Dẫu đứng đầu bảng xếp hạng quốc gia có tỷ lệ chấp nhận tài sản số cao nhất toàn cầu, nhưng thị trường tiền số tại Ấn Độ vẫn chưa thoát khỏi “vùng xám” pháp lý.
Hiện nay, thuế được xem là công cụ quản lý chính tại nơi đây, với mức áp đặt thuộc hàng nghiêm ngặt nhất thế giới: 30% trên lợi nhuận cùng 1% khấu trừ tại nguồn cho mọi giao dịch Bitcoin, Ether hay NFT.
Crypto là “tài sản ảo” dưới luật thuế Ấn Độ
Theo Đạo luật Thuế thu nhập 1961, Ấn Độ coi crypto là tài sản ảo (Virtual Digital Assets – VDA). Hiểu đơn giản, bất kỳ đồng coin, token hay dữ liệu nào được tạo ra nhờ công nghệ mật mã đều bị xếp vào nhóm VDA – ngoại trừ tiền pháp định như rupee hay USD.
Điều này đồng nghĩa, Bitcoin, Ether, NFT và các token kỹ thuật số khác hợp pháp khi mua bán, nắm giữ, nhưng tuyệt đối không công nhận là phương tiện thanh toán. Nói cách khác, crypto ở Ấn Độ 2025 được “thả cửa” để đầu tư nhưng vẫn được giám sát kỹ bởi hệ thống thuế và chống rửa tiền (AML).
Quản lý mảng này là cả một “bộ sậu”: Cục Thuế thu nhập (Income Tax Department) phụ trách thu thuế, dưới sự định hướng chính sách của Hội đồng Thuế trực thuộc Bộ Tài chính (CBDT); Đơn vị tình báo tài chính (FIU-IND) giám sát AML; trong khi Ngân hàng Trung ương Ấn Độ (RBI) và Ủy ban Chứng khoán (SEBI) định hình khung pháp lý tổng thể.
Gần đây nhất, ngày 22/8, Tổng thống Ấn Độ đã phê chuẩn Dự luật Thuế thu nhập (số 2), thay thế hoàn toàn Đạo luật 1961, mở đường cho một khung thuế crypto mới. Theo đó:
▪️Thuế suất 30% cho mọi khoản lãi từ chuyển nhượng crypto.
▪️Thuế khấu trừ tại nguồn (TDS) 1% cho tất cả giao dịch, bất kể có lời hay không.
Các hoạt động bị tính thuế gồm:
▪️Giao dịch, trao đổi: đổi crypto sang crypto khác, hoặc sang tiền pháp định.
▪️Staking: phần thưởng staking được tính là thu nhập khi nhận.
▪️Airdrop, hard fork: tính thu nhập ngay khi token được ghi nhận.
▪️Khai thác (mining): phần thưởng mining tính là thu nhập, còn bán sau này bị áp thuế lãi vốn.
▪️Thanh toán bằng crypto: tính là thu nhập từ kinh doanh/dịch vụ.
Ngược lại, những hoạt động không bị đánh thuế gồm: chỉ đơn thuần nắm giữ coin, hoặc chuyển coin giữa ví cá nhân.
👉 Lưu ý: Luật Ấn Độ không miễn thuế cho trường hợp bị hack hoặc mất coin. Nếu gian lận, nhà đầu tư có thể bị phạt, truy thu và thậm chí truy tố hình sự.
Thu nhập từ crypto tại Ấn Độ được chia làm 2 loại:
▪️Thu nhập kinh doanh: nếu giao dịch thường xuyên, có tính hệ thống → áp thuế theo khung thuế doanh nghiệp/cá nhân.
▪️Lãi vốn (capital gains): phổ biến với nhà đầu tư nhỏ lẻ.
Từ 22/8/2025, tất cả tài sản số đều chịu thuế suất 30%, bất kể thời gian nắm giữ. Không có khoản giảm trừ nào, ngoại trừ chi phí mua ban đầu. Lỗ từ một đồng coin không được phép bù trừ sang đồng khác, cũng không được chuyển lỗ sang năm sau.
Bên cạnh đó, TDS 1% áp dụng cho mọi giao dịch trên ngưỡng quy định, từ sàn tập trung đến P2P, nhằm tăng tính minh bạch và chống trốn thuế.
Khấu trừ tại nguồn đối với tài sản số tại Ấn Độ
Kể từ khi đưa tiền mã hóa vào diện quản lý chính thức, Ấn Độ đã dựng lên một “hàng rào thuế” mà bất kỳ nhà đầu tư nào cũng phải đối mặt: khấu trừ thuế tại nguồn (TDS) 1% đối với tài sản kỹ thuật số (VDA). Quy định này, nằm trong Điều 194S của luật thuế, ra đời nhằm tăng cường giám sát, chống thất thu và buộc thị trường crypto phải minh bạch hơn.
Hiểu một cách đơn giản, khi mua crypto từ người khác, bạn phải khấu trừ 1% giá trị giao dịch và nộp khoản đó cho cơ quan thuế. Đây được gọi là khoản thuế “giữ chân” – tức là giữ lại một phần tiền của người bán để đảm bảo họ không trốn thuế.
Mức TDS này áp dụng khi giao dịch vượt quá 50.000 rupee (khoảng 600 USD) trong một năm tài chính, hoặc chỉ 10.000 rupee với một số trường hợp nhất định.
Thực tế thì nếu giao dịch bằng cách đổi một loại coin lấy một coin khác, người mua vẫn phải nộp 1% bằng tiền mặt, tính theo giá trị quy đổi tại thời điểm giao dịch. Trường hợp, nếu thanh toán bằng cả tiền mặt và tài sản số, và không đủ tiền mặt để thanh toán, người mua phải tự bổ sung nguồn tiền này.
Một điểm nới lỏng hiếm hoi: những “specified persons” – nhóm cá nhân đặc thù theo quy định – không cần phải có mã số để khấu trừ thuế,và được miễn TDS cho các khoản giao dịch dưới 50.000 rupee/năm. Với nhóm còn lại, ngưỡng miễn chỉ 10.000 rupee.
Cách tính thuế tiền điện tử ở Ấn Độ
Tới phần tính thuế, nhà đầu tư buộc phải xác định giá vốn (basis cost) của mỗi giao dịch – bao gồm giá mua và các khoản phí như phí sàn, phí chuyển. Khi bán hoặc đổi, lợi nhuận tính bằng chênh lệch giữa giá bán và giá vốn.
Ấn Độ cho phép dùng các phương pháp ghi nhận như FIFO, LIFO hoặc định danh cụ thể, nhưng đã chọn cách nào thì phải nhất quán. Những khoản phí ví, phí sàn, hay chi phí phần mềm tính thuế được chấp nhận đưa vào giá vốn, nhưng các loại chi phí khác tuyệt đối không được khấu trừ.
Từ năm tài chính 2025 – 26, mẫu khai thuế bắt buộc khai riêng từng giao dịch. Nhà đầu tư phải ghi rõ chi tiết, sao kê sàn, địa chỉ ví và giá quy đổi sang rupee. Nếu nộp muộn, không khai hoặc cố tình lách luật, hình phạt không hề nhẹ: tiền phạt, lãi suất truy thu, thậm chí truy tố. Hạn chót năm 2025 vẫn giữ nguyên: 31/7 cho cá nhân và 31/10 cho doanh nghiệp có kiểm toán.
"Vùng xám" pháp lý
Điều khiến cộng đồng trader lo ngại hơn cả chính là những “vùng xám”. Quy định thuế hiện chưa làm rõ cách đánh thuế với DeFi, staking hay NFT, tạo ra khoảng trống khiến nhiều người lúng túng.
Thêm vào đó, với các tay chơi chuyên trade tần suất cao trên nhiều sàn, việc gom đủ dữ liệu để tính lời – lỗ chuẩn xác là cả một cực hình. Giao dịch xuyên biên giới càng rắc rối: sử dụng sàn ngoại hay ví ngoại đồng nghĩa với nguy cơ bị soi chiếu dưới luật quản lý dòng tiền ngoại hối (Foreign Exchange Management Act - FEMA), thậm chí phát sinh tình trạng đánh thuế trùng.
Đặc biệt, nếu tài sản số bị hack hoặc mất mát, luật hiện hành cũng không cho phép khấu trừ, để mặc nhà đầu tư “chịu trận”.
Ngay cả quà tặng bằng crypto cũng bị đánh thuế nếu giá trị vượt 50.000 rupee, trừ phi đến từ người thân hoặc trong những dịp miễn trừ cụ thể. Nói cách khác, ở Ấn Độ, thuế crypto len lỏi vào gần như mọi ngóc ngách.
Trong bối cảnh thị trường crypto toàn cầu ngày càng phát triển, cách tiếp cận “siết chặt nhưng chưa rõ ràng” của New Delhi vừa giúp chính phủ nắm quyền kiểm soát, vừa đẩy các nhà đầu tư nhỏ lẻ vào thế khó. Hệ thống TDS 1% có thể là công cụ theo dõi hữu hiệu, nhưng với các trader, nó lại như một “cú phanh gấp” làm chi phí giao dịch tăng cao và lợi nhuận mỏng đi đáng kể./.
