Ngày 2/4, Tổng thống Mỹ Donald Trump đã ký sắc lệnh áp thuế nhập khẩu đối với hàng chục nền kinh tế, trong đó Việt Nam chịu mức thuế 46%.
Tổng thống Mỹ Donald Trump công bố chính sách thuế mới tại sự kiện ngày 2/4
Tại sự kiện, ông Trump mang theo tấm bảng ghi chi tiết mức thuế đối với từng quốc gia. Theo đó, Anh, Brazil, Singapore chịu mức 10%, trong khi Liên minh châu Âu, Malaysia, Nhật Bản, Hàn Quốc và Ấn Độ bị áp thuế 20-26%. Trung Quốc và Việt Nam nằm trong nhóm bị áp mức thuế cao nhất, lần lượt là 34% và 46%.
Khoảng 30 phút sau khi công bố, ông Trump đã ký sắc lệnh áp thuế. CNN dẫn lời một quan chức chính phủ Mỹ cho biết các mức thuế mới sẽ có hiệu lực từ ngày 9/4.
"Chúng ta sẽ chỉ áp thuế bằng một nửa mức họ đang áp với mình. Tôi hoàn toàn có thể tăng lên mức đầy đủ, nhưng điều đó sẽ gây khó khăn cho nhiều quốc gia. Chúng tôi không muốn làm vậy", ông Trump phát biểu tại Nhà Trắng.
Trên tấm bảng công bố mức thuế, Nhà Trắng cũng liệt kê mức thuế mà các quốc gia "đang áp lên Mỹ", nhưng không giải thích cách tính. Cụ thể, họ cho rằng Việt Nam đang áp thuế 90% với hàng hóa Mỹ, Trung Quốc là 67% và Liên minh châu Âu là 39%.
Trước đó, Bộ trưởng Tài chính Mỹ Scott Bessent tiết lộ với các nghị sĩ Đảng Cộng hòa tại Thượng viện rằng thuế đối ứng sẽ là mức trần, có thể được điều chỉnh giảm nếu các đối tác thương mại đáp ứng yêu cầu từ chính quyền Trump.
Không chỉ vậy, ông Trump còn tuyên bố sẽ áp thuế nhập khẩu 10% lên toàn bộ hàng hóa vào Mỹ từ ngày 5/4, áp dụng cho tất cả các quốc gia và vùng lãnh thổ. Đến ngày 9/4, các đối tác thương mại lớn sẽ chịu mức thuế đối ứng cao hơn, theo bảng công bố.
Mức thuế Mỹ áp với một số quốc gia theo chính sách mới
Trong bài phát biểu ngày 2/4, ông Trump liên tục ca ngợi chính sách thuế mới, gọi đây là "tuyên bố về sự độc lập kinh tế của nước Mỹ". Ông khẳng định điều này sẽ giúp việc làm và các nhà máy quay trở lại Mỹ, đồng thời khiến giá cả hàng hóa giảm nhờ sản xuất nội địa phát triển. "Đây sẽ là thời kỳ hoàng kim của nước Mỹ", ông tuyên bố.
"Chúng ta đang bảo vệ những người nông dân tuyệt vời của mình, những người đã chịu thiệt hại vì chính sách thương mại bất công từ các nước khác", ông Trump nhấn mạnh mục tiêu đặt nước Mỹ lên trên hết.
Ngay sau thông báo, thị trường tài chính Mỹ lập tức phản ứng tiêu cực. Các chỉ số chứng khoán tương lai lao dốc, với S&P 500 giảm 1,7% và Nasdaq mất gần 2%. Điều này cho thấy giới đầu tư dự báo phiên giao dịch ngày 3/4 sẽ đầy biến động. Giá vàng thế giới cũng lập đỉnh mới ở mức 3.159 USD/ounce.
Hồi tháng 2, ông Trump đã ký biên bản ghi nhớ yêu cầu nghiên cứu chính sách thương mại của từng nước và đề xuất mức thuế tương ứng. Trong thời gian qua, ông liên tục gọi ngày 2/4 là "ngày giải phóng" của nước Mỹ.
Theo ông, các hiệp định thương mại tự do khiến hàng nhập khẩu tràn vào Mỹ với giá trị lên tới 3.000 tỷ USD mỗi năm, đẩy thâm hụt thương mại lên mức 1.200 tỷ USD.
Ngoài mục tiêu cân bằng thương mại, ông Trump còn coi thuế nhập khẩu là công cụ chống buôn lậu ma túy, ngăn dòng người nhập cư trái phép, tăng nguồn thu ngân sách và thúc đẩy sản xuất nội địa.
Tuy nhiên, chính sách của Trump cũng làm căng thẳng thương mại toàn cầu leo thang. Đến nay, Canada, Trung Quốc và Liên minh châu Âu đã tuyên bố biện pháp trả đũa Mỹ. Niềm tin đầu tư, tiêu dùng và kinh doanh tại Mỹ cũng sụt giảm đáng kể.
Các nhà kinh tế học cảnh báo chính sách bảo hộ thương mại của Mỹ sẽ khiến lạm phát gia tăng. Theo nghiên cứu của Đại học Yale, nếu thuế nhập khẩu tăng thêm 20%, mỗi hộ gia đình Mỹ sẽ phải chi thêm trung bình 3.400 USD/năm./.
