Đề xuất miễn thuế thu nhập cá nhân với tiền lương từ ngân sách

Bộ Công an kiến nghị cần nghiên cứu, bổ sung quy định miễn thuế thu nhập cá nhân đối với thu nhập là tiền lương, tiền công và các khoản có tính chất tiền công được chi trả từ nguồn ngân sách nhà nước.

Nội dung này được nêu tại bảng tổng hợp ý kiến, tiếp thu, giải trình về dự án Luật Thuế thu nhập cá nhân (sửa đổi) do Bộ Tài chính vừa công bố.

Cụ thể, Bộ Công an cho rằng, cần xem xét việc miễn thuế thu nhập cá nhân đối với các khoản thu nhập từ tiền lương, tiền công và các khoản tương tự do ngân sách nhà nước chi trả.

“Theo điểm a khoản 1 Điều 5 Luật Ngân sách nhà nước năm 2025, các khoản thu từ thuế nói chung – trong đó có thuế thu nhập cá nhân – là nguồn thu của ngân sách nhà nước. Do đó, việc ngân sách nhà nước chi trả tiền lương, tiền công cho người lao động, rồi lại thu thuế thu nhập cá nhân đối với chính khoản chi đó để nộp lại ngân sách là không hợp lý, gây phát sinh thêm quy trình, thủ tục, bộ máy và nhân lực để thực hiện”,  Bộ Công an phân tích.

Phản hồi kiến nghị trên, Bộ Tài chính cho biết luật Thuế thu nhập cá nhân được áp dụng thống nhất cho tất cả các cá nhân có thu nhập vượt ngưỡng chịu thuế, không phân biệt nguồn gốc chi trả từ ngân sách hay tư nhân. Việc đề xuất miễn thuế đối với lương từ ngân sách là không phù hợp và có thể gây phản ứng trái chiều trong dư luận.

Bộ Tài chính nhấn mạnh: nguyên tắc cốt lõi của luật là bình đẳng về nghĩa vụ thuế giữa mọi cá nhân có mức thu nhập tính thuế tương đương, bất kể làm việc trong khu vực công hay tư nhân. Đồng thời, mức giảm trừ gia cảnh, giảm trừ bản thân cũng được quy định thống nhất, không phân biệt khu vực công – tư.

Ngoài đề xuất về thu nhập từ ngân sách, Bộ Công an cũng kiến nghị xem xét miễn thuế đối với các khoản thu nhập từ làm thêm giờ, làm ca đêm, trợ cấp thôi việc và trợ cấp khó khăn.

Lý do được đưa ra là các khoản này mang tính động viên tinh thần hoặc bù đắp rủi ro, nếu đánh thuế sẽ làm giảm hiệu quả khuyến khích của chính sách thưởng, đồng thời gây thiệt thòi cho người lao động, đặc biệt là lao động phổ thông, lao động làm ngoài giờ.

Các khoản thu nhập nằm trong diện miễn thuế TNCN

Hiện, các khoản thu nhập được miễn thuế thu nhập cá nhân bao gồm:

(1) Thu nhập từ chuyển nhượng bất động sản giữa vợ với chồng; cha đẻ, mẹ đẻ với con đẻ; cha nuôi, mẹ nuôi với con nuôi; cha chồng, mẹ chồng với con dâu; cha vợ, mẹ vợ với con rể; ông nội, bà nội với cháu nội; ông ngoại, bà ngoại với cháu ngoại; anh, chị, em ruột với nhau.

(2) Thu nhập từ chuyển nhượng nhà ở, quyền sử dụng đất ở và tài sản gắn liền với đất ở của cá nhân trong trường hợp cá nhân chỉ có một nhà ở, đất ở duy nhất.

(3) Thu nhập từ giá trị quyền sử dụng đất của cá nhân được Nhà nước giao đất.

(4) Thu nhập từ nhận thừa kế, quà tặng là bất động sản giữa vợ với chồng; cha đẻ, mẹ đẻ với con đẻ; cha nuôi, mẹ nuôi với con nuôi; cha chồng, mẹ chồng với con dâu; cha vợ, mẹ vợ với con rể; ông nội, bà nội với cháu nội; ông ngoại, bà ngoại với cháu ngoại; anh, chị, em ruột với nhau.

(5) Thu nhập của hộ gia đình, cá nhân trực tiếp sản xuất nông nghiệp, lâm nghiệp, làm muối, nuôi trồng, đánh bắt thuỷ sản chưa qua chế biến thành các sản phẩm khác hoặc chỉ qua sơ chế thông thường.

(6) Thu nhập từ chuyển đổi đất nông nghiệp của hộ gia đình, cá nhân được Nhà nước giao để sản xuất.

(7) Thu nhập từ lãi tiền gửi tại tổ chức tín dụng, lãi từ hợp đồng bảo hiểm nhân thọ.

(8) Thu nhập từ kiều hối.

(9) Phần tiền lương làm việc ban đêm, làm thêm giờ được trả cao hơn so với tiền lương làm việc ban ngày, làm trong giờ theo quy định của pháp luật.

(10) Tiền lương hưu do Quỹ bảo hiểm xã hội chi trả; tiền lương hưu do quỹ hưu trí tự nguyện chi trả hàng tháng.

(11) Thu nhập từ học bổng, bao gồm:

-  Học bổng nhận được từ ngân sách nhà nước;

-  Học bổng nhận được từ tổ chức trong nước và ngoài nước theo chương trình hỗ trợ khuyến học của tổ chức đó.

(12) Thu nhập từ bồi thường hợp đồng bảo hiểm nhân thọ, phi nhân thọ, tiền bồi thường tai nạn lao động, khoản bồi thường nhà nước và các khoản bồi thường khác theo quy định của pháp luật.

(13) Thu nhập nhận được từ quỹ từ thiện được cơ quan nhà nước có thẩm quyền cho phép thành lập hoặc công nhận, hoạt động vì mục đích từ thiện, nhân đạo, không nhằm mục đích lợi nhuận.

(14) Thu nhập nhận được từ nguồn viện trợ nước ngoài vì mục đích từ thiện, nhân đạo dưới hình thức chính phủ và phi chính phủ được cơ quan nhà nước có thẩm quyền phê duyệt.

(15) Thu nhập từ tiền lương, tiền công của thuyền viên là người Việt Nam làm việc cho các hãng tàu nước ngoài hoặc các hãng tàu Việt Nam vận tải quốc tế.

(16) Thu nhập của cá nhân là chủ tàu, cá nhân có quyền sử dụng tàu và cá nhân làm việc trên tàu từ hoạt động cung cấp hàng hóa, dịch vụ trực tiếp phục vụ hoạt động khai thác, đánh bắt thủy sản xa bờ.

(17) Các khoản thu nhập bao gồm tiền lương, tiền công của nhân lực công nghiệp công nghệ số chất lượng cao là các khoản thu nhập miễn thuế thu nhập cá nhân trong thời hạn 05 năm kể từ ngày ký hợp đồng đầu tiên với cơ quan, tổ chức, cá nhân Việt Nam thuộc các trường hợp sau:

-  Thu nhập từ dự án hoạt động công nghiệp công nghệ số trong khu công nghệ số tập trung;

-  Thu nhập từ dự án nghiên cứu và phát triển, sản xuất sản phẩm công nghệ số trọng điểm, chip     bán dẫn, hệ thống trí tuệ nhân tạo;

-  Thu nhập từ các hoạt động đào tạo nhân lực công nghiệp công nghệ số.

(18) Thu nhập từ tiền lương, tiền công từ thực hiện nhiệm vụ khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo.

(19) Thu nhập từ quyền tác giả của nhiệm vụ khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo khi kết quả nhiệm vụ được thương mại hóa theo quy định của pháp luật về khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo, pháp luật về sở hữu trí tuệ.

(20) Thu nhập của nhà đầu tư cá nhân, chuyên gia làm việc cho dự án khởi nghiệp sáng tạo, sáng lập viên doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo, nhà đầu tư cá nhân góp vốn vào quỹ đầu tư mạo hiểm.

Lưu ý: Khoản thu nhập quy định tại khoản (17) có hiệu lực từ ngày 01.01.2026. Các khoản thu nhập quy định tại khoản (18), (19), (20) có hiệu lực từ ngày 01.10.2025.