Giá điện hai thành phần sẽ được thí điểm ngay từ tháng 10/2025

Giá điện hai thành phần dự kiến được thí điểm từ tháng 10/2025, áp dụng trước tiên với nhóm khách hàng sản xuất có mức tiêu thụ lớn, trước khi xem xét chính thức áp dụng từ năm sau.

Thông tin trên được ông Trần Hoài Trang – Phó Cục trưởng Cục Điện lực (Bộ Công Thương) – chia sẻ tại tọa đàm về phát triển thị trường năng lượng do Báo Xây dựng tổ chức ngày 8/10.

Theo đó, ông Trang cho biết Bộ Công Thương đang chỉ đạo Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) triển khai thử nghiệm với khoảng 7.000 cơ sở tiêu thụ bình quân trên 200.000 kWh mỗi tháng.

Sau giai đoạn thử nghiệm, Bộ sẽ đánh giá tổng kết để quyết định việc đưa giá điện hai thành phần vào áp dụng chính thức hay không.

Hiện tại, Việt Nam đang áp dụng cơ chế giá một thành phần – tính tiền theo sản lượng tiêu thụ. Tuy nhiên, cách tính này chưa phản ánh đầy đủ chi phí ngành điện phải bỏ ra (gồm khấu hao tài sản, đường dây, trạm biến áp…). Với giá điện hai thành phần, khách hàng sẽ trả thêm phần chi phí cố định cho công suất đăng ký (tính theo kW), bất kể có sử dụng hay không.

Theo kế hoạch, cơ chế mới sẽ được triển khai theo 4 giai đoạn. Trong đó, giai đoạn 1 kéo dài đến giữa năm 2026, sẽ áp dụng thí điểm với các doanh nghiệp đang mua bán điện trực tiếp từ các nhà phát điện tái tạo. Bộ Công Thương sẽ khảo sát dữ liệu đo đếm và hành vi sử dụng để đề xuất phương án giá phù hợp.

Ông Nguyễn Quốc Dũng – Trưởng ban Kinh doanh EVN – cho biết, nhiều quốc gia đã áp dụng giá điện hai thành phần vì đây là phương pháp tính đúng, sát với nhu cầu phụ tải. Việt Nam hiện đã có hệ thống công tơ điện tử và hạ tầng truyền dẫn đủ khả năng đo công suất theo chu kỳ 30 phút/lần, đáp ứng yêu cầu kỹ thuật triển khai.

Đại diện EVN nhấn mạnh, cơ chế mới giúp phản ánh sát hơn chi phí đầu tư hệ thống để đảm bảo công suất cho người dùng. Ví dụ, hai khách hàng sử dụng lượng điện như nhau nhưng công suất khác nhau sẽ có hóa đơn khác nhau. Người tiêu dùng vì thế có thể tối ưu chi phí bằng cách điều chỉnh hành vi sử dụng điện, không chỉ dừng ở việc giảm sản lượng tiêu thụ.

Tuy nhiên, đại diện ngành điện cũng thừa nhận việc áp dụng giá điện hai thành phần sẽ tác động không đồng đều tới các nhóm khách hàng. Do đó, lộ trình triển khai cần được tính toán kỹ lưỡng, song song với công tác truyền thông để tạo sự đồng thuận xã hội – đặc biệt trong bối cảnh Việt Nam đang chuyển sang cơ chế thị trường trong phát điện, bán buôn và bán lẻ điện./.