Bà Elvira Nabiullina, Thống đốc Ngân hàng Trung ương Nga (CBR), được tin rằng đã góp công lớn trong việc củng cố đồng rúp và khả năng phòng thủ của Nga trước những lệnh trừng phạt từ phương Tây.
Bà đã nhiều lần lèo lái con thuyền kinh tế Nga vượt qua thời kỳ biến động.
Bà Elvira Nabiullina sinh ra ở Ufa, được miêu tả là một người phụ nữ duyên dáng, cẩn trọng, yêu lịch sử và opera. Bà tốt nghiệp Đại học Tổng hợp Moscow, một trong những trường đại học danh tiếng nhất nước Nga và kết hôn với một nhà kinh tế học đồng nghiệp.
Những chiến công của bà Nabiullina bắt đầu trong cuộc khủng hoảng năm 2014, bà Nabiullina đã biến thách thức thành cơ hội.
Tại thời điểm đó, 2 cú sốc đồng thời tác động làm nền kinh tế Nga lung lay: giá dầu lao dốc (do Mỹ tăng sản xuất và Saudi Arabia từ chối giảm sản lượng) khiến nguồn thu từ dầu của Nga sụt giảm và các lệnh trừng phạt kinh tế được áp dụng sau khi Nga sáp nhập với Crimea.
Khi đồng ruble lao dốc không phanh, bà đã có một nước đi táo bạo đó là nâng lãi suất lên 17% và duy trì mức cao trong nhiều năm để ghìm lạm phát.
Đây là sự điều chỉnh đầy đau đớn khi GDP của Nga giảm suốt hơn một năm sau đó. Tuy nhiên, đến giữa năm 2017, bà Nabiullina đã thành công giảm lạm phát xuống dưới 4%, mức thấp nhất thời hậu Xô Viết.
Theo Sofya Donets - nhà kinh tế học tại Renaissance Capital ở Moskva, bà Elvira Nabiullina được chính phủ và Tổng thống Putin rất tin tưởng. Sự tin tưởng này được gây dựng khi bà giúp Nga xây dựng pháo đài kinh tế để chống lại sự trừng phạt từ các nước phương Tây.
Năm 2014, Mỹ đã chặn nhiều công ty lớn của Nga trong việc tiếp cận nguồn vốn. Nabiullina đã siết việc sử dụng USD trong nền kinh tế, giúp các công ty và ngân hàng ít chịu tổn thương. Bà cũng tăng dự trữ ngoại hối của ngân hàng trung ương bằng vàng, euro và nhân dân tệ.
Tỷ trọng USD trong dự trữ đã giảm về 11% vào năm 2022 so với mức hơn 40% trước đây. Bà cũng tự tin cho biết Nga vẫn có đủ dự trữ bằng vàng và ngoại tệ nếu các lệnh trừng phạt đóng băng dự trữ tại nước ngoài của họ.
Với kinh nghiệm điều hành chính sách tiền tệ, bà Nabiullina được biết với những ‘chiến công' chống tham nhũng trong ngành ngân hàng. Trong 5 năm đầu nhiệm kỳ, bà thu hồi khoảng 400 giấy phép, đóng cửa gần một phần ba nhà băng Nga. Việc này nhằm loại bỏ các tổ chức yếu kém thực hiện các giao dịch được bà cho là ‘không minh bạch'.
Đồng thời, dưới sự dẫn dắt của bà, Ngân hàng Trung ương Nga (CBR) liên tục hiện đại hoá các chính sách bằng cách đưa ra dự báo chính sách, gặp các nhà phân tích và trả lời báo chí,...
Mới đây nhất, vào năm 2022, bà đã giúp đồng ruble phục hồi ngoạn mục sau khi mất tới 1/4 giá trị chỉ vài ngày sau cuộc tấn công của Nga vào Ukraine. CBR đã thực thi các chính sách quyết liệt để ngăn dòng vốn ‘chảy' ra khỏi đất nước, trấn an sự hoảng loạn của thị trường và giúp các ngân hàng không bị rút vốn ồ ạt.
Theo một chia sẻ từ ông Sergei Guriev, một nhà kinh tế người Nga, hiện là giáo sư Sciences Po ở Paris cho biết, bà Nabiullina thực sự đang “hỗ trợ nền kinh tế thời chiến của Putin".
Trước đó, trước các hình phạt tài chính từ phương Tây, bà Nabiullina một lần nữa tăng gấp đôi lãi suất lên 20%, sử dụng các biện pháp kiểm soát vốn để hạn chế dòng tiền ‘chảy' ra khỏi đất nước, đóng cửa giao dịch chứng khoán trên Sở giao dịch Moscow, đồng thời nới lỏng quy định với các ngân hàng để cho vay dễ hơn.
Các biện pháp cứng rắn này đã trấn an sự hoảng loạn của thị trường. giúp đồng ruble tăng trở lại.
Bà Nabiullina ngày càng nổi tiếng vì sử dụng những chính sách truyền thống để điều hành nền kinh tế thường xuyên chịu tác động từ giá dầu, trở thành ‘biểu tượng của sự ổn định với hệ thống tài chính Nga", Elina Ribakova - nhà kinh tế tại Viện Tài chính Quốc tế (IIF) nhận định.
Năm 2015, bà được tạo chí Euromoney bình chọn là Thống đốc của năm. 3 năm sau, bà Christine Lagarde – khi đó là Tổng giám đốc Quỹ tiền tệ quốc tế (IMF) cũng nhận xét Nabiullina là người "có thể khiến các ngân hàng trung ương được chú ý"./.