Bộ Xây dựng vừa trình dự thảo Nghị quyết về cơ chế kiểm soát, kiềm chế giá bất động sản, trong đó đề xuất siết hạn mức tín dụng đối với người mua nhà thứ hai trở lên nhằm hạn chế đầu cơ, ổn định thị trường.
Theo nội dung dự thảo đang được gửi lấy ý kiến các bộ, ngành liên quan, người mua nhà thứ hai chỉ được vay tối đa 50% giá trị hợp đồng mua bán. Với nhà ở từ căn thứ ba trở đi, hạn mức vay giảm còn 30%.
Hiện tại, phần lớn ngân hàng áp dụng mức cho vay mua nhà tối đa khoảng 70–80% giá trị tài sản đảm bảo. Trong khi đó, nhiều chủ đầu tư dự án áp dụng chính sách thanh toán linh hoạt, cho phép người mua trả trước chỉ 10–30%, còn lại sử dụng đòn bẩy tín dụng. Điều này tạo điều kiện cho một bộ phận nhà đầu tư – đầu cơ tận dụng ưu đãi lãi suất, ân hạn nợ gốc để mua gom bất động sản, chờ tăng giá và bán lại hưởng chênh lệch.
Bộ Xây dựng cho rằng, thị trường bất động sản có mối liên hệ chặt chẽ với hệ thống tài chính – ngân hàng và kinh tế vĩ mô. Giá nhà tăng nhanh, vượt xa khả năng chi trả của người dân gây bất ổn cung – cầu và tiềm ẩn rủi ro tài chính.
Tại Hà Nội và TP.HCM, giá nhà ở đã tăng mạnh trong những năm gần đây: giá chung cư tại Hà Nội đã đạt trung bình 70–80 triệu đồng/m2, biệt thự – liền kề lên đến 100–200 triệu đồng/m2; tại TP.HCM, giá chung cư tăng từ 35 triệu lên hơn 91 triệu đồng/m2 trong giai đoạn 2018–2024. Trong khi đó, thu nhập bình quân chỉ tăng 6–7%/năm.
Song song với đó, tín dụng đổ vào bất động sản cũng tăng nhanh. Theo Ngân hàng Nhà nước, dư nợ tín dụng lĩnh vực này tính đến cuối tháng 8 đã đạt khoảng 4 triệu tỷ đồng, tăng 19% so với cùng kỳ 2024.
Ngoài chính sách tín dụng, dự thảo nghị quyết còn đề xuất:
👉 Thành lập Trung tâm Giao dịch Bất động sản, hoạt động trên nền tảng điện tử, đóng vai trò liên thông dữ liệu, xác thực và giám sát các giao dịch mua bán, chuyển nhượng, thuê mua bất động sản.
👉 Phát triển nhà thương mại giá phù hợp: dành tối thiểu 20% tổng số dự án nhà thương mại giai đoạn 2026–2030 cho phân khúc này. Chủ đầu tư sẽ được áp dụng cơ chế đặc thù như không phải đấu giá, đấu thầu lựa chọn nhà đầu tư, không phải bố trí quỹ đất cho nhà ở xã hội, và được hưởng lợi nhuận định mức tối đa 20%.
Bà Tống Thị Hạnh – Cục trưởng Cục Quản lý nhà và thị trường bất động sản (Bộ Xây dựng) – cho biết dự thảo nghị quyết đang lấy ý kiến năm bộ, ngành liên quan và sẽ tiếp tục hoàn thiện trong thời gian tới. Nếu được thông qua, nghị quyết dự kiến có hiệu lực đến ngày 1/3/2027.
Trước đó, tại hội nghị với các địa phương hồi tháng 9, Thủ tướng Phạm Minh Chính đã yêu cầu siết quản lý, kiểm soát giá bất động sản. Người đứng đầu Chính phủ cho rằng mức giá nhà tại nhiều nơi hiện quá cao so với thu nhập người dân, khiến nhu cầu thực khó tiếp cận./.
