Chính phủ Mỹ sắp đóng cửa: Dự luật thị trường tài sản số có bị trì hoãn?

Nếu chính phủ Mỹ phải đóng cửa từ 0h ngày 1/10 (11h giờ, Việt Nam), quá trình xem xét dự luật khung pháp lý cho thị trường tài sản số nhiều khả năng sẽ tiếp tục bị chậm lại.

Dự luật về khung thị trường tài sản số, vốn nhằm phân định rõ trách nhiệm quản lý giữa Ủy ban Chứng khoán và Giao dịch Mỹ (SEC) và Ủy ban Giao dịch Hàng hóa Tương lai (CFTC), đã được lên kế hoạch thảo luận có thể tiếp tục bị lùi xa hơn.

Thượng nghị sĩ Cynthia Lummis từng kỳ vọng Ủy ban Ngân hàng Thượng viện sẽ thông qua dự luật vào cuối tháng 9, nhưng khả năng cao việc này sẽ bị trì hoãn đến cuối tháng 10 hoặc lâu hơn.

🔹 Chuyện gì đang diễn ra với Mỹ?

Chính phủ Mỹ đứng trước nguy cơ phải “tạm dừng hoạt động” sau nửa đêm khi Quốc hội tiếp tục rơi vào bế tắc về ngân sách.

- Đảng Dân chủ muốn đảo ngược các biện pháp cắt giảm chương trình Medicaid (dịch vụ chăm sóc y tế cho người có thu nhập thấp).

- Đảng Cộng hòa lại khăng khăng yêu cầu một “nghị quyết tạm thời” – tức dự luật tài trợ ngắn hạn, duy trì chi tiêu ở mức hiện tại mà không kèm thêm điều khoản chính sách nào.

🔹 Chính phủ Mỹ từng đóng cửa bao nhiêu lần?

Kể từ năm 1976, chính phủ Mỹ đã trải qua 21 lần đóng cửa. Thời gian có thể chỉ kéo dài vài giờ, nhưng kỷ lục thuộc về giai đoạn 35 ngày (22/12/2018 – 25/1/2019), bắt nguồn từ tranh cãi giữa Tổng thống Donald Trump và Quốc hội về ngân sách xây tường biên giới Mỹ – Mexico.

Lần này, cả hai phe đều tỏ ra sẵn sàng để kịch bản “shutdown” xảy ra:

- Đảng Dân chủ tự tin họ đang bảo vệ cử tri bằng cách duy trì chương trình y tế.

- Phía ông Trump thì cáo buộc đối thủ “vung tay quá trán”, coi chi tiêu lãng phí là nguyên nhân chính.

🔹 Tác động lên nền kinh tế

Các nhà kinh tế ước tính, cứ mỗi tuần đóng cửa, GDP Mỹ giảm 0,1 – 0,2 điểm phần trăm. Riêng đợt 2018–2019 đã khiến GDP Q1/2019 mất 0,3% trước khi hồi phục. Các tác động bao gồm:

- Tiêu dùng giảm: Công chức không lương sẽ cắt giảm chi tiêu hằng ngày, từ nhà hàng, cửa hàng xăng dầu đến siêu thị.

- Doanh nghiệp nhỏ lao đao: Các nhà thầu chính phủ thường không được bồi hoàn, doanh thu coi như mất hẳn.

- Dịch vụ công tắc nghẽn: Xử lý thế chấp của Cơ quan Quản lý Nhà ở Liên bang (FHA), khoản vay doanh nghiệp nhỏ từ Cục Quản lý Doanh nghiệp nhỏ (SBA), hay trợ cấp thực phẩm đều bị đình trệ.

- Hàng không căng thẳng: Nhân viên TSA và kiểm soát viên không lưu làm việc không lương, dễ dẫn đến tình trạng “nghỉ ốm tập thể”.

🔹 Thị trường tài chính phản ứng thế nào?

Chứng khoán: Lịch sử cho thấy Phố Wall ít biến động trước việc đóng cửa. Nhà đầu tư coi đây là kịch chính trị, không phải rủi ro hệ thống, vì Mỹ vẫn trả nợ đúng hạn và không có nguy cơ vỡ nợ.

Năm	Thời gian	Tác động chính đến thị trường
1995-1996	21 ngày (2 lần)	S&P 500 giảm khoảng 0.5% trong thời gian shutdown, nhưng tăng 2.5% sau 1 tháng. Biến động tăng, lợi suất trái phiếu giảm.
2013	16 ngày	Dow Jones giảm 4% trong tuần đầu, nhưng phục hồi toàn bộ sau khi kết thúc. Đồng USD yếu đi tạm thời.
2018-2019	35 ngày (dài nhất)	S&P 500 tăng hơn 10% trong thời gian shutdown, nhờ kỳ vọng Fed cắt giảm lãi suất. Thị trường coi đây là "không đáng kể".
Các shutdown ngắn (trước 2023)	Trung bình 5-10 ngày	Tăng trưởng GDP giảm 0.1-0.2% mỗi tuần, nhưng thị trường chứng khoán trung bình tăng 12% trong 12 tháng sau.

Về phía thị trường crypto, giai đoạn đóng cửa 2018–2019, BTC giảm từ 4.000 USD xuống 3.500 USD (-12,5%), phản ánh tâm lý u ám của “mùa đông crypto” khi toàn thị trường suy sụp sau bong bóng 2017.

🔹 Ai sẽ bị ảnh hưởng?

Nếu “công tắc” chính phủ Mỹ bị tắt:

- 3,4 triệu công chức liên bang bị tác động: Khoảng 900.000 nhân viên “thời vụ” (furlough) buộc nghỉ việc tạm thời và không được trả lương ngay. Luật hiện hành đảm bảo họ sẽ được trả đủ sau khi chính phủ mở cửa trở lại. (Ví dụ năm 2018–2019, 800.000 người được hoàn lương đầy đủ.)

Khoảng 2,5 triệu nhân viên “thiết yếu” (quân đội, nhân viên an ninh sân bay – TSA, lực lượng biên phòng, kiểm soát không lưu…) vẫn phải làm việc không lương cho tới khi có ngân sách.

Điểm khác biệt lần này: ông Trump từng tuyên bố có thể cắt hẳn việc bồi hoàn lương và cho thôi việc hàng loạt, biến “nghỉ tạm thời” thành "sa thải". Đây được xem là phần tiếp nối của sáng kiến DOGE (Department of Government Efficiency) – cơ quan cải tổ nhằm cắt giảm chi phí và bộ máy hành chính.

Với giới đầu tư, việc chính phủ Mỹ đóng cửa không đồng nghĩa khủng hoảng tài chính. Thị trường vẫn đặt trọng tâm vào: thu nhập doanh nghiệp, lãi suất và tốc độ tăng trưởng kinh tế.

Đôi khi, việc “shutdown” còn tạm thời làm chậm các quy định mới – được xem là lợi ích ngắn hạn cho doanh nghiệp. Vì vậy, nhiều trader coi những cú giảm trong thời gian này như cơ hội gom hàng, giúp thị trường bật lại mạnh mẽ.