Dự án đường sắt Lào Cai – Hà Nội – Hải Phòng với tổng chiều dài 417 km hiện đang bước vào giai đoạn giải phóng mặt bằng trên diện tích khoảng 3.160 ha. Dự kiến, các hạng mục đường kết nối tới nhà ga sẽ được khởi công vào ngày 19/12 tới.
Dẫn lời trên VnExpress, ông Mai Minh Việt – Phó Giám đốc Ban Quản lý dự án đường sắt (Bộ Xây dựng) – cho biết, dự án đường sắt Lào Cai – Hà Nội – Hải Phòng gồm 7 dự án thành phần liên quan đến công tác giải phóng mặt bằng, đi qua 6 tỉnh thành và sẽ phải di dời nhiều hạ tầng kỹ thuật trên diện tích 3.162 ha.
Trong đó, hơn 7.500 hộ dân cần tái định cư và hơn 110 khu tái định cư sẽ được xây dựng. Tổng chi phí cho công tác giải phóng mặt bằng ước tính gần 36.000 tỷ đồng.
Đơn vị tư vấn đang tiếp tục rà soát, cập nhật hướng tuyến và vị trí các nhà ga để có cơ sở bàn giao mốc giới cho địa phương triển khai kiểm đếm, lập phương án đền bù, hỗ trợ, tái định cư.
Hiện tại, các tỉnh Lào Cai, Phú Thọ, Hưng Yên và Hải Phòng đã hoàn tất đo đạc, chỉnh lý bản đồ địa chính. Hà Nội và Bắc Ninh đang triển khai công tác này để phục vụ giải phóng mặt bằng.
Riêng ba địa phương gồm Lào Cai, Phú Thọ và Hải Phòng đã lên kế hoạch đầu tư xây dựng khoảng 109 khu tái định cư, trong đó dự kiến sẽ khởi công 86 khu vào tháng 12 tới.
Hướng tuyến dự án đường sắt Lào Cai – Hà Nội – Hải Phòng dài 417 km
Về hạ tầng kỹ thuật, EVN đã thống kê 63 công trình điện cao thế từ 110kV trở lên và 469 công trình điện dưới 110kV cần di dời.
Dự án đường sắt Lào Cai – Hà Nội – Hải Phòng gồm 10 dự án thành phần: 7 dự án phục vụ giải phóng mặt bằng, 1 dự án riêng cho di dời hạ tầng điện, và 2 dự án đầu tư hạ tầng kết nối tới các ga đường sắt để phục vụ trung chuyển hàng hóa, hành khách giữa đường bộ và đường sắt. Các gói thầu thuộc nhóm kết nối hạ tầng này dự kiến đồng loạt khởi công vào ngày 19/12/2025.
Riêng phần xây dựng công trình đường sắt chính, dài 417 km, đang trong giai đoạn lập Báo cáo nghiên cứu khả thi với nguồn vốn viện trợ không hoàn lại từ Chính phủ Trung Quốc. Dự kiến công trình chính sẽ khởi công vào cuối năm 2026.
Ông Mai Minh Việt đánh giá, đây là tuyến đường sắt có quy mô lớn, ứng dụng công nghệ kỹ thuật tiên tiến, lần đầu tiên triển khai tại Việt Nam.
Tuy nhiên, năng lực và kinh nghiệm trong nước còn hạn chế, trong khi kinh nghiệm quốc tế cho thấy, thời gian chuẩn bị cho các dự án tương tự cần từ 36–42 tháng. Mốc khởi công cuối năm 2025 vì vậy là một thách thức lớn, đòi hỏi sự vào cuộc đồng bộ của toàn hệ thống chính trị, cùng với các cơ chế đặc thù để rút ngắn thủ tục mà vẫn đảm bảo chất lượng và kiểm soát rủi ro.
“Việc rút ngắn thời gian chuẩn bị có thể khiến dự án tiềm ẩn nhiều rủi ro kinh tế – kỹ thuật mà chưa thể lường hết”, ông Việt lưu ý.
Theo lãnh đạo Ban Quản lý dự án đường sắt, các bộ, ngành và địa phương cần đẩy nhanh quy trình góp ý, thẩm định và phê duyệt, đồng thời đề nghị các địa phương cùng EVN tăng tốc công tác giải phóng mặt bằng, di dời hạ tầng kỹ thuật để sớm bàn giao mặt bằng sạch.
