IMF cảnh báo thị trường stablecoin toàn cầu đang phân mảnh

Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) vừa công bố một báo cáo toàn diện đánh giá tác động của thị trường stablecoin đang tăng trưởng nhanh và mức độ phù hợp của các bộ quy tắc toàn cầu đối với loại tài sản này.

Báo cáo công bố hôm 4/11 mang tên "Understanding Stablecoins" (Tạm dịch: Hiểu về Stablecoin), IMF phân tích cách nhiều khu vực – bao gồm Hoa Kỳ, Vương quốc Anh, Nhật Bản và Liên minh châu Âu – đang xây dựng khung pháp lý cho stablecoin.

IMF nhận định rằng các quy định mới có thể giúp giảm bớt rủi ro đối với ổn định kinh tế vĩ mô – tài chính, nhưng bối cảnh chung vẫn đang “phân mảnh”, cả trong cách các nhà lập chính sách tiếp cận và cách stablecoin được phát hành.

“Việc xuất hiện hàng loạt stablecoin mới trên nhiều blockchain và sàn giao dịch khác nhau khiến nguy cơ thiếu khả năng tương thích tăng cao. Điều này sẽ tạo rào cản giữa các quốc gia, do cách quản lý và yêu cầu giao dịch khác nhau”, IMF cảnh báo.

Cơ quan này đồng thời nhấn mạnh, dù quy định về stablecoin giúp nhà chức trách xử lý một số rủi ro nhất định, nhưng các chính sách vĩ mô mạnh mẽ và những thể chế vững chắc vẫn nên là tuyến phòng thủ đầu tiên.

Dự trữ của USDT và USDC chủ yếu nằm ở trái phiếu Kho bạc Mỹ

Báo cáo cho biết hai stablecoin có giá trị vốn hóa lớn nhất thế giới – USDT của Tether và USDC của Circle – “phần lớn được bảo chứng” bằng:

🔹Trái phiếu Kho bạc Mỹ kỳ hạn ngắn

🔹Các thỏa thuận mua lại (reverse repo) được thế chấp bằng trái phiếu Kho bạc Mỹ

🔹Tiền gửi ngân hàng

Cụ thể:

🔹40% dự trữ của USDC là trái phiếu Kho bạc Mỹ kỳ hạn ngắn

🔹Khoảng 75% dự trữ của USDt cũng là trái phiếu Kho bạc Mỹ kỳ hạn ngắn

🔹Tether còn nắm 5% dự trữ bằng Bitcoin

IMF cho biết phần lớn thị trường stablecoin toàn cầu là coin neo theo đồng USD, nhưng một số nhà phát hành cũng tung ra các stablecoin neo theo những đồng tiền khác như euro.

Tính đến tháng 12, tổng vốn hóa của thị trường stablecoin đã vượt 300 tỷ USD.

So sánh đặc điểm của Stablecoin với các dạng tiền truyền thống và tiền được mã hóa

Loại hình	Chủ thể phát hành	Giá trị	Cơ chế ổn định giá	Tính sinh lời	Khả năng chuyển nhượng
Stablecoin	Tư nhân	Giá trị giao dịch, hướng tới neo 1:1 với tài sản tham chiếu	Tài sản thanh khoản ngắn hạn làm tài sản bảo chứng theo tỷ lệ 1:1; quyền mua lại bị giới hạn	Không (trực tiếp) (1)	Chuyển ngang hàng (peer-to-peer) và qua trung gian; có thể mang tính toàn cầu
Tiền tệ, tiền kỹ thuật số ngân hàng trung ương (CBDC) và dự trữ ngân hàng trung ương	Nhà nước	Ổn định giá trị danh nghĩa	Quyền phát hành tiền trung ương và điều tiết tỷ giá; luật về tiền pháp định (2)	Không đối với tiền tệ truyền thống; đối với dự trữ ngân hàng trung ương tùy thuộc từng nước; với CBDC phụ thuộc thiết kế	Chuyển ngang hàng đối với tiền mặt (nhưng bị giới hạn bởi khoảng cách vật lý); CBDC có thể cho phép chuyển ngang hàng nhưng phụ thuộc yêu cầu xác minh khách hàng
Tiền gửi ngân hàng	Tư nhân	Giá trị cố định, neo theo đồng tiền quốc gia	Dựa vào tài sản bảo chứng, quy định và giám sát, bảo hiểm tiền gửi	Có, khi lãi suất dương	Không tự do chuyển ngang hàng (3)
Quỹ thị trường tiền tệ giá trị tài sản thuần cố định (CNAV)	Tư nhân	Giá trị cố định, neo theo tài sản tham chiếu	Dựa trên quy định và giám sát; tài sản bảo chứng ngắn hạn thanh khoản 1:1; quyền mua lại tùy thuộc công cụ quản lý thanh khoản	Có	Không thể chuyển nhượng (4)
Tiền điện tử (E-money)	Tư nhân	Giá trị cố định, neo theo đồng tiền	Dựa vào các quy định; tách biệt tiền của khách hàng tại ngân hàng hoặc ngân hàng trung ương	Phụ thuộc quy định	Chuyển nhượng chủ yếu trong hệ sinh thái khép kín của tổ chức phát hành

Thị trường stablecoin bị phân mảnh

Sau khi Tổng thống Donald Trump ký ban hành Đạo luật GENIUS vào tháng 7, các cơ quan quản lý Mỹ đã bắt đầu xây dựng quy định chi tiết nhằm thiết lập một khuôn khổ toàn diện cho stablecoin thanh toán tại thị trường này.

Theo báo cáo của đơn vị kiểm định blockchain CertiK công bố, việc triển khai luật GENIUS đang khiến thanh khoản stablecoin bị tách thành hai nhóm riêng biệt:

🔸Các pool thanh khoản dành cho stablecoin phục vụ thị trường Mỹ

🔸Các pool thanh khoản dành cho stablecoin phục vụ thị trường EU

Quốc gia / Khu vực	Tài sản dự trữ hợp lệ	Quyền và hạn chế mua lại (Redemption)	Yêu cầu an toàn vốn / quản trị rủi ro	Áp dụng đối với stablecoin phát hành từ nước ngoài
Nhật Bản	50% dự trữ phải là trái phiếu chính phủ ngắn hạn, tiền gửi có kỳ hạn có thể mua lại; phần còn lại phải là tiền gửi không kỳ hạn	Mua lại ngay, không trì hoãn	Mức tối thiểu cố định	Nhà cung cấp dịch vụ phải đảm bảo tài sản dự trữ cho người dùng tại Nhật
Liên minh châu Âu (EU)	Tối thiểu 30% (60% đối với tổ chức phát hành lớn) phải là tiền gửi tại các tổ chức tín dụng	Mua lại ngay với giá gốc, không phí, trừ khi kích hoạt kế hoạch khôi phục	Dựa trên rủi ro + giám sát tùy nghi	Phải có pháp nhân riêng và tài sản dự trữ đặt trong EU
Hoa Kỳ	Tiền mặt, tiền gửi không kỳ hạn, tiền gửi tại ngân hàng thuộc hệ thống Fed, tín phiếu Kho bạc, repo Kho bạc	Mua lại đúng hạn với chính sách rõ ràng	Dựa trên rủi ro	Tài sản dự trữ phải nằm tại tổ chức tài chính Hoa Kỳ, đủ để đáp ứng nhu cầu rút của người dùng Mỹ
Vương quốc Anh (đề xuất)	“Tài sản bảo chứng cốt lõi”, gồm tiền gửi ngắn hạn (tối thiểu 5%) và nợ chính phủ; với stablecoin mang tính hệ thống, yêu cầu tối thiểu 40% gửi tại ngân hàng trung ương và tối đa 60% trái phiếu ngắn hạn bằng GBP	Mua lại theo giá gốc, giới hạn mức phí tối đa chậm nhất là vào cuối ngày làm việc kế tiếp; với stablecoin mang tính hệ thống, mua lại trong ngày với phí phù hợp chi phí và miễn phí nếu có thể	Dựa trên rủi ro	Đang tham vấn