Vitalik Buterin - "cha đẻ" Ethereum - vừa tung ra một đề xuất mới: Thay đổi nền tảng cốt lõi xử lý hợp đồng thông minh EVM hiện tại - bằng một kiến trúc tập lệnh phổ biến trong thế giới phần cứng mang tên RISC-V.
Trong bài viết ngày 20/4, Buterin chỉ rõ hàng loạt "điểm nghẽn" đang kìm chân Ethereum, từ khả năng lấy mẫu dữ liệu (data sampling), giữ tính cạnh tranh trong sản xuất block, cho đếncông nghệ Zero-knowledge Proof.
Vitalik Buterin đề xuất thay thế EVM bằng RISC-V
"Đề xuất 'Beam chain' đang mở ra tương lai tối giản hóa lớp đồng thuận cho Ethereum. Nhưng để lớp thực thi (execution layer) cũng tăng tốc tương tự, thì những thay đổi mang tính cách mạng như thế này gần như là bắt buộc", Buterin viết.
Vì sao lại là RISC-V?
Vitalik tin rằng nếu không chịu "thay máu", Ethereum có thể tụt hậu hoàn toàn so với những “cỗ máy thông lượng” như Solana hay Sui - các blockchain thế hệ mới đang hút người dùng và "developer" với tốc độ xử lý cực cao. Việc chuyển sang RISC-V có thể giúp:
✅Tăng hiệu quả xử lý các hợp đồng thông minh
✅Tối ưu hóa chức năng zero-knowledge
✅Duy trì tính cạnh tranh cho thị trường sản xuất block
✅Thu hút nhà phát triển mới, nhờ RISC-V vốn được ưa chuộng rộng rãi trong các hệ thống phần cứng và nhúng
Buterin cung cấp các con số cho thấy việc thực hiện đề xuất có thể dẫn đến hiệu quả tăng lên 100 lần. (Nguồn: Vitalik Buterin)
Tháng 3 vừa qua, phí blob trên Ethereum Layer-2 (một dạng phí liên quan đến dữ liệu giao dịch) đã rơi xuống mức thấp nhất - chỉ còn 3.18 ETH/tuần, tương đương khoảng 5.000 USD.
Trong tháng 4/2025, phí giao dịch trung bình trên Ethereum cũng chạm đáy 5 năm, chỉ còn 0.16 USD/giao dịch - theo dữ liệu từ Etherscan.
Phí giao dịch hàng tuần của mạng lưới Ethereum đã giảm đáng kể trong Q1/2025. (Nguồn: Token Terminal)
Nghe thì hấp dẫn với người dùng, nhưng với mạng lưới thì đây là hồi chuông cảnh báo: Ngày càng ít người dùng gửi giao dịch trực tiếp trên Ethereum Layer-1, họ chuyển qua dùng Layer-2 như Arbitrum, Optimism... khiến doanh thu Layer-1 bị “ăn mòn” chính bởi các giải pháp mở rộng của mình.
Hiện tại, ETH rơi vào vùng nguy hiểm, có thể còn tụt về mốc 1.100 USD nếu nhà đầu tư tiếp tục mất niềm tin. Layer-2 của mạng lưới được ví như con dao hai lưỡi: giải quyết tắc nghẽn nhưng lại hút hết thanh khoản và phí khỏi Layer-1
Trong bối cảnh ấy, đề xuất RISC-V của Vitalik không đơn thuần là nâng cấp kỹ thuật - đó là nỗ lực cứu mạng cho Ethereum, để nền tảng hợp đồng thông minh gốc không bị “ngợp thở” trước các đối thủ./.
