Trong tuần này tôi nghe được câu chuyện của 3 người bị lừa tiền.
Một chị dân kinh tế kết bạn với kẻ lừa đảo qua FB rồi hùn vốn làm ăn mất hơn 3 tỉ, một chị khác làm kế toán trưởng công ti lớn có chồng bị hack FB chuyển tiền mất 23 triệu, một chị nữa làm kế toán viên cho một công ti nhỏ bị lừa thu âm giọng đọc mất 280 triệu.
99% người bị lừa tiền là phụ nữ.
Có thể phụ nữ mất tiền xót quá sẽ than vãn, còn đàn ông âm thầm chịu đựng, nên hầu hết những người bị lừa mà chúng ta thấy đều là phụ nữ, nhưng cũng có thể con gái dễ bị lừa hơn con trai.
Lừa đảo qua mạng đang mọc lên như nấm, vì lợi nhuận cao hơn gấp nhiều lần buôn bán heroin, trong khi rủi ro gần như = 0, cảnh sát rất khó bắt, luật cũng không có án tử hình và án số thường chỉ vài năm. Mặc dù ngành an ninh đã ra tay rất mạnh, nhưng đến nay mới chỉ bắt được 3-4 vụ kẻ lừa đảo ở trong nước, còn lại hầu hết chúng ở nước ngoài nên không thể điều tra và đương nhiên không thể bắt được, cả thế giới đang phải chịu thua loại tội phạm này.
Vấn đề tôi muốn đặt ra là, nhiều nạn nhân bị lừa đảo qua mạng là con gái, tại sao lại như vậy?
Thứ nhất, những cô gái đang yêu có chỉ số IQ = 0.
Bản chất phụ nữ rất lãng mạn. Các cô thường mơ ước, sau này lấy chồng sẽ gặp được bạch mã hoàng tử, còn mình trở thành nàng công chúa xinh đẹp trong giày thuỷ tinh. Với những cô mê phim Hàn Quốc, mê đến mức bị tẩy não, thì sẽ tưởng tượng ra các oppa là hoàng tử trong giấc mơ của mình. Nhưng càng trải nghiệm cuộc đời, các cô càng nhận ra đàn ông thật tầm thường khi đi giữa đám đông, không thể hào hoa phong nhã như diễn viên nam chính phim thần tượng. Lấy chồng thì sẽ thật thảm hoạ, người chồng với đủ thói hư tật xấu, các cô chỉ có thể ôm những vướng bận, phiền muộn nhỏ nhoi tích tụ dần ở trong lòng, cứ để nỗi buồn gặm nhấm trái tim. Nhưng giấc mơ cô gái Lọ Lem vẫn còn đó. Thế là các cô bắt đầu dành thời gian cho những cuộc làm quen trên Internet. Một đêm nọ, xuất hiện chàng trai dùng app đẹp hơn cả siêu diễn viên điện ảnh Hollywood, ăn nói lại dễ mến hơn cả trai Hàn trên phim, tự dưng làm quen bắt chuyện. Mặt trời còn ở rất xa, bóng tối thì bao trùm, người chồng bên cạnh thì sau vài hiệp thể dục trên giường, xong xuôi không chịu tắm rửa, nằm vật ra cạnh vợ há mồm ngáy o o. Và người đàn ông trên màn hình điện thoại bắt đầu chào hỏi, nói vài câu chuyện bâng quơ, rồi dặn dò cô ngủ sớm để giữ sức khoẻ và sắc đẹp, không quên nói lời chúc ngủ ngon. Nhưng các cô làm sao có thể ngủ dễ như thế được. Sau khi xem những bức ảnh, đọc vài dòng trạng thái, thấy người đàn ông khá ổn. Càng xem càng bị cuốn. Rõ ràng đó là người năng động, lại giỏi quản lí tiền bạc, điều kiện cũng khá tốt. Trong suy nghĩ của các cô, gặp chàng trai như vậy giống như bắt được kim cương. Khi chưa kịp thiếp vào giấc ngủ thì các cô đã nhận được lời chào buổi sáng. Và cứ thế, các cô nhận được lời chúc ngủ ngon trước khi thiếp đi vào mỗi đêm, nhận được những nụ cười mỗi buổi sáng thức dậy. Thế rồi bắt đầu yêu nhau. Ngày đêm quên hết, chỉ muốn được trò chuyện, muốn bàn về một ngày mai tươi sáng. Tuy chưa bao giờ gặp mặt, không biết nhau ngoài đời, thông tin địa chỉ cũng không rõ ràng, nhưng các cô sẵn sàng gửi những bức ảnh riêng tư, thậm chí gửi luôn cả clip… mây mây & vân vân. Các cô từng bước bị đưa vào vực thẳm đầu tư. Sau khi mất hết tiền bạc, các cô vay của bạn bè và người thân, thậm chí vay lãi ngân hàng; rồi phía bên kia đột ngột tắt lời chào, biến mất không tung tích, để lại các cô bơ vơ cùng thế giới Lọ Lem với một đống nợ.
Thứ hai, các cô gái thường tốt bụng, dễ mủi lòng, nghĩ đơn giản.
Bắt đầu là những cái tên Martin, David, Steve… rất men lì, chỉ nghe đến thôi đã sướng tê cả người. Bao giờ họ cũng là binh sĩ, hoặc bác sĩ trong lực lượng gìn giữ hoà bình, thuộc biên chế của quân đội Mỹ. Các cô tha hồ tưởng tượng về sự nghiệp của họ. Nhưng tất cả họ đều có chung đặc điểm, vợ chết vì ung thư, có một đứa con gái nhỏ 7 – 9 tuổi theo bố, làm nhiệm vụ đặc biệt ở Afganistan, sống một mình trong căn biệt thự độc lập.
Mấy ngày đầu, các cô được gieo vào tâm trí đó là người đàn ông hào hoa, có chất lượng cuộc sống cao với “rất nhiều tiền & thiếu tình yêu”.
Những ngày tiếp theo, công việc của người đàn ông là cứu con gái tổng thống bị bắt cóc, chống lại những kẻ khủng bố để duy trì hoà bình thế giới. Điều các cô quan tâm sẽ là đứa con gái nhỏ. Sau khi nghe những câu chuyện long trời lở đất như vậy, các cô không khỏi lo lắng cho người đàn ông, rồi bắt đầu đồng cảm và yêu. Các cô thấy đứa bé thật đáng thương, chỉ lo trẻ mồ côi cả cha lẫn mẹ, lo sự an toàn cho đứa nhỏ. Cuộc tình xuyên biên giới bắt đầu chớm nở. Người đàn ông thề nguyện giao hết tài sản và đứa bé cho các cô. Rồi một ngày, người đàn ông bị phản bội trên chiến trường, sẽ bị tịch thu tài sản và bị lưu đày. Vì thế mà những tài sản quý giá như vàng, bạc, kim cương, những bức tranh hay tác phẩm điêu khắc có giá hàng triệu đô la, cần phải nhanh chóng đóng gói chuyển đến Việt Nam cho các cô giữ. Email gửi đến cho các cô, để nhận được kiện hàng thì phải đóng phí hải quan, phí vận chuyển. Thế là các cô xuống tiền. Khi kiện hàng đến Dubai, các cô lại nhận được email của hải quan sẽ mở kiện hàng ra kiểm tra, nếu không muốn bị kiểm tra thì phải đóng phí.
Thứ ba, các cô gái nhận thức chưa đầy đủ về phòng tránh thai, nhưng lại quá tự tin.
Nhiều cô gái, đặc biệt là những cô gái đang học đại học, hay những cô thuộc dân kinh tế rất tự tin với khả năng của mình, một số làm ngành nghề khác nhưng giấu chồng bỏ ra vài chục triệu để theo học những khoá dạy làm giàu online, rồi các cô muốn kiếm tiền. Vì vậy, các cô tìm một công việc bán thời gian trên Internet. Bản thân các cô luôn cảm thấy mình có khả năng kiếm tiền, thậm chí những cô từng học cách làm giàu nhanh chóng sẽ luôn tự ám thị mình kiếm dễ dàng, từ đó các cô rơi vào trò lừa đảo làm việc bán thời gian.
Tất nhiên, kẻ lừa đảo sẽ đánh vào tâm lí các cô kiếm được tiền thì muốn kiếm được nhiều hơn nữa, chúng sẽ khiến các cô phải đầu tư rất nhiều tiền. Đã lỡ chuyển tiền, lỡ đầu tư lên tới vài trăm triệu, thậm chí vài tỉ, thì không thể lãng phí vô ích, các cô muốn kiếm lại, muốn gỡ gạc. Khi người thân nhắc nhở bị lừa, các cô sẽ không tin, mà cho rằng không ai có thể lừa được mình. Làm sao kế toán trưởng của công ti lớn lại để bị lừa. Làm sao một người đã từng kinh doanh thành công lại có thể bị lừa. Và mọi người đều thấy, kẻ lừa đảo đã bắt các cô phải đi vay ngân hàng và bạn bè, chúng không để các cô dừng lại.
Thứ tư, các cô gái thường dễ sợ hãi, nói đến pháp luật là dúm dó hết người lại.
Sợ hãi là một cảm xúc mang tính nguyên thuỷ, có ở tất cả các loài vật, sợ hãi bảo vệ chúng ta không vượt qua ranh giới của sự nguy hiểm. Phụ nữ khi sợ hãi IQ = 0. Kẻ lừa đảo gọi điện thông báo bố mẹ hay chồng con bị tai nạn, đang cấp cứu rất nặng, phải chuyển tiền thì bác sĩ mới chỉ định mổ. Thế là các cô lập tức chuyển khoản. Thực tế không có những trường hợp này, báo chí cũng viết rất nhiều, bác sĩ chúng tôi cũng nói rất nhiều, nhưng các cô vẫn cứ bị lừa mất hàng trăm triệu.
Đa số công dân đều tuân thủ pháp luật.
Khi nghe thấy những thông tin đe doạ, ví dụ kẻ lừa đảo đe doạ bản thân các cô hay chồng con liên quan đến một vụ án, hoạt động rửa tiền, tham ô tham nhũng, hoặc liên quan đến các vấn đề tín dụng; chưa biết đầu cua tai nheo ra sao các cô đã hoảng hốt. Ngay lập tức các cô chứng minh, tìm mọi cách nói rằng không liên quan, kẻ lừa đảo chỉ đợi hiệu ứng này. Chỉ cần một lời đe doạ rằng đã có giấy triệu tập của công an, của toà án, thế là các cô thần hồn nát thần tính. Trong đầu các cô liên tưởng đến bắt bớ. Lo sợ quãng đời trong trắng bị huỷ hoại. Vì vậy, các cô yêu cầu kẻ lừa đảo kiểm tra rõ ràng thông tin, bản thân các cô cũng ngoan ngoãn hợp tác, ngay lập tức xuống tiền để giải quyết sự việc.
Quá trình thực hiện lừa đảo, bản chất là kẻ lừa đảo tẩy não nạn nhân, bằng những chiến thuật tâm lí đưa các cô vào một cái hộp. Chỉ có nạn nhân và kẻ lừa đảo nói chuyện với nhau. Đây là cơ sở để tẩy não. Trong một không gian đóng kín, thông tin bên ngoài không thể vào, thông tin bên trong không thể ra, khi kẻ lừa đảo giao tiếp với các cô, chúng không ngừng nhấn mạnh, hướng dẫn, tác động tâm lí, điểm yếu tâm lí của các cô sẽ bị kẻ lừa đảo phóng đại, bắt buộc các cô phải phụ thuộc kẻ lừa đảo.
Bốn tình huống tôi phân tích ở trên, có thể giải thích tại sao hầu hết những người bị lừa là phụ nữ, tất nhiên đàn ông cũng bị nhưng anh em giấu diếm nhiều. Đây là những trò lừa đảo tôi gặp thường xuyên, bao gồm yêu đương rồi góp vốn cùng nhau làm ăn, đóng giả lính Mỹ, đóng giả cảnh sát hay toà án, làm công việc bán thời gian. Còn rất nhiều trò lừa đảo khác, như giới thiệu chứng khoán, cờ bạc trực tuyến, cho vay lãi suất cao, nhiều lắm tôi không thể kể ra hết được, nạn nhân chủ yếu là chị em.
Cứ thế, các cô nộp tiền và đóng phí hàng tỉ đồng, nhưng chẳng có chiếc hộp quan trọng nào được chuyển đến, cũng chẳng có người lính Mỹ nào cả, mà chỉ có một trò lừa đảo làm các cô thấy cay đắng bẽ bàng.
BS Trần Văn Phúc
