Tổng thống Mỹ Donald Trump bất ngờ tuyên bố cho phép Trung Quốc tiếp tục mua dầu từ Iran - động thái được đưa ra chỉ vài giờ sau tuyên bố hòa bình về chiến sự ở Trung Đông.
“Trung Quốc có thể tiếp tục mua dầu từ Iran,” ông Trump viết trên mạng xã hội Truth Social khi đang trên đường đến dự hội nghị thượng đỉnh NATO.
“Hy vọng là họ cũng sẽ mua nhiều dầu hơn từ Mỹ. Đó là một vinh dự lớn lao đối với tôi khi thực hiện được điều này!”, ông nói thêm.
Tổng thống Mỹ Donald Trump viết trên Truth Social ngày 24/6, vài giờ sau tuyên bố hòa bình về chiến sự tại Trung Đông
Động thái trên đã đảo ngược chính sách cấm vận của Mỹ sau nhiều tháng chính quyền Trump áp đặt lệnh trừng phạt đối với các nhà máy lọc dầu của Trung Quốc vì từng mua dầu thô của Iran.
Tuy nhiên, tối ngày 24/6, Nhà Trắng cho biết ông Trump không đảo ngược chính sách mà chỉ đề cập đến kết quả từ các đòn tấn công nhằm vào Iran.
“Tổng thống chỉ nhấn mạnh rằng, nhờ phá hủy các cơ sở hạt nhân của Iran và làm trung gian cho thỏa thuận ngừng bắn với Israel, eo biển Hormuz sẽ không bị ảnh hưởng – điều vốn có thể gây tổn hại nghiêm trọng đến Trung Quốc”, một quan chức cấp cao Nhà Trắng cho biết.
“Trung Quốc và tất cả các nước nên nhập khẩu dầu công nghệ cao của Mỹ, thay vì mua dầu Iran và vi phạm lệnh trừng phạt”, vị quan chức này nói thêm.
Từ tháng 3, Mỹ đã áp lệnh trừng phạt lên nhiều nhà máy lọc dầu tư nhân nhỏ (teapot refiners) ở Trung Quốc – lực lượng mua dầu Iran chủ lực – như một phần trong kế hoạch “gây áp lực tối đa” với Tehran.
Ngoài ra, Washington còn nhắm vào các công ty vận chuyển dầu Iran sang Trung Quốc, trong đó có những doanh nghiệp đặt trụ sở tại Hồng Kông – bị cáo buộc là bình phong cho Sepehr Energy, đơn vị thương mại trực thuộc Bộ Tổng tham mưu các lực lượng vũ trang Iran.
Hiện, Trung Quốc vẫn là khách hàng mua dầu lớn nhất của Iran, mang lại nguồn thu chủ lực cho Tehran. Tuy nhiên, điều này cũng khiến Bắc Kinh trở nên dễ bị tổn thương nếu Mỹ thắt chặt trừng phạt trở lại.
Theo Cơ quan Thông tin Năng lượng Mỹ, xuất khẩu dầu thô của Iran đã tăng gấp hơn ba lần trong bốn năm qua, phần lớn là nhờ các hợp đồng với Trung Quốc.
Biến động giá dầu thời gian gần đây phản ánh sự nhạy cảm của thị trường trước nguy cơ Iran đóng eo biển Hormuz – tuyến vận tải huyết mạch chiếm phần lớn dòng chảy dầu toàn cầu.
Sau các cuộc không kích ngày 23/6, giá dầu Brent – tiêu chuẩn toàn cầu – đã vượt 80 USD/thùng, nhưng nhanh chóng rơi xuống quanh mức 68 USD/thùng khi thị trường tin rằng xung đột sẽ không leo thang.
Động thái nới lỏng trừng phạt diễn ra trong bối cảnh Mỹ và Trung Quốc đang nối lại đàm phán nhằm giải quyết các bất đồng trong cuộc chiến thương mại kéo dài.
Bắc Kinh lâu nay luôn chỉ trích các lệnh trừng phạt đơn phương của Washington, cho rằng đó là nỗ lực chính trị nhằm bóp nghẹt kinh tế Trung Quốc.
Trước đây, khi lệnh trừng phạt được siết chặt, Bộ trưởng Tài chính Mỹ Scott Bessent từng tuyên bố: “Mỹ cam kết cắt đứt mọi dòng tiền tài trợ cho khủng bố và chương trình hạt nhân của Iran”.
Nguồn tham khảo: Financial Times
