Bùng nổ AI khiến các "ông lớn" công nghệ ngập trong khối nợ 1.400 tỷ USD

Amazon, Oracle và hàng loạt tập đoàn công nghệ toàn cầu đang vay mượn kỷ lục để nuôi cơn khát hạ tầng AI. 

Khoản nợ có lãi của hơn 1.300 doanh nghiệp công nghệ hàng đầu thế giới đã tăng gấp 4 lần trong vòng 10 năm, đạt 1.350 tỷ USD tính đến quý 2/2025 – mức cao nhất trong lịch sử, theo dữ liệu từ QUICK FactSet.

So với cùng kỳ năm trước, con số này tăng 16%, tốc độ nhanh nhất kể từ cuối năm 2021, thời điểm các NHTW nới lỏng chính sách tiền tệ trong giai đoạn hậu COVID-19.

Nguyên nhân chính nằm ở sự thay đổi mô hình kinh doanh: từ phần mềm, vốn cần ít cơ sở vật chất, sang AI – lĩnh vực đòi hỏi đầu tư lớn vào trung tâm dữ liệu, hạ tầng điện năng và chip xử lý.

Oracle dẫn đầu làn sóng vay vốn đầu tư AI

Trong 10 năm qua, nợ có lãi của Oracle đã tăng gấp đôi lên 111,6 tỷ USD. Công ty đang liên minh với OpenAI và SoftBank Group để rót 500 tỷ USD vào hạ tầng AI tại Mỹ trong vòng 4 năm tới.

Tháng 9 vừa qua, Oracle phát hành 18 tỷ USD trái phiếu doanh nghiệp, phần lớn được cho là để tài trợ cho các dự án AI. 

Tỷ lệ nợ trên vốn chủ sở hữu (D/E) của  Oracle đã lên tới 4,6 lần. Đáng chú ý, 13,8% trong số các doanh nghiệp công nghệ đều có tỷ lệ D/E lớn hơn 1, và xu hướng này ngày một gia tăng.

  Bùng nổ AI khiến các "ông lớn" công nghệ ngập trong khối nợ 1.400 tỷ USD  

Big Tech Mỹ vay gần 500 tỷ USD

Tổng nợ có lãi của Amazon, Microsoft, Apple, Meta và Alphabet (Google) hiện đạt 457 tỷ USD, tăng gần 3 lần so với một thập kỷ trước.

"Chúng tôi thà tiêu tốn vài trăm tỷ USD để nghiên cứu đầu tư còn hơn bị bỏ lại phía sau trong cuộc đua AI", ông Mark Zuckerberg, CEO Meta thừa nhận.

Không chỉ Mỹ, các tập đoàn công nghệ Trung Quốc cũng đang tăng tốc đầu tư. Tencent Holdings hiện có khoản nợ 57,5 tỷ USD, gấp 4,5 lần so với 10 năm trước. Alibaba Group gần đây cũng phát hành 3,2 tỷ USD trái phiếu để mở rộng mạng lưới trung tâm dữ liệu.

Dù gánh nợ lớn, các “ông lớn” công nghệ vẫn được nhà đầu tư săn đón. Trái phiếu của Oracle phát hành tháng 9 thu hút lượng đặt mua cao gấp 5 lần quy mô chào bán.

Tỷ lệ quay vòng tài sản cố định – thước đo hiệu quả trong việc tạo ra doanh thu từ tài sản hữu hình – của 1.300 tập đoàn công nghệ toàn cầu đã giảm mạnh, từ 6,79 lần cách đây một thập kỷ xuống chỉ còn 3,15 lần hiện nay.

Trước đây, lợi nhuận khổng lồ của các tập đoàn công nghệ chủ yếu đến từ mảng phần mềm – mô hình “đốt tiền một lần, thu mãi mãi”, khi chi phí phát triển ban đầu cao nhưng chi phí duy trì cực thấp.

Tuy nhiên, với AI, mọi thứ đảo chiều: đầu tư tăng vọt, dòng tiền phức tạp hơn, và rủi ro tài chính cũng lớn hơn bao giờ hết.

Xu hướng "vendor financing"

Một xu hướng mới đang nổi lên là “vendor financing” – hình thức tài trợ từ chính nhà cung cấp. Theo đó, các công ty dư dả tiền mặt sẽ cho khách hàng vay vốn để mua sản phẩm của mình.

Điển hình, Nvidia, “ông trùm” chip AI của Mỹ, đã rót vốn vào CoreWeave, nhà cung cấp dịch vụ điện toán đám mây AI, đồng thời ưu tiên bán GPU cho công ty này. CoreWeave sau đó dùng chính số GPU mua được làm tài sản thế chấp để vay thêm vốn phục vụ việc mở rộng quy mô.

Hiện tỷ lệ nợ/vốn chủ sở hữu (D/E) của CoreWeave đã lên tới 3,8 lần, phản ánh mức độ phụ thuộc lớn vào đòn bẩy tài chính. T

uy nhiên, khi chu kỳ ra mắt sản phẩm của Nvidia ngày càng ngắn, giá trị các GPU cũ có thể sụt nhanh, khiến CoreWeave đối mặt nguy cơ phải ghi giảm giá trị tài sản và thiếu hụt vốn lưu động./. 

Nguồn tham khảo: Nikkei Asia