"Bong bóng" pin xe điện Trung Quốc sắp nổ?

Làn sóng hợp nhất lan rộng khắp ngành công nghiệp pin Trung Quốc đang khiến nhiều thương hiệu nhỏ điêu đứng. Một số khoản đầu tư cũng bị huỷ bỏ, ngay cả khi các công ty dẫn đầu như CATL và BYD tiếp tục thúc đẩy kế hoạch mở rộng đầy tham vọng.

Trong 7 tháng đầu năm, 19 dự án nhà máy pin khổng lồ đã bị hoãn huỷ tại Trung Quốc, theo Benchmark Mineral Intelligence. Điều này diễn ra trong bối cảnh các nhà sản xuất xe điện - vật lộn với tình trạng doanh số bán hàng ảm đạm.

Chuyên gia dự báo rằng động thái trên sẽ làm giảm 3% công suất nhà máy pin khổng lồ của Trung Quốc vào năm 2030.

Xu hướng tăng trưởng doanh số bán xe điện chậm lại ở một số nơi trên thế giới. Bản thân ngành công nghiệp ô tô Trung Quốc cũng đang chuẩn bị cho một sự “hợp lý hóa” tương tự sau khi phát triển quá bùng nổ.

Ước tính hiện có khoảng 50 tập đoàn sản xuất pin EV đang hoạt động tại Trung Quốc. Cuộc chơi sinh tồn sẽ trở nên khốc liệt hơn khi họ phải đối mặt với sự cạnh tranh khốc liệt về công nghệ và các quy định chặt chẽ hơn của chính phủ.

Giới chức mới đây đã ban hành các quy định mới để giải quyết tình trạng dư cung, buộc một số nhà sản xuất pin địa phương phải tạm dừng các dự án. Bộ Công nghiệp và Công nghệ thông tin Trung Quốc cũng hoàn thiện các hướng dẫn sửa đổi, trong đó đặt ra các tiêu chuẩn cao đối với pin. 

SVolt Energy Technology, nhà sản xuất pin lớn thứ bảy tại Trung Quốc, từ bỏ kế hoạch xây dựng nhà máy pin ở miền đông nước Đức vào tháng 5 với lý do không chắc chắn về quy hoạch, thuế quan và trợ cấp. Chủ tịch SVolt Yang Hongxin cảnh báo rằng chưa đến 40 nhà sản xuất pin có thể tồn tại qua làn sóng hợp nhất vào cuối năm nay.

“Trước đây, các nhà sản xuất pin cấp 2 và cấp 3 đã tham gia vào các cuộc cạnh tranh về giá để giành thêm thị phần. Hiện tại, ngay cả những công ty lớn nhất cũng đang phải hạ giá”, Yang cho biết tại một sự kiện vào tháng trước.

Theo The New York Times, tổng doanh thu và lợi nhuận ròng tại 107 công ty niêm yết tại Trung Quốc trong chuỗi cung ứng pin lithium đạt lần lượt 293 tỷ Nhân dân tệ (40 tỷ USD) và 17 tỷ Nhân dân tệ trong quý đầu tiên, giảm tương ứng 18% và 50% so với cùng kỳ năm trước.

Trong khi nhà sản xuất pin lớn thứ năm của Trung Quốc Gotion High Tech có kế hoạch đầu tư 1,3 tỷ USD xây dựng nhà máy sản xuất pin EV đầu tiên tại Morocco. Sunwoda, nhà sản xuất pin lớn thứ sáu của Trung Quốc, thì đặt mục tiêu đầu tư tới 2 tỷ nhân dân tệ xây nhà máy pin mới tại Việt Nam.

Dẫu vậy, Shang tại Wood Mackenzie vẫn cảnh báo rằng các nhà sản xuất pin của Trung Quốc có khả năng phải đối mặt thêm nhiều thách thức hơn nữa trong tham vọng phát triển tại thị trường nước ngoài. Bất ổn địa chính trị là một ví dụ.