuật số cho người dùng Nga.
“Về cơ sở hạ tầng, chúng tôi chỉ đang xem xét các nhà thầu Trung Quốc”, nguồn tin từ một trong những ngân hàng quốc doanh lớn của Nga nói với The Bell./.
Nguồn tham khảo: The Economic Times, Deccan Herald, The Moscow Times, The Bell
