Thị trường chứng khoán vừa trải qua những biến động mạnh khi liên tục để mất những ngưỡng hỗ trợ quan trọng. Những diễn biến khó lường từ vĩ mô là một trong những nguồn cơn chính khiến thị trường mất thăng bằng trong thời gian qua. Trước những diễn biến này, chắc hẳn nhà đầu tư cũng đặt ra câu hỏi định giá thị trường chứng khoán Việt Nam đang ở mức nào và rủi ro ngắn hạn có còn lớn?
Nguyên nhân khiến thị trường biến động mạnh
Trao đổi tại chương trình "Chọn Danh Mục" với chủ đề "Hành động trong mắt bão" do Báo Đầu tư tổ chức, ông Ngô Thế Hiển, Giám đốc Phân tích Công ty Chứng khoán Sài Gòn - Hà Nội cho rằng nếu nhìn mức giảm VN-Index chỉ giảm 9%, nhưng nếu nhìn riêng vào từng cổ phiếu thì mức giảm mạnh hơn rất nhiều.
Theo thống kê của SHS, thời gian qua có trên 60% cổ phiếu giảm điểm và cao hơn mức giảm điểm của VN-Index. Trong đó, hơn một nửa có mức giảm trên 20%, thậm chí nhiều cổ phiếu giảm trên 30%.
Nguyên nhân thị trường sụt giảm mạnh chủ yếu do chịu tác động bởi nhiều thông tin không tích cực. Đặc biệt thông tin lạm phát của Mỹ tăng cao ở vùng đỉnh và quyết định tăng lãi suất 0,75% của Fed đã khiến thị trường tài chính toàn cầu chao đảo và ảnh hưởng đến thị trường tài chính Việt Nam.
Bên cạnh đó, một điểm khá trùng lặp là khi VN-Index chạm mốc 1.300 điểm thường gặp những tin tức kém tích cực cản trở thị trường. Cộng hưởng cả hai yếu trên trên đã khiến thị trường ghi nhận đợt giảm giá mạnh, đi kèm với đó là nhiều cổ phiếu có thể có áp lực bán hạ margin của các nhà đầu tư.
Một yếu tố khác, trong 2 năm gần đây, lượng nhà đầu tư tham gia thị trường lớn. Cụ thể, năm 2021, số lượng tài khoản nhà đầu tư tăng trên 50%. Trong số này, số lượng tài khoản nhà đầu tư cá nhân rất nhiều và đây là đối tượng hoạt động rất mạnh trên thị trường 2 năm gần đây.
Sự hoạt động mạnh của họ là tác nhân giúp thị trường đi lên bất chấp khối ngoại có 3 năm rút vốn mạnh. Tuy nhiên việc nhà đầu tư cá nhân tham gia đông đảo cũng là tác nhân dẫn đến yếu tố tâm lý rất lớn, do đó nhà đầu tư chịu tác động tâm lý dẫn đến làn sóng bán tháo bất chấp yếu tố cơ bản của doanh nghiệp hay triển vọng kinh tế.
Đồng tình với quan điểm này, bà Nguyễn Hoài Phương, Giám đốc Đầu tư, Người điều hành Quỹ Đầu tư Cổ phiếu Tiếp cận Thị trường Việt Nam (VESAF) cũng cho rằng lượng nhà đầu tư cá nhân chiếm đến 90% trên thị trường Việt Nam nên bị ảnh hưởng rất nhiều bởi yếu tố tâm lý. Thị trường có thời điểm sẽ rất hưng phấn như năm 2021, song có lúc lại rất bi quan.
Đặc biệt, nếu so với TTCK khu vực như Taiwan tỷ lệ cá nhân chỉ chiếm 50%-60%. Do đó, biến động của TTCK Việt Nam có thể xảy ra trong cả điều kiện bình thường chứ không cần đợi đến khi xảy ra những thông tin tiêu cực.
Định giá đã thực sự rẻ?
Xét về định giá thị trường thời điểm hiện tại, ông Ngô Thế Hiển cho rằng chỉ số P/E toàn thị trường hiện xấp xỉ khoảng 13 lần – mức thấp trong nhiều năm trở lại đây. Bởi nếu nhìn P/E trung bình 5 năm gần đây dao động khoảng 16,5 lần, 10 năm gần đây cũng dao động ở mức 15 lần.
Trong khi đó, nhìn về triển vọng kinh tế Việt Nam, các tổ chức đưa ra dự báo gần đây đưa ra dự báo tăng trưởng GDP ở mức 6%. Hơn nữa, dự báo tăng trưởng lợi nhuận doanh nghiệp tăng 15%, riêng trong quý 1 tổng lợi nhuận doanh nghiệp niêm yết tăng 30%.
Với dự báo tăng trưởng này thì P/E forward khoảng 11,7 lần. Nếu so với các quốc gia khác trong khu vực như Thái Lan, Indo, Malai thì P/E forward khoảng 15 -16 lần thì P/E của Việt Nam là ở mức thấp và khá hấp dẫn so với các thị trường khác trong khu vực.
Đồng tình với quan điểm trên, bà Nguyễn Hoài Phương cũng cho rằng về định giá, nhìn cả quá khứ và chiết khấu so với khu vực thì chứng khoán Việt Nam đang rất rẻ, đặc biệt đang thu hút dòng tiền nước ngoài.
"Quỹ đầu tư chúng tôi khi nhìn định giá nhiều cổ phiếu hiện nay đang rất tốt để đầu tư dài hạn, đơn cử như ngành ngân hàng có P/E, P/B về mức trước dịch Covid hay cổ phiếu chu kỳ như HPG tiệm cận giá trị sổ sách, tiệm cận giá vùng cuối năm 2019 trong khi doanh nghiệp đang hoạt động ổn định, chưa kể có lợi nhuận tích lũy qua 2 năm qua", chuyên gia phân tích.
Tuy cho rằng định giá đang ở vùng hấp dẫn, dù vậy bà Phương vẫn cho rằng vẫn còn tiềm ẩn nhiều yếu tố khó dự báo, nhà đầu tư cần cẩn trọng và quản trị tốt danh mục của mình.
