Công nghệ 4.0
Hiện nay sự phát triển công nghệ là ngày càng nhanh và hạ tầng công nghệ ngày càng có vai trò quan trọng . Công nghệ đã được áp dụng vào mọi thực tiễn của cuộc sống, đem lại các lợi ích rất lớn cho toàn bộ nền kinh tế. Một nền kinh tế hiện nay không thể tách rời công nghệ và kinh tế số ngày càng đóng vai trò quan trọng, và là một định hướng chiến lược trong phát triển quốc gia giai đoạn 2020 -2030.
Trí tuệ thông minh nhân tạo, Máy học, Dữ liệu lớn và Block Chain, in 3D, robot tự động, Drone là những khái niệm ngày càng trở nên phổ thông và dần là một phần tất yếu của nền kinh tế ngày càng được số hóa và nền tảng Vạn vật kết nối IoT trở nên rõ ràng hơn bao giờ hết. Việc ứng dụng đang tạo ra những bước nhảy vượt trội trong việc tạo ra một năng suất lao động, một chỉ số hiệu quả để đo lường sự phát triển của quốc gia và đánh giá được chất lượng của hệ thống nguồn nhân lực và hiệu quả sử dụng tài nguyên.
Giai đoạn dịch Covid hiện nay theo như nghiên cứu đã góp phần thúc đẩy nhanh chóng sự thay đổi một số các hành vi liên quan đến mua sắm và tiêu dùng ở từng quốc gia, và đương nhiên, với sự phát triển toàn cầu về mở cửa nền kinh tế, các hiệp định theo từng khối, từng khu vực thì thương mại điện tử và hạ tầng Internet chính là nền tảng giao dịch chính.
Logistics vốn đóng vai trò quan trọng trong nền kinh tế và với sự phát triển của khoa học công nghệ, số hóa các hoạt động thì logistics cũng đang được nâng cấp lên 4.0 nhằm đáp ứng tình hình chung.
Logistics 4.0 của quốc tế
Nền kinh tế thế giới chứng kiến sự phát triển nhanh chóng về công nghệ và áp dụng vào logistics, đặc biệt trong những năm gần đây dưới tác động của Covid khiến cho việc số hóa, tự động hóa và áp dụng các công nghệ khác nhau trong mua bán, đặt hàng, kho bãi và giao nhận khiến cho chuỗi cung ứng vẫn được duy trì không bị gián đoạn dù rằng tác động của dịch là đáng kể.
Nền tảng công nghệ thông tin và áp dụng công nghệ mới trong quản lý từ website, đến kho hàng vào giao nhận vận tải đã và đang được đầu tư một cách toàn diện nhằm đáp ứng nhu cầu ngày càng tăng về chất lượng dịch vụ, về thời gian, khiến cho công nghệ được áp dụng tối đa, các chỉ số thời gian giao nhận hàng từ nhà sản xuất cho đến người tiêu dùng ngày càng được rút ngắn, các khoảng cách địa lý dường như được co lại.
Công nghệ về nền tảng ứng dụng : qua hệ thống web như Amazon, Ebay, hoặc như Alibaba tại TQ ( một loạt các trang web taobao, jd.... ) đã có lượng đặt hàng ngày càng kỷ lục.. Các công ty logistics áp dụng hệ thống phân loại lô hàng điện từ, chia chọn quy mô lớn, hệ thống vận tải linh hoạt, và đang nghiên cứu giao hàng tự động bằng Drone hoặc các thiết bị bay khác, hệ thống robot giao hàng, hệ thống nhận diện, áp dụng AI và big data nhằm tối ưu kho bãi, tối ưu các nguồn lực trong giao nhận, tính toán tuyến đường ..
Ứng dụng khoa học công nghệ trong lính vực logistics khiến cho dòng chảy hàng hóa thêm nhanh chóng .. thanh toán không tiếp xúc, nhận diện khuôn mặt, không tiền mặt và các dịch vụ hậu cần được update liên tục .
Dịch vụ Logistics Việt Nam cần phải có nguồn nhân lực chất lượng cao cả về kỹ năng thực tế, kiến thức chuyên môn.
Việt nam logistics và 4.0
Các thực trạng :
Lượng doanh nghiệp vừa và nhỏ , thậm chí siêu nhỏ chiếm đa số. Quy mô vốn bé và làm một công đoạn nhất định. Đây là các hạn chế trong việc tổ chức cũng như các tầm nhìn và mục tiêu để phát triển thành các doanh nghiệp có quy mô, hoạt động rộng khắp, không có hệ thống quản trị nội bộ, đào tạo nội bộ, văn hóa doanh nghiệp yếu kém không rõ ràng ...
Các doanh nghiệp chưa áp dụng các công nghệ hiện đại vào quản lý, lạc hậu và thủ công ( do suất đầu tư lớn, quy mô nhỏ áp dụng lãng phí ) Tỉ lệ nhân sự am hiểu IT và công nghệ áp dụng vào hoạt động logistics còn quá ít.
Các doanh nghiệp nước ngoài chiếm tỉ trọng lớn, dịch vụ xuyên suốt, theo chuỗi ở quy mô khu vực và toàn cầu, phần mềm kết nối, quản lý dễ dàng, real time, và đáp ứng tốt các yêu cầu của chủ hàng. Sức cạnh tranh cao, kết nối tốt và xuyên suốt, quản trị thuận lợi ... tiên phong trong việc áp dụng các công nghệ vào quản trị cũng như trong các hoạt động logistics.
Hạ tầng logistics điện tử chưa được kết nối, hình thành và xây dựng mà chủ yếu dựa trên các nền tảng nước ngoài như facebook. youtube, tiktok.... chứ chưa có các thương hiệu Việt xứng tầm. Các mô hình sàn giao dịch dường như chết yếu , không có lợi ích về kinh tế, các nền tảng App thì chưa có đột phá trong các tính năng, mới chỉ mang tính chất Việt hóa các ứng dụng nước ngoài...
Thương mại điện tử hóa đang diễn ra ở các cửa hàng quy mô nhỏ lẻ và ở khâu bán hàng, một số công ty lớn đã tham gia thị trường trực tuyến nhưng hiệu quả chưa cao...
Hệ thống giao nhận hiện chỉ cạnh tranh ở thị trường nội địa, quốc tế vẫn dưới trướng các đại gia như UPS, DHL, và hiện tại có thêm các hệ thống khác như SF của TQ.. Do đó việc áp dụng logistics 4.0 lại càng khó khăn do quy mô nội địa nhỏ, sức cạnh tranh cao, chưa tận dụng được sự mở cửa của nền kinh tế Việt nam ...
Hệ thống thanh toán trung gian còn đang lộn xộn , chưa có hệ thống nhất quán, còn nhiều nền tảng dẫn đến sự liên kết hệ thống khó khăn hơn ... Hệ thống phần mềm logistics chưa tối ưu bằng các phần mềm nước ngoài.
Nhân lực và chất lượng nguồn nhân lực cho logistics nói chung và cho logistics 4.0 lại càng trở nên khó khăn mặc dù logistics vẫn đang là một ngành nghề đầy hấp dẫn trong một thế giới mở và liên kết. Logistics thương mại điện tử và e logistics chưa tương xứng với tiềm năng.
Giải pháp phát triển logistics 4.0:
Hình thành Ủy ban logistics và các kế hoạch cho phát triển logistics 4.0 một cách tương ứng. Ủy ban chịu trách nhiệm trực tiếp và cập nhật các tình hình để phát triển logistics nói chung và nâng cao việc áp dụng công nghệ trong ngành logistics. Có các tham mưu, nghiên cứu thị trường để đề xuất các chính sách, nêu ý kiến và giải pháp
Chính sách về đào tạo nguồn nhân lực. Đào tạo từ gốc , tăng cường thêm các môn học, cũng như các khóa học đào tạo chuyên sâu, chứng chỉ hành nghề nhằm xây dựng đội ngũ nhân sự logistics trình độ cao, chuyên môn hóa. Tránh việc dàn trải. Áp dụng các mô hình của nước ngoài và các nghiên cứu mới nhằm cập hiện trạng công nghệ logistics.
Các kế hoạch đi tắt đón đầu trong việc nhập khẩu công nghệ, chuyển giao công nghệ, R&D nhằm phát triển kịp với tốc độ phát triển của quốc tế. Đặc biệt là AI, Block Chain và RObot, in 3D là phương hướng của logistics tương lai, khi mà các áp lực về giao nhận và thời gian giao nhận ngày càng ngắn.
Các cơ chế và chính sách mở và các cơ chế tự vệ nhằm tạo môi trường cho các Unicorn được hình thành và phát triển theo các mô hình của Trung Quốc.
Thực hiện chuyển đổi số một cách mạnh mẽ ở tất cả các thành phần , và tạo một plat form cho việc kết nối . Đây là việc đòi hỏi cơ chế, chính sách cũng như các hỗ trợ cần thiết để khiến cho việc phát triển các nền tảng được thuận lợi, tập trung, tạo ra những giá trị khác biệt, có đầu tư và nâng cấp thường xuyên, không bị phân tán nguồn lực, lãng phí của cải xã hội
Phát huy mạnh mẽ vị trí trung tâm Asean và chiến lược dọn ổ đại bàng, tìm cách tận dụng thời cơ phát triển trong thời gian hiện tại.
Việt Nam đang hội nhập kinh tế mạnh mẽ, có nền kinh tế mở, đang dần trở thành một trong những công xưởng của thế giới thì việc phát triển logistics từ cơ sở hạ tầng, chính sách, cho đến việc phát triển ở từng doanh nghiệp theo hướng phát triển của công nghệ cao, số hóa, tự động hóa dựa trên các nền tảng mới là một yêu cầu cần thiết. Các doanh nghiệp cần chủ động sáng tạo, nghiên cứu và phát triển đồng thời có sự định hướng hỗ trợ và phát triển từ chính sách sẽ khiến cho nền kinh tế vận hành hiệu quả, chi phí logistics giảm, đóng góp của logistics tăng, tham gia vào chuỗi cung ứng quốc tế dựa trên sự phát triển chung của hạ tầng công nghệ 4.0.
