Stablecoin neo giá euro – lời giải cho nỗi lo “đô la hóa” của châu Âu?

Ngân hàng Trung ương châu Âu (ECB) cảnh báo về rủi ro USD stablecoin lấn át, đe dọa khả năng điều hành chính sách tiền tệ của khối.

Vốn hóa stablecoin liên tục lập đỉnh mới nhờ khung pháp lý thuận lời tại Mỹ, giới chức ECB lo ngại stablecoin neo giá USD sẽ làm suy yếu vai trò của đồng euro khi nền kinh tế có nhiều biến động.

Trong khi đó, các doanh nghiệp phát hành stablecoin tại châu Âu cho rằng giải pháp không nằm ở đồng euro số (CBDC) – một dự án còn vận hành chậm và khó đáp ứng nhu cầu thị trường – mà ở việc xây dựng hệ sinh thái stablecoin bằng euro quy mô lớn hơn.

Rủi ro "đô la hóa"

Tháng 7/2025, ông Jürgen Schaaf, cố vấn tại bộ phận hạ tầng thị trường và thanh toán của ECB, cho biết việc sử dụng stablecoin neo theo USD tại châu Âu ngày càng tăng có thể “lặp lại mô hình của các nền kinh tế bị đô la hóa”. 

Điều này đặc biệt đúng khi người dân tìm kiếm “sự an toàn hoặc lợi suất cao hơn mà các công cụ định giá bằng euro không có”. Đi kèm theo đó là rủi ro mang tính hệ thống khi xảy ra các sự vụ như "mất peg". 

Đồng quan điểm,Thống đốc Ngân hàng Hà Lan Olaf Sleijpen cảnh báo rằng nếu stablecoin USD tiếp tục mở rộng, “chúng sẽ trở nên có tính hệ thống”. Khi đó, một kịch bản rút vốn hàng loạt có thể buộc ECB phải “xem xét lại chính sách tiền tệ” nhằm đảm bảo ổn định tài chính.

Hiện nay, stablecoin neo theo USD đang vượt xa các đối thủ châu Âu. Theo đó, 99% trong tổng vốn hóa stablecoin 300 tỷ USD là stablecoin dựa trên USD. Trong khi đó, stablecoin định giá bằng euro chỉ chiếm 350 triệu euro.

Vì sao stablecoin USD dẫn trước?

Sự bùng nổ stablecoin chủ yếu xuất phát từ nhu cầu tiếp cận tiền pháp định của các sàn tiền số trong bối cảnh NHTW các nước dựng rào chắn đối với ngành crypto.

Thiếu công cụ để quy đổi tiền số, USD nhờ đó trở thành "tài sản tham chiếu chính của giới giao dịch” – nghiễm nhiên, dẫn đến sự thống trị của các stablecoin định danh bằng USD.

Hơn nữa, "đồng bạc xanh" từ lâu đã là lựa chọn phổ biến tại các khu vực có đồng nội tệ yếu, nơi người dân muốn lưu giữ tài sản bằng một loại tiền tệ mạnh, được công nhận toàn cầu.

Trở ngại lớn nhất đối với việc mở rộng phạm vi sử dụng stablecoin định danh bằng euro nằm ở việc thiếu hụt các ứng dụng thực tế phù hợp với người dùng phổ thông – những nhu cầu vượt ra ngoài phạm vi đầu cơ của thị trường crypto.

Để trở thành đối trọng của stablecoin USD, việc phát triển một hệ sinh thái stablecoin gắn với euro đủ mạnh là chiến lược hiệu quả nhất để đảo ngược xu hướng này và duy trì sức ảnh hưởng của đồng euro trong nền kinh tế số. 

Vì sao không phải CBDC?

Từ năm 2020, ECB đã tiến hành nghiên cứu đồng euro số, lấy ý kiến các bên liên quan, thử nghiệm hạ tầng và chuẩn bị cơ sở pháp lý, dự kiến trình lên Hội đồng châu Âu và Nghị viện EU vào năm 2026.

Mục tiêu của dự án, theo ECB, là “giảm phụ thuộc vào các nhà cung cấp ngoài châu Âu, thống nhất hạ tầng thanh toán và hỗ trợ đổi mới, cạnh tranh”.

Tuy nhiên, các nhà phát hành stablecoin nhận định thời điểm ra mắt CBDC vào năm 2029 là “quá muộn” để xử lý áp lực từ stablecoin USD.

Theo họ, tiền số do ngân hàng trung ương phát hành khó có thể mang lại “khả năng tiếp cận, tính linh hoạt và khả năng chuyển tiền toàn cầu” của stablecoin, đồng thời băn khoăn liệu CBDC có bị kéo vào “bộ máy quan liêu, quản trị rủi ro và tranh cãi chính trị” hay không.

Ngoài ra, chưa rõ euro số sẽ chạy trên blockchain hay một hệ thống riêng. Đề xuất giới hạn số dư người dùng cũng khiến CBDC đánh mất lợi thế mở rộng tự nhiên vốn có của stablecoin tư nhân.

Dù hoài nghi về CBDC, các nhà phát hành stablecoin khẳng định họ có thể hợp tác với ngân hàng trung ương. Bởi lẽ, stablecoin vẫn gắn chặt với hệ thống ngân hàng truyền thống thông qua tài sản dự trữ. Ông cũng nhắc đến đề xuất gần đây của Ngân hàng Anh về việc cung cấp thanh khoản cho các nhà phát hành stablecoin.

Dù là stablecoin tư nhân hay CBDC do ECB phát hành, các chuyên gia đều nhất trí rằng: Vai trò của đồng euro trong kỷ nguyên tài chính số sẽ phụ thuộc vào việc EU có thể nhanh chóng phát triển các dạng tiền số của riêng mình hay không./.