Trong sự nghiệp hơn 40 năm hoạt động nghệ thuật, Nghệ sĩ nhân dân (NSND) Tiến Dũng có nhiều “duyên nợ” với âm nhạc về Bác Hồ.
NSND Tiến Dũng từng chia sẻ: “Viết về Chủ tịch Hồ Chí Minh là diễn tả mạch nguồn cảm xúc chung của mọi người con đất Việt; hát về Chủ tịch Hồ Chí Minh là dùng trái tim để cảm nhận và truyền tải mạch cảm xúc của người viết đến khán giả”.
Mỗi độ Tháng 5 về, người con đất Việt chúng ta lại bâng khuâng nhớ về Bác Hồ kính yêu. Người lãnh tụ tối cao, nhưng Bác luôn gần gũi Nhân dân, trọn đời cống hiến cho sự nghiệp cách mạng. Người hy sinh tất cả vì nước, vì dân. Người mãi là lãnh tụ vĩ đại của Ðảng, Nhà nước và Nhân dân chúng ta…
Bác Hồ đã đi xa hơn 50 năm, nhưng mỗi người dân Việt Nam, bạn bè quốc tế của Nhân dân Việt Nam đều cùng chung một tình cảm: Bác Hồ không mất. Bác vẫn đời đời sống cùng non sông, đất nước và bạn bè năm châu. Vì vậy, vẫn như có Bác Hồ, hằng năm tới dịp Tháng 5 là toàn thể Nhân dân ở khắp các miền quê Việt Nam và cả bạn bè năm châu vẫn nô nức tổ chức kỷ niệm Ngày sinh của Bác.
Với NSND Tiến Dũng, mặc dù đã nghỉ hưu nhưng cũng như những năm trước, Tháng 5 về ông lại miệt mài với Lễ hội làng Sen, với các chương trình nghệ thuật về Người như một thói quen thường niên. Năm nay, NSND Tiến Dũng đảm nhận vai trò thành viên Ban Giám khảo Hội thi Tiếng hát làng Sen 2023 diễn ra tối 15/05 tại phố đi bộ thành phố Vinh (tỉnh Nghệ An).
Trong cuộc trao đổi nhanh tại đêm hội, NSND Tiến Dũng không giấu nổi cảm xúc khi tâm sự về những dấu ấn của mình với âm nhạc viết về đề tài Chủ tịch Hồ Chí Minh.
Là người con sinh ra, lớn lên trên quê hương Bác, gắn bó chặng đường nghệ thuật của mình trên chính mảnh đất “Xứ Nghệ” là hạnh phúc đối với NSND Tiến Dũng. Bởi vậy, ngoài sự kính yêu, ngưỡng mộ Bác như bao người con đất Việt khác thì trong ông luôn đau đáu những cảm xúc riêng khi sáng tác và hát về Người.
Mùa xuân 1997, dưới mái nhà tranh quê nội Bác Hồ, trong thời khắc thiêng liêng chuyển giao của đất trời giữa năm cũ và năm mới, NSND Tiến Dũng vinh dự được thể hiện ca khúc “Người về thăm quê” - sáng tác nhạc sĩ Thuận Yến. Ca khúc là bài hát mở màn cho chương trình nghệ thuật tại điểm cầu Nghệ An được truyền hình trực tiếp trên sóng Đài Truyền hình Việt Nam, thu hút đông đảo người dân cả nước theo dõi.
Nhớ lại trong sự bồi hồi, xúc động, NSND Tiến Dũng chia sẻ: “Nỗi niềm của người nghệ sĩ lúc này nó lạ lắm, là hạnh phúc, là tự hào và có cả nhưng bồi hồi nhớ Bác. Có lẽ, trong cuộc đời người nghệ sĩ thì đây là cơ hội ít ai được trải qua và cảm nhận, nó là hành trang, cũng là dấu ấn trên con đường nghệ thuật của mình”.
Là người sáng tác và hát thành công khá nhiều ca khúc về Bác Hồ, gắn tên tuổi của mình với những ca khúc nổi bật như: Người về thăm quê; Từ làng Sen; Bác Hồ một tình yêu bao la; Giữa Mạc Tư Khoa nghe câu hò Nghệ Tĩnh… NSND Tiến Dũng chia sẻ thêm, trong chặng đường hoạt động nghệ thuật với vai trò một ca sĩ, một người sáng tác, một người nghiên cứu và là một nhà quản lí văn hóa… khi làm việc với các chương trình âm nhạc đề tài về Bác hầu như ở đó luôn có những điểm nhấn và dấu ấn cá nhân.
Ngoài những kỷ niệm về đêm giao thừa tại quê nội của Người, NSND Tiến Dũng cũng không thể nào quên và nhắc đến giải thưởng cao quý mà mình từng nhận được như: Huy chương Vàng tiết mục đơn ca Thử lòng chung thuỷ (1982 tại Quy Nhơn), Huy chương Vàng tiết mục Trăng khuyết (1992 tại Hà Nội), Huy chương Vàng 02 tiết mục Neo đậu bến quê và Người về thăm quê (1995, tại Hải Phòng).
Khi được hỏi về những khác biệt trong âm nhạc Chủ tịch Hồ Chí Minh và âm nhạc thông thường, NSND Tiến Dũng khẳng định về nhạc lý hoàn toàn giống nhau. Tuy nhiên, cảm xúc là yếu tố làm nên sự khác biệt của âm nhạc đề tài Chủ tịch Hồ Chí Minh. Để làm nên nét riêng, sự khác biệt trong âm nhạc đề tài Bác Hồ, phụ thuộc vào “hồn nghệ sĩ” của người sáng tác và người thể hiện.
Bằng những cảm xúc riêng, người sáng tác sẽ có những sáng tạo khi viết, khi hoàn thiện phần nhạc hay phần lời. Ở đó, không còn chỉ là cảm xúc riêng nữa mà nó phải mang trọn vẹn tình cảm chung nhất, trọn vẹn nhất của số đông người con đất Việt khi hướng về Người - vị Lãnh tụ cao quý của dân tộc. Có như vậy, các tác phẩm âm nhạc đề tài Chủ tịch Hồ Chí Minh mới thực sự thành công.
NSND Tiến Dũng, tên đầy đủ Phạm Tiến Dũng (sinh năm 1961, quê ở Thanh Chương, Nghệ An). Ông từng theo học chương trình Trung cấp Thanh nhạc (1982) và Cử nhân Văn hóa (1995). Ông tham gia các hoạt động biểu diễn, giảng dạy và quản lý nghệ thuật tại Nghệ An. Từng là diễn viên Đoàn Dân ca Nghệ An (từ năm 1979), giáo viên thanh nhạc Trường Trung học Văn hóa - Nghệ thuật Nghệ Tĩnh, ca sĩ Đoàn Ca Múa Nhạc Nghệ Tĩnh (từ năm 1989), Phó đoàn (từ năm 1993) rồi Trưởng đoàn (từ năm 1997) Đoàn Ca Múa Kịch Nghệ An và hiện là Phó giám đốc Sở Văn hoá Thể thao và Du lịch tỉnh Nghệ An.
Trong quá trình hoạt động biểu diễn, ông đã đoạt nhiều giải thưởng, trong đó có hai lần nhận Huy chương Vàng tại Hội diễn Ca Múa Nhạc chuyên nghiệp toàn quốc (năm 1992 và năm 1995 ) và đã được phong tặng danh hiệu Nghệ sĩ Ưu tú năm 1997. Trước khi gắn bó với âm nhạc, ít ai biết NSND là một kỹ sư địa chất “xịn”. Và điều đặc biệt trong cái nôi âm nhạc của NSND Tiến Dũng chính là cả gia đình làm nghệ thuật. Chị Dư Thị Thủy – vợ NSND Tiến Dũng cũng từng là học trò của anh nhưng đã “chịu ở ẩn” để chăm lo cho tiếng hát của chồng, con thăng hoa. Hai người con, một trai, một gái đều là những cái tên “hot” trong thị trường âm nhạc hiện đại: Tiến Mạnh, Hương Tràm.’’
