Theo vị chuyên gia, EVN cần công khai chi tiết các khoản chi phí cấu thành khoản lỗ, tránh việc phân bổ cả những chi phí chưa hợp lý vào giá điện, gây bất cập và tạo dư luận tiêu cực.
Bộ Công Thương vừa có Tờ trình gửi Chính phủ về Dự thảo Nghị định sửa đổi, bổ sung Nghị định liên quan đến cơ chế và thời gian điều chỉnh giá bán lẻ điện bình quân.
Đáng chú ý, trong tờ trình Bộ Công Thương dẫn báo cáo của Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) cho thấy, giai đoạn 2022–2023 chi phí mua điện tăng cao vì biến động địa chính trị, khiến tập đoàn lỗ lũy kế tới hơn 50.000 tỷ đồng. Tính đến cuối năm 2024, công ty mẹ EVN vẫn còn lỗ hơn 44.700 tỷ đồng, làm giảm vốn Nhà nước và không bảo toàn vốn đầu tư tại doanh nghiệp.
Từ đó, EVN kiến nghị cho phép tính khoản lỗ lũy kế này vào giá bán lẻ điện bình quân, đồng thời đề xuất phân bổ thêm các chi phí khác chưa được tính đủ vào giá điện, như chi phí sản xuất – cung ứng điện (theo báo cáo tài chính kiểm toán từ năm 2022 trở đi), cùng với chênh lệch tỷ giá đánh giá lại và chênh lệch tỷ giá chưa thanh toán cho các nhà máy điện.
VietNamNet dẫn lời ông Hà Đăng Sơn - Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu Năng lượng và tăng trưởng xanh - cho biết việc đưa các chi phí phát sinh bất thường như chênh lệch giá nhiên liệu phục vụ phát điện (tăng cao từ 2022 và gây lỗ do chi phí sản xuất điện cao hơn giá bán lẻ) vào giá điện là phù hợp.
Tuy nhiên, ông lưu ý rằng các báo cáo tài chính giai đoạn 2022 – 2024 của EVN, dù đã được kiểm toán và công bố công khai, lại không thể hiện rõ chi tiết các khoản chi phí cấu thành lỗ. Điều này làm dấy lên lo ngại trong khoản lỗ có thể bao gồm cả chi phí chưa hợp lý, xuất phát từ việc chưa tối ưu hóa trong quản lý, sản xuất, truyền tải và phân phối điện.
“Nếu không minh bạch, việc phân bổ toàn bộ khoản lỗ vào giá điện sẽ gây bất hợp lý và tạo dư luận tiêu cực”, ông Sơn nói trên tờ này.
Theo đó, trước khi tính khoản lỗ hơn 44.000 tỷ đồng vào giá bán điện bình quân, chuyên gia đề nghị EVN phải báo cáo chi tiết các cấu phần chi phí, và chỉ nên đưa vào giá bán lẻ những chi phí hợp lý, thay vì phân bổ toàn bộ khoản lỗ như báo cáo tài chính đã nêu.
