Bộ Tài chính đang lấy ý kiến dự thảo Nghị định hướng dẫn thi hành một số điều của Nghị quyết 198/2025/QH15 về cơ chế, chính sách đặc biệt phát triển kinh tế tư nhân, trong đó có chính sách miễn, giảm thuế thu nhập doanh nghiệp (TNDN) theo khoản 1, 2 và 4 Điều 10 của Nghị quyết.
Bộ Tài chính đang lấy ý kiến góp ý dự thảo Nghị định hướng dẫn Nghị quyết 198/2025/QH15 trên Cổng Thông tin điện tử của Bộ (Ảnh: VGP)
Đầu tiên, các doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo, tổ chức trung gian hỗ trợ khởi nghiệp – đổi mới sáng tạo và công ty quản lý quỹ đầu tư khởi nghiệp sáng tạo, nếu được cơ quan có thẩm quyền công nhận theo Luật Khoa học, Công nghệ và Đổi mới sáng tạo, sẽ được miễn thuế TNDN trong 2 năm, và giảm 50% thuế TNDN trong 4 năm tiếp theo đối với thu nhập từ hoạt động khởi nghiệp, đổi mới sáng tạo.
Thời gian ưu đãi được tính từ năm đầu tiên có thu nhập chịu thuế; nếu 3 năm đầu chỉ có doanh thu mà chưa phát sinh thu nhập chịu thuế, thì tính từ năm thứ tư.
Doanh nghiệp phải hạch toán riêng phần thu nhập được ưu đãi; nếu không hạch toán riêng, sẽ áp dụng tỷ lệ phân bổ theo doanh thu hoặc chi phí của hoạt động được ưu đãi trên tổng doanh thu hoặc chi phí.
Thứ hai, doanh nghiệp có thu nhập từ chuyển nhượng cổ phần, phần vốn góp, quyền góp vốn, quyền mua cổ phần… vào doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo sẽ được miễn thuế TNDN đối với khoản thu nhập này, trừ trường hợp chuyển nhượng cổ phần của công ty đại chúng.
Trường hợp việc chuyển nhượng vốn gắn với bất động sản (như bán toàn bộ công ty TNHH một thành viên) thì vẫn phải kê khai, nộp thuế TNDN theo quy định về chuyển nhượng bất động sản.
Thứ ba, doanh nghiệp nhỏ và vừa đăng ký kinh doanh lần đầu (không bao gồm trường hợp thành lập mới do sáp nhập, hợp nhất, chia tách, chuyển đổi hoặc có yếu tố lập lại từ doanh nghiệp cũ trong 12 tháng) sẽ được miễn thuế TNDN trong 3 năm kể từ ngày cấp Giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp.
Nếu cùng thời gian doanh nghiệp được hưởng nhiều chính sách miễn, giảm thuế thì được lựa chọn phương án có lợi nhất và giữ ổn định trong suốt thời gian ưu đãi.
Trường hợp kỳ tính thuế đầu tiên có thời gian hoạt động miễn/giảm thuế dưới 12 tháng, doanh nghiệp có thể lựa chọn áp dụng ngay hoặc đăng ký bắt đầu từ kỳ tính thuế tiếp theo.
Bộ Tài chính cho biết, quy định hiện hành còn nhiều bất cập: tập trung xét duyệt dự án trước khi đầu tư ra nước ngoài nhưng khó ràng buộc trách nhiệm sau khi vốn đã chuyển đi; thủ tục phức tạp dễ làm doanh nghiệp bỏ lỡ cơ hội, nhất là thương vụ cần quyết định nhanh.
Kinh nghiệm quốc tế cho thấy, đa số các nước chỉ kiểm soát dòng tiền và áp dụng hạn chế với một số trường hợp đặc biệt để bảo đảm cân đối vĩ mô và tính hợp pháp của nguồn vốn. Hiện chỉ còn Việt Nam, Lào và Indonesia duy trì cấp phép, trong khi nhiều nước đã chuyển sang cơ chế kê khai, đăng ký qua hệ thống ngân hàng./.
