Giá đồng tiếp tục giữ gần mức cao kỷ lục khi thị trường lo ngại gián đoạn nguồn cung từ mỏ Grasberg của Freeport tại Indonesia. Sự cố nghiêm trọng đầu tháng 9 khiến tập đoàn này phải tuyên bố “force majeure”, kéo theo các dự báo nguồn cung toàn cầu bị hạ mạnh và nguy cơ thị trường từ thặng dư chuyển sang thâm hụt.
Sự cố tại mỏ Grasberg và tuyên bố force majeure
Ngày 8/9, mỏ Grasberg tại Indonesia - mỏ đồng lớn thứ hai thế giới do Freeport -McMoRan vận hành - đã ghi nhận một trong những sự cố nghiêm trọng nhất trong lịch sử hoạt động. Một dòng bùn khổng lồ, ước tính lên tới 800.000 tấn bùn ướt, bất ngờ tràn vào các đường hầm ngầm, phá hủy hạ tầng khai thác ở nhiều cấp độ.
Vụ tai nạn đã khiến ít nhất 2 công nhân thiệt mạng và 5 người mất tích, tạo ra khủng hoảng an toàn lao động nghiêm trọng. Trước tình thế bất khả kháng, Freeport buộc phải tuyên bố “force majeure” đối với các hợp đồng cung ứng, đồng nghĩa công ty không thể thực hiện nghĩa vụ giao hàng như cam kết. Đây không chỉ là cú sốc riêng của Freeport, mà còn tạo ra hiệu ứng lan rộng đối với toàn bộ chuỗi cung ứng đồng toàn cầu vốn đang trong trạng thái căng thẳng.
Áp lực cộng hưởng từ Chile và Peru
Điều khiến sự kiện Grasberg trở nên đáng lo ngại hơn là nó diễn ra trong bối cảnh ngành đồng toàn cầu đã liên tục hứng chịu những cú sốc cung ứng. Chỉ một tháng trước, tại Chile - quốc gia sản xuất đồng lớn nhất thế giới - đã xảy ra vụ sập hầm tại mỏ El Teniente của Codelco, cướp đi sinh mạng của nhiều công nhân và buộc tập đoàn này phải cắt giảm một phần sản lượng. Đây là mỏ đồng lớn nhất thế giới và bất kỳ sự gián đoạn nào cũng đủ để tạo ra tác động tức thì đến thị trường.
Song song, tại Peru - quốc gia sản xuất đồng lớn thứ hai thế giới - các cuộc biểu tình chính trị đã buộc Hudbay Minerals phải tạm dừng hoạt động tại mỏ Constancia. Những diễn biến này, cộng hưởng với cú sốc Grasberg, cho thấy bức tranh toàn cảnh: nguồn cung đồng toàn cầu đang đứng trước nguy cơ thiếu hụt kép, kéo dài và khó có giải pháp thay thế trong ngắn hạn.
Nguồn cung toàn cầu đảo chiều: từ thặng dư sang thâm hụt
Theo ước tính mới nhất từ Goldman Sachs, sự cố Grasberg đã buộc các tổ chức phân tích phải hạ mạnh dự báo sản lượng khai thác toàn cầu. Trong giai đoạn 2025–2026, tổng sản lượng đồng toàn cầu có thể hụt khoảng 525.000 tấn so với dự báo trước đó.
Riêng năm 2025, sản lượng dự kiến giảm 160.000 tấn, trong khi năm 2026 mức giảm có thể lên tới 200.000 tấn. Tại Grasberg, mức sụt giảm riêng ước tính khoảng 250.000 - 260.000 tấn trong năm 2025 và thêm 270.000 tấn trong năm 2026.
Một chi tiết đáng chú ý là chỉ khoảng 30 - 40% khu vực ít bị ảnh hưởng của Grasberg có thể khởi động lại trong quý IV/2025, trong khi phần lớn công suất còn lại sẽ chỉ có thể phục hồi từ năm 2026 trở đi. Điều này đồng nghĩa, dù Freeport có khôi phục một phần sản xuất trong ngắn hạn, nguồn cung đồng toàn cầu vẫn phải đối mặt với sự hụt hẫng kéo dài ít nhất trong 2 - 3 năm tới.
Hệ quả là cán cân cung cầu bị đảo ngược hoàn toàn. Thị trường vốn được dự báo thặng dư khoảng 105.000 tấn trong năm 2025 nay chuyển sang trạng thái thâm hụt 55.500 tấn. Đây là bước ngoặt lớn, phản ánh mức độ mong manh của chuỗi cung ứng khi chỉ một vài sự cố cũng đủ để xoay chuyển toàn bộ triển vọng cung cầu.
Phản ứng tức thì trên thị trường giá
Ngay sau khi Freeport tuyên bố force majeure, giá đồng trên Sàn Giao dịch Kim loại London (LME) đã bật tăng mạnh. Hợp đồng ba tháng có thời điểm tăng tới 3,6%, đóng cửa ở mức 10.336,50 USD/tấn, một mức giá cao hiếm thấy trong nhiều năm qua.
Trong phiên gần nhất, giá đồng chỉ điều chỉnh nhẹ 0,3% xuống 10.310 USD/tấn, nhưng vẫn duy trì quanh vùng đỉnh. Điều này cho thấy tâm lý thị trường đã thay đổi rõ rệt: giới đầu tư sẵn sàng định giá cao rủi ro cung ứng và duy trì mặt bằng giá mới thay vì kỳ vọng giá nhanh chóng hạ nhiệt.
Một yếu tố kỹ thuật quan trọng được nhiều chuyên gia theo dõi là mốc 10.165 USD/tấn - được coi là “quadruple top” trên biểu đồ giá LME. Nếu mức kháng cự này bị phá vỡ một cách thuyết phục, đà tăng có thể mở rộng mạnh mẽ, củng cố xu hướng giá cao bền vững hơn. Nhiều phân tích hiện dự báo giá đồng có thể dao động ổn định quanh vùng 10.200 - 10.500 USD/tấn trong năm 2025, và hướng tới 10.750 USD/tấn vào năm 2027.
Rủi ro kéo dài và triển vọng căng thẳng
Mặc dù một phần sản lượng tại Grasberg có thể được khôi phục từ cuối năm 2025, nhưng thực tế cho thấy việc tái thiết toàn bộ cơ sở hạ tầng đã bị tê liệt bởi dòng bùn sẽ mất nhiều thời gian, thậm chí kéo dài đến 2026 hoặc muộn hơn. Trong khi đó, các yếu tố bất ổn từ Chile và Peru chưa hề có dấu hiệu hạ nhiệt.
Sự kết hợp của nhiều rủi ro tại các trung tâm khai thác lớn khiến thị trường đồng toàn cầu đứng trước nguy cơ thiếu hụt kéo dài, trong khi nhu cầu tiêu thụ vẫn ổn định, đặc biệt từ ngành công nghiệp năng lượng tái tạo và xe điện. Tình trạng “thừa cung” như nhiều năm trước gần như không còn, thay vào đó là một chu kỳ mới nơi giá đồng có thể duy trì mặt bằng cao trong nhiều năm liên tiếp.
-------------------------------------------------------
Tại Việt Nam, đồng hiện đang được giao dịch hợp pháp thông qua Sở Giao dịch Hàng hóa Việt Nam (MXV). Đây là kênh đầu tư:
- Minh bạch, hợp pháp và chịu sự giám sát của Bộ Công Thương.
- Cho phép nhà đầu tư giao dịch hai chiều (mua - bán), giao dịch T0, thời gian giao dịch linh hoạt.
- Giá được liên thông trực tiếp với các sàn hàng hóa lớn, giúp bắt nhịp với xu hướng giá quốc tế theo thời gian thực.
Trong bối cảnh nhiều kênh đầu tư truyền thống trở nên rủi ro hoặc kém hiệu quả, đầu tư hàng hóa - đặc biệt là đậu tương - đang trở thành một xu hướng mới, hấp dẫn và chiến lược cho cả nhà đầu tư cá nhân lẫn tổ chức.
Liên hệ tư vấn: Trần Nhài - 0964.274.326
Tham gia room: https://zalo.me/g/efravx009
