Chính phủ phê duyệt đề án nâng hạng thị trường chứng khoán

Phó Thủ tướng Chính phủ Hồ Đức Phớc vừa ký ban hành Quyết định số 2014/QĐ-TTg ngày 12/9/2025, phê duyệt Đề án Nâng hạng thị trường chứng khoán Việt Nam, hướng tới mục tiêu hiện thực hóa các tiêu chuẩn quốc tế, nâng cao vị thế thị trường trong khu vực và toàn cầu.

Đề án được kỳ vọng góp phần thực hiện chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước về phát triển thị trường chứng khoán thành kênh huy động vốn trung và dài hạn chủ lực cho nền kinh tế, hoàn thiện thể chế kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa, đồng thời tăng cường hội nhập kinh tế quốc tế.

Mục tiêu ngắn hạn là đáp ứng đầy đủ tiêu chí để nâng hạng từ thị trường cận biên lên thị trường mới nổi thứ cấp của FTSE Russell trong năm 2025, đồng thời duy trì hạng mục này ổn định sau khi được công nhận.

Mục tiêu dài hạn là đáp ứng điều kiện nâng hạng lên thị trường mới nổi của MSCI và thị trường mới nổi bậc cao của FTSE Russell, phấn đấu hoàn thành trước năm 2030.

Các nhóm nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm

I. Đối với mục tiêu ngắn hạn – Nâng hạng FTSE Russell

1. Đáp ứng điều kiện nâng hạng

- Tháo gỡ yêu cầu ứng trước tiền mua chứng khoán – rào cản lớn với nhà đầu tư nước ngoài – trong bối cảnh Việt Nam chưa triển khai cơ chế Đối tác bù trừ trung tâm (CCP).

- Minh bạch hóa thông tin về tỷ lệ sở hữu nước ngoài tối đa theo từng ngành/lĩnh vực, đảm bảo quyền tiếp cận thông tin bình đẳng cho khối đầu tư nước ngoài.

2. Duy trì hạng sau nâng cấp

- Đơn giản hóa thủ tục đăng ký, mở tài khoản cho nhà đầu tư ngoại.

- Tăng cường kết nối hệ thống (STP) giữa ngân hàng lưu ký và công ty chứng khoán.

- Triển khai cơ chế Tài khoản giao dịch tổng (OTA).

- Ổn định thị trường ngoại hối, ứng phó với biến động dòng vốn ngoại.

- Nâng cấp hệ thống giao dịch – thanh toán, bảo đảm năng lực xử lý cao.

- Tăng cường năng lực giám sát cho Ủy ban Chứng khoán Nhà nước, đầu tư hệ thống CNTT hiện đại, đẩy mạnh phối hợp liên ngành với NHNN, Bộ Công an, Bộ Tài chính nhằm nâng cao hiệu quả giám sát thị trường và phòng ngừa rủi ro hệ thống.

II. Đối với mục tiêu dài hạn – Đạt chuẩn MSCI, FTSE nâng cao

1. Đáp ứng tiêu chí nâng hạng

- Rà soát khung pháp lý liên quan đến tỷ lệ sở hữu nước ngoài, hướng đến mở rộng tối đa có thể và loại bỏ các ngành không còn cần hạn chế.

- Phát triển hạ tầng thanh toán – bù trừ hiện đại, cho phép thanh toán T+0, không yêu cầu ký quỹ 100%.

- Nghiên cứu cơ chế vay – cho vay chứng khoán, bán khống có kiểm soát, giao dịch T+0.

- Phát triển thị trường ngoại hối và các công cụ phòng ngừa rủi ro tỷ giá cho nhà đầu tư gián tiếp.

- Ổn định kinh tế vĩ mô, bảo đảm sự phối hợp hiệu quả giữa các chính sách tài khóa, tiền tệ và vĩ mô.

2. Duy trì và ổn định xếp hạng sau nâng hạng

- Tăng cường phối hợp giám sát dòng vốn gián tiếp giữa các cơ quan quản lý.

- Hiện đại hóa toàn diện hệ thống giao dịch – thanh toán, từng bước ứng dụng công nghệ tài chính mới.

- Hoàn thiện pháp lý giám sát thị trường, bảo đảm an ninh – an toàn cho hệ thống tài chính và TTCK.

III. Nhóm giải pháp hỗ trợ dài hạn

1. Tăng thanh khoản và hiệu quả giao dịch

- Triển khai các loại lệnh, cơ chế giao dịch mới, phù hợp với nhà đầu tư chuyên nghiệp.

- Phát triển hệ thống nhà tạo lập thị trường theo thông lệ quốc tế.

2. Nâng cao minh bạch và chuẩn mực báo cáo

- Tăng cường giám sát chất lượng kiểm toán, áp dụng chuẩn kế toán quốc tế (IFRS).

- Khuyến khích doanh nghiệp niêm yết công bố báo cáo tài chính IFRS.

- Nâng cao quản trị công ty theo chuẩn OECD đối với công ty đại chúng.

3. Đa dạng hóa cơ sở nhà đầu tư và sản phẩm

- Đào tạo nhà đầu tư cá nhân, thúc đẩy hình thức đầu tư qua quỹ.

- Phát triển hệ sinh thái nhà đầu tư tổ chức – quỹ đầu tư chuyên nghiệp.

- Triển khai sản phẩm mới như: trái phiếu hạ tầng, trái phiếu xanh, hợp đồng quyền chọn, sản phẩm cấu trúc, chứng chỉ quỹ mới, công cụ tài chính xanh...

- Cải tiến hệ thống chỉ số, đa dạng hóa tài sản cơ sở cho thị trường phái sinh.