Thu ngân sách: Chuỗi 4 năm vượt dự toán

Năm 2024, thu ngân sách nhà nước về đích sớm gần 2 tháng, nối tiếp chuỗi 4 năm vượt dự toán; nhờ đó, tài chính quốc gia được củng cố, đáp ứng nhu cầu chi ngân sách không ngừng tăng. Đây cũng là giai đoạn ngân sách dành nguồn lực lớn khoảng 900 nghìn tỷ đồng hỗ trợ nền kinh tế sau đại dịch và tác động tiêu cực từ bên ngoài.

Các chuyên gia cho rằng thành quả thu ngân sách năm 2024 nhờ khả năng phục hồi nhanh của doanh nghiệp gắn với cải cách thu và điều hành thu - chi hợp lý. Năm 2025 cần tiếp tục chính sách hỗ trợ để nuôi dưỡng nguồn thu nhưng tập trung vào các động lực nền kinh tế thay vì dàn trải.

Năm 2024, nền kinh tế trong nước phục hồi mạnh mẽ, kinh tế vĩ mô ổn định, các cân đối lớn được đảm bảo, niềm tin của doanh nghiệp, nhà đầu tư, người dân được củng cố. Nhờ đó, tốc độ tăng trưởng kinh tế cả năm ước đạt 7,09%, vượt mục tiêu Quốc hội đề ra (6-6,5%), đưa Việt Nam nằm trong số ít quốc gia đạt tốc độ tăng.

Tiếp đà vượt dự toán những năm trước đó, năm 2024, Bộ Tài chính hoàn thành mục tiêu thu cả năm ước đạt 2,025 triệu tỷ đồng, vượt 19,1% so dự toán (324,4 nghìn tỷ đồng), tăng 15,5% so thực hiện năm 2023; tỷ lệ động viên vào ngân sách nhà nước đạt 17,8% GDP, riêng thuế, phí đạt 14,2% GDP. Từ đó, tạo nguồn lực mạnh mẽ thực hiện cải cách chính sách tiền lương, xử lý các vấn đề quan trọng, cấp bách đột xuất phát sinh, tăng chi đầu tư phát triển và đảm bảo an sinh xã hội.

Bốn năm vượt dự toán hơn 1 triệu tỷ đồng

Tính chung 4 năm từ 2021-2024, tổng số thu ngân sách vượt dự toán lên tới 1,096 triệu tỷ đồng. Trong đó, năm 2021, thu ngân sách nhà nước vượt 233 nghìn tỷ đồng so với dự toán (tương ứng 17,2%); năm 2022 thu vượt 407 nghìn tỷ đồng dự toán (28,8%). Năm 2023 nhiều khó khăn hơn, thu ngân sách nhà nước cán đích phút chót song vẫn vượt 132 nghìn tỷ đồng (8%). Trước đó, năm 2020, nhiệm vụ thu ngân sách gặp nhiều khó khăn, hụt dự toán 1,9%, tương ứng thấp hơn 28 nghìn tỷ đồng so với mục tiêu đề ra do hoạt động sản xuất kinh doanh, thương mại, đầu tư, du lịch chịu nhiều tác động tiêu cực bởi đại dịch.

Nguyên nhân thu ngân sách nhà nước đạt mức cao hơn dự kiến do sự phục hồi mạnh của nền kinh tế và trụ vững trước những biến động từ thị trường thế giới. Cùng với đó, những đổi mới, cải thiện của công tác quản lý rủi ro, thanh tra thuế và ngành tài chính đẩy mạnh công tác chuyển đổi số, hiện đại hóa trong việc thu thuế và thành quả từ việc triển khai sử dụng hóa đơn điện tử trên toàn quốc.

Bên cạnh đó, Bộ Tài chính đồng loạt triển khai các giải pháp chống thất thu thuế, bù đắp các khoản hụt thu khi thực hiện các chính sách hỗ trợ, quyết tâm hoàn thành mức cao nhất nhiệm vụ thu ngân sách nhà nước năm 2024. Trong đó, chú trọng đẩy mạnh chống thất thu ở các lĩnh vực, địa bàn trọng điểm, còn nhiều rủi ro, nhất là đất đai, kinh doanh bất động sản, xăng dầu, vàng, thương mại điện tử, giao dịch xuyên biên giới. Tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra, xử lý nghiêm các vi phạm, gian lận trong kê khai thuế, hoàn thuế; đôn đốc xử lý thu hồi nợ đọng thuế.

Ở chiều ngược lại, tổng số đến ngày 31/12/2024 ước đạt khoảng 1.830,8 nghìn tỷ đồng, bằng 86,4% dự toán. Trong đó, chi đầu tư phát triển ước đạt 78,1% dự toán Quốc hội quyết định, tỷ lệ giải ngân đạt 77,5% kế hoạch Thủ tướng Chính phủ giao (680 nghìn tỷ đồng), thấp hơn đáng kể so với cùng kỳ năm 2023 (đạt 81,9% kế hoạch). Giải ngân vốn đầu tư công còn chậm, chưa có nhiều chuyển biến, trong đó điểm nghẽn lớn nhất vẫn là thể chế, nhiều thủ tục rườm rà.

Cùng với đó, ước đạt 94,5% dự toán; đáp ứng kịp thời nhiệm vụ chi phát sinh theo dự toán và tiến độ thực hiện của đơn vị sử dụng ngân sách, đảm bảo quốc phòng, an ninh, an sinh xã hội và thanh toán đầy đủ các khoản nợ đến hạn, khắc phục hậu quả thiên tai, dịch bệnh; đảm bảo kinh phí thực hiện cải cách tiền lương từ ngày 1/7/2024 và thực hiện chính sách an sinh xã hội đã ban hành.

Nguồn tham khảo: VnEconomy