Đề xuất áp dụng cơ chế, chính sách đặc thù để gỡ vướng dự án đất đai trên phạm vi toàn quốc

Tại phiên thảo luận Quốc hội sáng nay (8/12), Chính phủ đề xuất mở rộng phạm vi áp dụng cơ chế, chính sách đặc thù để gỡ vướng cho dự án đất đai trên phạm vi toàn quốc nhằm khơi thông nguồn lực đầu tư. Kiến nghị trên sẽ được thảo luận vào chiều nay và thông qua trong tuần này.

Nội dung được nêu tại Tờ trình của Chính phủ và Báo cáo thẩm tra của Ủy ban Kinh tế và Tài chính về dự án Nghị quyết mở rộng phạm vi áp dụng của Nghị quyết số 170/2024/QH15 về cơ chế, chính sách đặc thù để tháo gỡ khó khăn, vướng mắc đối với các dự án, đất đai trong kết luận thanh tra, kiểm tra, bản án tại TP.HCM, Đà Nẵng và Khánh Hòa.

Trình bày trước Quốc hội, Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng cho biết sau khi triển khai Kết luận 77 của Bộ Chính trị và Nghị quyết 170 của Quốc hội, tại 5 địa phương gồm Hà Nội, TP.HCM, Đà Nẵng, Khánh Hòa và Tây Ninh, đến ngày 1/12/2025, đã xử lý xong 1.759/2.161 dự án, cơ sở nhà đất, đạt tỷ lệ 81,39%. Tổng vốn đầu tư liên quan khoảng 220.433 tỷ đồng, đồng thời đưa hơn 6.000 ha đất vào khai thác, sử dụng.

Hiện vẫn còn 402 dự án, cơ sở nhà đất (chiếm 18,61%) đang tiếp tục được các địa phương triển khai.

Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng trình bày Tờ trình

Theo Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng, kết quả này cho thấy việc tháo gỡ vướng mắc pháp lý đối với các dự án đã có kết luận thanh tra, kiểm tra hoặc bản án là chủ trương đúng đắn, phù hợp yêu cầu thực tiễn, góp phần khơi thông nguồn lực, thúc đẩy phát triển kinh tế và chống lãng phí.

Trong quá trình thực hiện, Đà Nẵng và Khánh Hòa đã rà soát, đề xuất 230 dự án có tình huống pháp lý tương tự. Ban Chỉ đạo 751 của Chính phủ cũng tổng hợp được 1.104 dự án trên toàn quốc thuộc nhóm cùng vướng mắc theo nội dung Kết luận 77 và Nghị quyết 170.

Trên cơ sở đó, Đảng ủy Chính phủ đã báo cáo và ngày 18/11/2025, Bộ Chính trị có ý kiến đồng thuận áp dụng cơ chế đặc thù. Chính phủ đã trình Quốc hội ban hành nghị quyết mở rộng phạm vi thực hiện Nghị quyết 170 trên toàn quốc.

Chính phủ khẳng định dự thảo nghị quyết vẫn đảm bảo phân cấp, phân quyền; không hợp thức hóa sai phạm; đề cao trách nhiệm của cá nhân, tập thể; và bảo đảm phòng, chống tham nhũng, tiêu cực, lãng phí. Nghị quyết cũng nhằm hài hòa lợi ích Nhà nước, người dân, nhà đầu tư, hạn chế phát sinh tranh chấp, nhất là tranh chấp có yếu tố nước ngoài.

Đáng chú ý, Chính phủ đề xuất mở rộng đối tượng áp dụng với các dự án có sai phạm được xác định trong kết luận thanh tra, kiểm tra, bản án trước thời điểm nghị quyết mới có hiệu lực, bên cạnh phạm vi tương tự theo Nghị quyết 170.

Dự thảo nghị quyết quy định theo hướng khung, mở rộng phạm vi các chính sách đặc thù tại một số điều của Nghị quyết 170; giao Chính phủ hướng dẫn và ban hành danh mục cụ thể, kèm giới hạn thời gian thực hiện với từng nhóm chính sách.

Thẩm tra nội dung này, Ủy ban Kinh tế và Tài chính của Quốc hội tán thành việc ban hành nghị quyết để giải quyết dứt điểm những dự án tồn đọng kéo dài, mở khóa nguồn lực đất đai và đầu tư.

Cơ quan thẩm tra đề nghị làm rõ quy định áp dụng đối với các dự án có thời điểm vi phạm trước khi nghị quyết có hiệu lực; đồng thời xác định rõ trách nhiệm của Chính phủ trong hướng dẫn, tổ chức thực hiện và bảo đảm tính chính xác, đầy đủ của danh mục dự án thuộc diện xử lý./.