Tổng thống Mỹ Donald Trump vừa công bố sẽ áp mức thuế nhập khẩu 25% đối với xe tải hạng nặng nhập khẩu, bắt đầu từ ngày 1/10/2025, nhằm bảo vệ ngành sản xuất trong nước và chống “lũ hoá” nhập khẩu.
Đây là một phần trong gói thuế mới rộng lớn hơn, bao gồm thuế 50% đối với tủ bếp và 30% với đồ nội thất bọc, cũng như dự kiến áp thuế 100% với dược phẩm có thương hiệu nếu không sản xuất trong nước.
1. Thuế mới: bản chất & mục tiêu
Trump đã công bố áp thuế 25% đối với xe tải hạng nặng nhập khẩu, có hiệu lực từ ngày 1/10/2025. Mục tiêu chính là bảo vệ các hãng xe tải nội địa (Peterbilt, Kenworth, Freightliner, Mack…) khỏi áp lực cạnh tranh từ xe nhập khẩu giá thấp. Trump lý giải rằng “lũ hoá” xe tải giá rẻ từ nước ngoài làm suy yếu ngành nội địa, và thuế là tấm chắn để khôi phục mức cạnh tranh công bằng.
Trong cùng khuôn khổ, các mức thuế bổ sung được công bố:
- Áp thuế 50% đối với tất cả tủ bếp, tủ lavabo phòng tắm và các sản phẩm liên quan, cùng với áp thuế 30% đối với nội thất bọc nệm, nhằm ngăn chặn việc các sản phẩm này bị “đổ bộ” ồ ạt từ các nước khác và bảo vệ ngành sản xuất của Mỹ.
- Áp thuế 100% đối với các sản phẩm dược phẩm có thương hiệu hoặc đã được cấp bằng sáng chế trừ khi công ty đó đang xây dựng nhà máy sản xuất tại Mỹ (được định nghĩa là đã “động thổ” hoặc “đang trong quá trình xây dựng”).
Trump còn đề xuất ngoại lệ thuế nếu công ty đã “khởi công” hoặc “đang xây dựng” cơ sở sản xuất Mỹ - mục đích khuyến khích sản xuất nội địa.
2. Tác động đến chuỗi cung ứng và phản ứng quốc tế
Thuế 25% lên xe tải nhập khẩu làm tăng chi phí vận chuyển và xuất nhập khẩu, ảnh hưởng trực tiếp đến các quốc gia xuất khẩu xe và linh kiện như Đức, Nhật Bản, Mexico, Canada, Phần Lan.
Mexico là điểm “nóng” bởi khoảng 95% xe rơ-moóc xuất khẩu Mexico hướng Mỹ.
Chi phí tăng sẽ đẩy giá đầu vào ngành logistics, từ đó lan tỏa áp lực lên lạm phát nội địa - mâu thuẫn với cam kết kiểm soát lạm phát của chính quyền Mỹ. Các hiệp hội doanh nghiệp Mỹ - như Phòng Thương mại Hoa Kỳ - đã phản ứng dữ dội, lập luận rằng EU, Nhật Bản, Canada là đồng minh chứ không phải mối hiềm nghi cần kiểm soát. Một số công ty dược phẩm châu Á - châu Âu đã chứng kiến cổ phiếu đi xuống sớm, phản ánh lo ngại chuỗi cung ứng và rủi ro chính sách.
3. Cân nhắc chính trị, pháp lý và bền vững
Trump từng dùng thuế nhập khẩu như công cụ chính sách trong nhiệm kỳ trước với thép, ô tô, linh kiện. Nhiều lệnh thuế trước đó đang bị thách thức tại tòa án, nhất là các biện pháp cho phép theo quyền IEEPA (International Emergency Economic Powers Act).
Trump lý tính thuế là nguồn thu - Bộ Tài chính có thể thu khoảng 300 tỷ USD từ các chính sách thuế mới tới cuối năm. Nhưng nhà phê bình cảnh báo: người tiêu dùng Mỹ có thể chịu thiệt, chuỗi cung ứng bị gián đoạn, và các đối tác quốc tế có thể đáp trả.
Một điểm mơ hồ là liệu các quốc gia có thể được miễn trừ (như EU, Nhật) thông qua hiệp định thương mại hay không - quyết định này chưa được rõ.
Kết luận & tiên đoán
Thuế xe tải mới là một “phát súng” cảnh báo: không chỉ bảo hộ ngành sản xuất nội địa mà còn thử độ dẻo dai của thương mại đa phương hiện đại.
Nếu chính sách không được quản lý khéo - miễn trừ rõ ràng, cơ chế giải quyết tranh chấp hiệu quả - thì xu hướng bảo hộ có thể lan rộng, gây tổn hại hệ thống thương mại vốn dựa vào liên kết - chia sẻ.
Cuộc đàm phán giữa Mỹ và các đối tác lớn trong thời gian tới sẽ quyết định: liệu các tuyến thương mại xuyên quốc gia có tiếp tục giữ được sự ổn định, hay sẽ chịu tác động mạnh từ logic chính trị - thay vì hiệu quả kinh tế.
ĐỒNG: “TÂM ĐIỂM” TRONG LÀN SÓNG TÁI CÔNG NGHIỆP HÓA MỸ
Việc Tổng thống Trump áp thuế 25% lên xe tải hạng nặng nhập khẩu từ 1/10/2025 không chỉ là biện pháp bảo hộ mà còn là cú hích lớn cho ngành sản xuất cơ khí, ô tô và logistics tại Mỹ. Khi chi phí nhập khẩu tăng, doanh nghiệp buộc phải tăng cường sản xuất nội địa, kéo theo nhu cầu tiêu thụ kim loại công nghiệp, đặc biệt là đồng (Copper) - nguyên liệu thiết yếu cho linh kiện điện, dây dẫn và động cơ xe tải.
Đồng vốn được xem là thước đo sức khỏe ngành công nghiệp, hiện diện trong cơ khí chế tạo, xây dựng và hạ tầng điện. Việc Mỹ đẩy mạnh nội địa hóa sản xuất để bù nhập khẩu sẽ giúp cầu tiêu thụ đồng tăng rõ rệt, nhất là trong hệ thống dây điện, động cơ và làm mát xe tải. Bên cạnh đó, thuế mới với tủ bếp, nội thất và dược phẩm cũng thúc đẩy xu hướng xây dựng nhà máy, kho bãi mới - tạo thêm động lực tăng trưởng dài hạn cho thị trường đồng.
Song song đó, sự cố tại mỏ đồng Freeport - một trong những mỏ lớn nhất thế giới - đã làm dấy lên lo ngại về nguy cơ thiếu hụt nguồn cung toàn cầu, khiến giá đồng bật tăng mạnh trong thời gian gần đây. Điều này càng củng cố quan điểm rằng đồng đang trở thành kim loại chiến lược, nhạy cảm cao với biến động địa chính trị và chính sách thương mại. Trong bối cảnh Mỹ đẩy mạnh tái công nghiệp hóa và nội địa hóa chuỗi cung ứng, nhu cầu đồng dự kiến sẽ tăng trưởng ổn định trong trung hạn, tạo cơ hội đầu tư hấp dẫn cho nhà đầu tư theo đuổi xu hướng tăng dài hạn.
Với triển vọng này, nhà đầu tư có thể xem xét hợp đồng tương lai đồng trên thị trường hàng hóa như một kênh đầu tư tiềm năng. Sản phẩm đồng thường biến động theo chu kỳ công nghiệp và chính sách thương mại, do đó, khi các nền kinh tế lớn tăng cường sản xuất nội địa, giá đồng có xu hướng được hỗ trợ mạnh. Đây là thời điểm phù hợp để phân bổ danh mục vào kim loại công nghiệp chiến lược, nắm bắt sóng đầu tư theo xu hướng phục hồi sản xuất và tăng chi tiêu cơ sở hạ tầng của Mỹ.
----------------------------------------------------
Liên hệ hỗ trợ tư vấn chiến lược đầu tư Hàng hóa phái sinh - Sở Giao dịch Hàng hóa Việt Nam (MXV)
Trần Nhài - 0964.274.326
