Ngân hàng Thụy Sĩ hoàn tất giao dịch thanh toán liên ngân hàng đầu tiên bằng blockchain

Ba "ông lớn" trong ngành ngân hàng Thụy Sĩ – UBS, PostFinance và Sygnum Bank – vừa thực hiện thành công giao dịch thanh toán liên ngân hàng đầu tiên dựa trên blockchain.

Đây được xem là cột mốc quan trọng, chứng minh công nghệ blockchain và hợp đồng thông minh có thể ứng dụng thực tế trong hạ tầng thanh toán và tiền gửi ngân hàng.

Theo thông báo của Hiệp hội Ngân hàng Thụy Sĩ (Swiss Bankers Association – SBA) hôm 16/9, các ngân hàng đã tiến hành thử nghiệm theo cơ chế "proof-of-concept" (PoC). Theo đó, việc chuyển tiền pháp định (fiat) được kích hoạt bởi lệnh thanh toán được mã hóa dưới dạng mã thông báo tiền gửi (deposit token) trên blockchain.

Hai tình huống sử dụng chính:

✅ Tình huống 1: Thực hiện thanh toán giữa khách hàng của các ngân hàng tham gia. Đây là bước kiểm tra tính tương thích và hiệu quả của hệ thống.

🔁 Tình huống 2: Mô phỏng quy trình giao dịch kiểu ký quỹ (escrow). Trong đó, mã thông báo tiền gửi được trao đổi với tài sản thực tế đã được mã hóa (gọi là RWAs – Real World Assets).Giao dịch được xử lý tự động, không cần bên trung gian.

SBA cho biết đây là lần đầu tiên trong lịch sử, các ngân hàng sử dụng tiền gửi thật để thực hiện một khoản thanh toán liên ngân hàng hợp pháp trên blockchain công khai.

Theo SBA, hệ thống vận hành bằng "smart contract" giúp quy trình minh bạch, đảm bảo an ninh kỹ thuật và tuân thủ yêu cầu pháp lý. Tuy nhiên, để đạt được khả năng mở rộng, cần thêm điều chỉnh thiết kế và sự phối hợp chặt chẽ hơn giữa ngân hàng, nhà cung cấp hạ tầng và cơ quan quản lý.

Thành công này được kỳ vọng sẽ mở đường cho việc nhiều tổ chức tài chính lớn hơn tham gia, đẩy nhanh xu hướng hội tụ giữa tài chính truyền thống (TradFi) và tài chính phi tập trung (DeFi).

Được thành lập từ năm 1912 tại Basel, SBA hiện là tổ chức đầu ngành, tập hợp khoảng 265 ngân hàng và hơn 12.000 thành viên cá nhân tại Thụy Sĩ.

Tổng quan về hệ thống Project Pine (Nguồn: BIS)

Không chỉ ở Thụy Sĩ, các ngân hàng trung ương tại Mỹ cũng đang nghiên cứu khả năng ứng dụng blockchain và "smart contract".

Báo cáo hồi tháng 5 của Cục Dự trữ Liên bang New York và Ngân hàng Thanh toán Quốc tế (BIS) cho thấy hợp đồng thông minh có thể cung cấp cho ngân hàng trung ương những công cụ linh hoạt, phản ứng nhanh trong môi trường tài chính số hóa.

Kịch bản thử nghiệm hợp đồng thông minh (Nguồn: BIS)

Tuy nhiên, BIS cũng cảnh báo rằng hầu hết hạ tầng hiện tại vẫn chưa đủ mạnh để hỗ trợ những ca sử dụng nâng cao./.