Nâng hạng thị trường: 'Cửa' FTSE sẽ lọt, nhắm tới MSCI thôi!

Kết quả nâng hạng chứng khoán Việt Nam của FTSE, dự kiến công bố vào rạng sáng 8/10 (theo giờ Việt Nam), đang được chứng sĩ quan tâm bậc nhất hiện nay. 

Nâng hạng là một hành trình. Và nó cũng không phải là “phép màu”, như Chủ tịch SSI Nguyễn Duy Hưng chia sẻ tại EGM mới đây. Ông cho biết, nhiều người có cảm giác thị trường sẽ bùng nổ khi được “lên hạng” nhưng thực tế việc này giống như một “giấy chứng nhận” rằng thị trường Việt Nam đã tiến một bước dài để phù hợp với các chuẩn mực quốc tế. 

Dữ liệu cho thấy, không phải cứ nâng hạng là vốn ngoài ồ ạt chảy ngay vào thị trường, mua bất chấp, mà ngược lại. Các trường hợp của Qatar, Uae,... trước đó cho thấy thị trường còn điều chỉnh ngay khi kết quả công bố nâng hạng thành công. 

Nguyên nhân được cho là do các quỹ Frontier cần bán gấp để cơ cấu (vì Việt Nam được thăng hạng từ Frontier lên Secondary Emerging), còn các quỹ EM thì cần thời gian để mua vào. Mặt khác, các nhà đầu tư theo trường phái chủ động (active) đã hành động trước và khi tin ra là thời điểm đẹp để chốt lời.

Hiệu suất của một số thị trường chứng khoán sau khi nâng hạng (Nguồn: BSC)

Quy mô “vào tiền” của các quỹ ETF tracking theo FTSE

Theo chuyên gia Hoàng Tùng thì: “AUM của các ETF bám theo chỉ số FTSE Emerging hiện khoảng 141–145 tỷ USD, với VWO của Vanguard chiếm tới 126,6 tỷ USD, SCHE của Schwab hơn 11 tỷ USD và VFEM gần 4 tỷ USD. Ngoài ra, các ETF toàn cầu ex-US như VXUS (khoảng 100+ tỷ USD) và VEU (~68 tỷ USD) cũng sẽ phải phân bổ cho Việt Nam khi nước ta chính thức được nâng hạng. 

Với tỷ trọng giả định ban đầu 0,4–0,5% trong FTSE EM và phần Emerging chiếm khoảng 28% trong rổ ex-US, lượng vốn thụ động cơ học có thể dao động từ 760 đến 950 triệu USD chỉ từ 5 ETF lớn nhất. 

Nếu tính thêm các quỹ chỉ số dạng mutual fund và các mandate ngoài ETF, con số này có thể đạt 1,2–1,6 tỷ USD. HSBC ước tính riêng dòng vốn thụ động sẽ vào khoảng 1,5 tỷ USD, còn tổng cộng cả vốn chủ động có thể đạt 3,4 tỷ USD trong kịch bản cơ sở và tối đa hơn 10 tỷ USD trong kịch bản lạc quan.

Những cổ phiếu được kỳ vọng nằm trong danh mục FTSE EM ngay từ vòng đầu chủ yếu là các blue-chip có vốn hóa và thanh khoản cao: HPG, VCB, VNM, VHM, MSN, VIC. Phân bổ theo tỷ trọng free float, HPG có thể hút khoảng 200–250 triệu USD, VCB 120–150 triệu USD, VNM và VHM lần lượt 115–145 triệu USD, còn MSN và VIC khoảng 100–130 triệu USD mỗi mã.” 

Theo SSI, việc nâng hạng bởi FTSE có thể thu hút khoảng 1 tỷ USD từ các quỹ ETF. Còn KBSV thì tước tính con số có thể từ 800 triệu đến 1 tỷ USD từ các quỹ thụ động mô phỏng theo chỉ số FTSE; dòng vốn từ các quỹ chủ động có thể đạt từ 4-6 tỷ USD. 

Thời gian để dòng tiền kể trên chảy vào chứng khoán Việt Nam sẽ phải tính bằng năm, thay vì chỉ trong 1 vài phiên.

5 cổ phiếu tiềm năng cho game nâng hạng (Nguồn: SSI)

Nếu Tây vẫn bán ròng, “phép màu” nào cho VNIndex?

Người viết cho rằng, “bơm tiền” vẫn là điểm tựa chính cho đà tăng của thị trường chứng khoán Việt Nam. Biểu hiện ở đây là tăng trưởng tín dụng. 

Tính đến ngày 29/9/2025, tín dụng nền kinh tế tăng 13,37% so với cuối năm 2024. Con số này khả năng cao còn tăng mạnh hơn nữa, khi ước đạt 19-20% trong năm 2025, theo lãnh đạo NHNN. Đây là mức tăng trưởng tín dụng cao kỷ lục trong bối cảnh Chính phủ đặt mục tiêu tăng trưởng GDP từ 8,2-8,5% trong năm 2025 và hai chữ số trong các năm sau đó. 

Dẫu vậy, áp lực tỷ giá và lạm phát đang ngày một rõ nét khiến dư địa nới lỏng không còn nhiều. Ưu tiên điều hành đang tiến gần hơn tới thời điểm chuyển từ tập trung hỗ trợ kích thích tăng trưởng sang đảm bảo ổn định vĩ mô và duy trì tăng trưởng hợp lý.

Hậu nâng hạng, nếu cổ phiếu không còn quá hấp dẫn về mặt định giá, hoặc có câu chuyện mới đủ hấp dẫn (ngoài các cuộc IPO rầm rộ đang diễn ra), thì liệu uptrend có bền?

“Buy the Rumor, Sell the News” chưa bao giờ là lựa chọn tồi./.