Một trong những sự kiện gây chấn động nhất trong lịch sử Bitcoin vừa xảy ra: 80.000 BTC “ngủ đông” từ thời Satoshi đồng loạt di chuyển. Tiền không đổ lên sàn, mà chuyển sang địa chỉ SegWit - cảnh báo mối đe dọa từ máy tính lượng tử ngày càng rõ rệt.
Ngày 4/7/2025, tám ví Bitcoin từ thời Satoshi đã bất ngờ chuyển tổng cộng 80.000 BTC. Mỗi ví chứa 10.000 BTC, sự kiện này ngay lập tức gây chấn động trong cộng đồng tiền mã hóa.
Thời kỳ Satoshi được hiểu là giai đoạn từ 2009 đến 2011, khi Bitcoin còn có thể được khai thác hoặc giao dịch bằng CPU thông thường. Tám ví Bitcoin “ngủ đông” suốt 14 năm bỗng dưng “thức tỉnh”, mỗi ví chuyển khoảng 10.000 BTC, khiến nhiều người suy đoán về mối đe dọa từ máy tính lượng tử hoặc thậm chí là một vụ hack.
80.000 BTC vừa được "đánh thức" sau 14 năm (Nguồn: Arkham Intelligence)
Theo Arkham Intelligence, các đồng BTC không được gửi thẳng lên các sàn giao dịch mà được chuyển sang các địa chỉ SegWit mới - dấu hiệu cho thấy động thái này nhằm mục đích nâng cấp bảo mật.
Địa chỉ SegWit có tính an toàn cao hơn trước các nguy cơ tấn công lượng tử so với các địa chỉ cũ dạng P2PK (Pay-to-Public-Key) hoặc P2PKH (Pay-to-Public-Key-Hash), vốn có cấu trúc dễ bị tấn công hơn.
Dù có nhiều giả thuyết trên X cho rằng việc di chuyển này là do lo ngại lỗ hổng bảo mật hoặc mối đe dọa lượng tử, nhưng hiện tại vẫn chưa có bằng chứng xác thực, phần lớn chỉ là đồn đoán.
Từ ngày 14 đến 15/7/2025, tức chỉ 10 ngày sau đợt chuyển động lớn, chủ sở hữu ví đã chuyển tiếp 28.600 BTC (tương đương hơn 3 tỷ USD) tới Galaxy Digital.
Trong số đó, 9.000 BTC đã bị bán ra thị trường, nhiều khả năng là nguyên nhân dẫn đến đợt điều chỉnh giá khiến Bitcoin giảm khoảng 5% từ đỉnh ATH 123.000 USD.
Máy tính lượng tử đe dọa Bitcoin thế nào?
Máy tính lượng tử có thể phá vỡ các thuật toán mật mã bất đối xứng bảo vệ private key của ví Bitcoin. Nếu thuật toán chữ ký số ECDSA (Elliptic Curve Digital Signature Algorithm) bị bẻ khóa, hacker có thể chiếm đoạt toàn bộ số BTC trong ví.
Giới chuyên gia dự đoán các cuộc tấn công lượng tử thực tiễn có thể xảy ra trong vòng 5 đến 20 năm tới, mốc thời gian được ước đoán dao động từ năm 2030 tới 2048. Hiện tại, các ví Bitcoin cũ sử dụng cấu trúc P2PK hoặc địa chỉ tái sử dụng P2PKH đang là mục tiêu dễ bị tổn thương nhất.
Ước tính, khoảng 5,9 triệu BTC (tương đương 25% nguồn cung Bitcoin hiện tại) đang nằm trong các địa chỉ P2PK hoặc P2PKH dễ bị tấn công bởi máy tính lượng tử.
80.000 BTC vừa được di chuyển vốn nằm trong các ví P2PK chưa từng giao dịch lần nào (first-spend). Điều này đồng nghĩa với việc "public key" của chúng chưa từng bị lộ, tức vẫn còn an toàn trước các mối đe dọa lượng tử. Việc di chuyển sang địa chỉ SegWit là một bước phòng ngừa bổ sung nhằm tăng cường bảo mật.
Đề xuất BIP đóng băng các ví dễ bị tấn công
Ông Jameson Lopp, nhà sáng lập Casa và CTO nổi tiếng trong cộng đồng Bitcoin, đã đề xuất một bản Bitcoin Improvement Proposal (BIP) nhằm xử lý các rủi ro đến từ máy tính lượng tử. Kế hoạch bao gồm việc đóng băng và loại bỏ dần các ví dễ bị tấn công, trong đó có khoảng 1 triệu BTC được cho là thuộc về Satoshi Nakamoto.
Ai là “cá voi” đứng sau 80.000 BTC?
Arkham Intelligence xác nhận cả tám ví trên đều thuộc về cùng một thực thể. Điều này dấy lên đồn đoán người đứng sau chính là Roger Ver, biệt danh “Bitcoin Jesus”, người đã tham gia thị trường từ những năm 2011. Roger Ver từng bị bắt tại Tây Ban Nha vào tháng 4/2024 vì cáo buộc trốn thuế 48 triệu USD sau khi bán số Bitcoin trị giá 240 triệu USD.
Roger Ver được tại ngoại vào tháng 6/2025, chỉ vài tuần trước khi 80.000 BTC được di chuyển, càng làm tăng nghi vấn rằng các ví này thuộc về ông.
Ngoài ra, một giao dịch đáng ngờ đã được thực hiện vào ngày 3/7/2025, ngay trước sự kiện chính: một ví liên quan đã chuyển 10.000 Bitcoin Cash (BCH) - nhiều người cho rằng đây là động thái thử "private key" trước khi thực hiện chuyển số BTC khổng lồ.
Những thông điệp OP_RETURN “tuyên chiến”
Từ ngày 1 - 4/7/2025, bốn thông điệp OP_RETURN đã được ghi lên blockchain Bitcoin, gửi trực tiếp tới các ví liên quan. Nội dung của thông điệp đầu tiên ghi rõ:
“THÔNG BÁO PHÁP LÝ: Chúng tôi đã tiếp quản ví này cùng toàn bộ tài sản bên trong.” (Transaction ID: 4f7c80c05fd77a9c9b180f7f6400560d1ab6cf3a4ba1b6bf7429eeeefa500a05).
Các thông điệp tiếp theo thậm chí còn đưa ra tối hậu thư, yêu cầu chủ sở hữu ví phải thực hiện một giao dịch on-chain để chứng minh quyền sở hữu trước ngày 30/9/2025, nếu không ví sẽ bị “tịch thu”.
4 thông điệp OP_RETURN đã được ghi lên blockchain Bitcoin, gửi trực tiếp tới các ví liên quan (Nguồn: Bitcoin.University)
Tuy nhiên, giới chuyên gia nhận định khả năng cao đây chỉ là chiến dịch spam hoặc chiêu trò nhằm buộc chủ ví phải di chuyển tài sản — qua đó gián tiếp tiết lộ danh tính. Đây là chiêu thức quen thuộc mà các scammer thường dùng với các ví đã “ngủ đông” lâu năm.
Nhiều người mô tả các thông điệp này là “blockchain graffiti” — hình thức “vẽ bậy” lên blockchain nhằm gây sự chú ý. Tuy nhiên, với thời điểm xuất hiện và cách nhắm đích rõ ràng, không thể phủ nhận đây là một động thái có chủ đích./.
