Người vay “thoát nợ” hơn 5 tỷ đồng vì mua biệt thự ảo, VPBank và Novareal cùng kháng cáo

Vụ kiện liên quan đến khoản vay mua biệt thự tại dự án NovaWorld Phan Thiết đang thu hút sự chú ý khi TAND Khu vực 7 (TP.HCM) tuyên hợp đồng tín dụng giữa VPBank và khách hàng vô hiệu. Sau phán quyết này, cả VPBank và công ty môi giới đều có đơn kháng cáo.

Khoản vay mua biệt thự “ảo”

Bản án sơ thẩm thể hiện, ngày 5/11/2020, vợ chồng ông Trần Hồng Sơn – bà Nguyễn Thị Xuân Đào ký văn bản thỏa thuận với CTCP Novareal để mua một căn biệt thự song lập tại dự án Thung lũng Đại Dương (NovaWorld Phan Thiết).

Hai mươi ngày sau, vợ chồng ông Sơn vay 3,65 tỷ đồng từ Ngân hàng TMCP Việt Nam Thịnh Vượng (VPBank) để thanh toán tiền đặt cọc, thế chấp bằng “quyền tài sản” phát sinh từ thỏa thuận này.

Hợp đồng tín dụng có thời hạn 36 tháng, lãi suất 11,5%/năm. Khách hàng đã trả khoảng 900 triệu đồng tiền lãi, nhưng từ tháng 12/2022 ngừng thanh toán khi dự án không có tiến triển. Tính đến 30/9/2025, dư nợ đã lên hơn 5,32 tỷ đồng. VPBank khởi kiện, yêu cầu khách hàng trả nợ hoặc xử lý tài sản bảo đảm.

Tòa sơ thẩm tuyên hợp đồng tín dụng vô hiệu

Sau khi nghiên cứu hồ sơ, TAND Khu vực 7 cho rằng biệt thự ông Sơn mua là tài sản hình thành trong tương lai. Do vậy, cần xem xét tính pháp lý của thỏa thuận mua bán với Novareal trước khi đánh giá hợp đồng tín dụng.

Tòa xác định Novareal chỉ là đơn vị môi giới, không có quyền ký hợp đồng đặt cọc và nhận tiền thay cho chủ đầu tư là Công ty TNHH Delta Valley Bình Thuận. Đồng thời, dự án chưa đủ điều kiện pháp lý để đưa vào kinh doanh, căn biệt thự chưa tồn tại. Vì vậy, văn bản thỏa thuận ngày 5/11/2020 bị tuyên vô hiệu.

Đối với hợp đồng tín dụng, toàn bộ khoản vay được VPBank giải ngân trực tiếp vào tài khoản Novareal. Theo quy định, tổ chức tín dụng không được cho vay để phục vụ các giao dịch trái pháp luật. Từ đó, HĐXX tuyên hợp đồng tín dụng giữa VPBank và vợ chồng ông Sơn cũng vô hiệu.

Kết quả, tòa bác yêu cầu khởi kiện của VPBank, buộc ngân hàng trả lại cho vợ chồng ông Sơn hơn 900 triệu đồng tiền lãi đã đóng, đồng thời yêu cầu Novareal hoàn trả cho VPBank số tiền 3,65 tỷ đồng đã nhận.

VPBank, Novareal kháng cáo

Không đồng tình với phán quyết, VPBank kháng cáo toàn bộ bản án, cho rằng tòa sơ thẩm đã chưa xem xét toàn diện, đánh giá thiếu khách quan chứng cứ và áp dụng sai quy định pháp luật.

Theo VPBank, hợp đồng tín dụng và hợp đồng thế chấp là giao dịch chính, độc lập, được giao kết tự nguyện và hợp pháp. Việc văn bản thỏa thuận với Novareal bị vô hiệu không kéo theo sự vô hiệu của các hợp đồng này.

VPBank khẳng định khách hàng đã nhận tiền vay từ ngân hàng nhưng vi phạm nghĩa vụ trả nợ. Việc ngân hàng khởi kiện để thu hồi nợ là đúng quy định. Do vậy, việc không buộc khách hàng trả nợ mà lại tuyên vô hiệu hợp đồng tín dụng và hợp đồng thế chấp gây thiệt hại nghiêm trọng cho ngân hàng, ảnh hưởng công tác thu hồi nợ của cả hệ thống.

VPBank cũng cho rằng tòa đã “vượt quá yêu cầu khởi kiện”, chưa xác minh đầy đủ pháp lý dự án, và nhận định về dấu hiệu “lừa đảo chiếm đoạt tài sản” là không có căn cứ.

Novareal cũng kháng cáo, cho rằng bản án sơ thẩm thiếu khách quan, không có cơ sở pháp lý. Doanh nghiệp khẳng định dự án NovaWorld Phan Thiết là dự án bất động sản nghỉ dưỡng trọng điểm, đã được Chính phủ quan tâm tháo gỡ vướng mắc pháp lý, được cấp có thẩm quyền phê duyệt chủ trương đầu tư và triển khai đúng quy định.

Novareal cho biết sẽ tiếp tục khiếu nại để bảo vệ quyền lợi của doanh nghiệp và khách hàng.

Hiện bản án sơ thẩm ngày 30/9 chưa có hiệu lực pháp luật. Vụ việc sẽ tiếp tục được xem xét tại cấp phúc thẩm theo đơn kháng cáo của VPBank và Novareal./.